Θετική υπήρξε η απόκριση της πλειοψηφίας των κομμάτων απέναντι στο νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης «Οργανικός Νόμος του Ελεγκτικού Συνεδρίου και άλλες συναφείς ρυθμίσεις», όπως καταγράφηκε στην πρώτη συνεδρίαση της επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής.
Ο νέος Οργανισμός του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αναδεικνύει την πολυδιάστατη λειτουργία του σε δικαιοδοτικό, διοικητικό, γνωμοδοτικό και ελεγκτικό επίπεδο, ανέφερε ο υφυπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Κώτσηρας. Όπως είπε, σκιαγραφεί με ενάργεια το ρόλο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, είναι ερμηνευτικός σε αρχές και κατευθύνσεις, είναι κωδικοποιητικός, οργανωτικός αλλά και γνήσια κανονιστικός, καθώς θεσπίζει κανόνες δικαίου προς όλους τους κοινωνούς του δικαίου και είναι εφαρμοστέος για το σύνολο του συστήματος του δημόσιου λογιστικού. Ο υφυπουργός είπε πως με το νομοσχέδιο αυτό, συμπληρώνονται νομοθετικά κενά, υπάρχει μία ευθυγράμμιση με τις καλές πρακτικές σε διεθνές επίπεδο, ενώ το ανώτατο δικαστήριο καθίσταται αποτελεσματικότερο. Πρόσθεσε πως είναι σημαντική η αναβάθμιση της συνεργασίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου με τη Βουλή και υπογράμμισε πως η εισαγωγή της ψηφιακής τεχνολογίας στις ελεγκτικές διαδικασίες, είναι μία πολύ σημαντική πρόβλεψη, καθώς θα βοηθήσει στην πραγμάτωση του σκοπού που έχει να φέρει σε πέρας το Ελεγκτικό Συνέδριο.
Ο εισηγητής της πλειοψηφίας Δημήτρης Κούβελας, ανέφερε πως με το νομοσχέδιο αυτό επιχειρείται μια σημαντική τομή για την εύρυθμη λειτουργία της δικαιοσύνης. Μετά τον νόμο 4700/2020 που αφορούσε όλες τις απαραίτητες αλλαγές στη λειτουργία του Ελεγκτικού Συνεδρίου, σήμερα είπε, προχωράμε σ’ έναν ολοκληρωμένο, νέο οργανικό νόμο, με τον οποίο ρυθμίζονται συνολικά τα διαδικαστικά, οργανικά και λειτουργικά του ζητήματα, ενώ παράλληλα προάγεται το Ελεγκτικό Συνέδριο σε ένα από τα πλέον σύγχρονα ανώτατα δημοσιονομικά δικαστήρια διεθνώς. Εισάγεται, είπε ο βουλευτής της ΝΔ, ένα διαφορετικό σύστημα δημοσιονομικής ευθύνης, που αποτελεί εφαρμογή στην πράξη των αρχών της αναλογικότητας, της διαφάνειας, της δίκαιης ισορροπίας και του σεβασμού στους ελεγχόμενους. Με τέτοιες παρεμβάσεις, υπογράμμισε ο Δ. Κούβελας, μπορούμε να πιστεύουμε ότι επαληθεύονται οι προγραμματικές δηλώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, ότι θα ζούμε σε μια καλύτερη Ελλάδα, καθώς δημιουργείται ένα σύγχρονο και αναβαθμισμένο πεδίο και για την δικαιοσύνη.
Ο εισηγητής της μειοψηφίας Μιλτιάδης Χατζηγιαννάκης, αναγνώρισε πως το νομοσχέδιο κινείται σε θετική κατεύθυνση και πως πράγματι «μαζεύει» και κωδικοποιεί την υφιστάμενη νομοθεσία. Επίσης εντάσσει στη λειτουργία του Ελεγκτικού Συνεδρίου τις νέες τεχνολογίες, οι οποίες είναι απαραίτητες και για την ταχύτερη απονομή της δικαιοσύνης αλλά και για τη διευκόλυνση των διοικουμένων και των δικηγόρων. Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, παράλληλα έθεσε ως σημεία προβληματισμού για τις επόμενες συνεδριάσεις της επιτροπής, το αν θα μπορούσε και νομοθετικά να τεθούν τα όρια των ποινών και αυτό να μην αφήνεται μόνο στην άποψη της ολομέλειας του δικαστηρίου. Επίσης, αναρωτήθηκε αν είναι ορθό νομικά να προβλέπεται ο καταλογισμός όλου του ποσού που έχει εισπράξει ένας υπάλληλος, που η πρόσληψη ή ανάθεση εργασίας του, εκ των υστέρων χαρακτηρίζεται παράνομη από νομικό έλλειμμα ή νομική πλημμέλεια. Σε ό,τι αφορά την πρόβλεψη διενέργειας προσυμβατικού ελέγχου μέσω ΕΣΗΔΗΣ, ο Μ. Χατζηγιαννάκης είπε ότι ίσως θα έπρεπε να είμαστε στο πεδίο αυτό λίγο πιο τολμηροί.
Η ειδική αγορήτρια του ΚΙΝΑΛ Νάντια Γιαννακοπούλου, ανέφερε πως όλοι αναγνωρίζουμε τη σπουδαιότητα του θεσμού του Ελεγκτικού Συνεδρίου, γι’ αυτό και η οποιαδήποτε νομοθέτηση θα πρέπει να είναι προϊόν ενός υγιούς διαλόγου και προτάσεων. Παρατήρησε πως γενικά, τα κεφάλαια και οι διατάξεις του νομοσχεδίου κινούνται προς την σωστή κατεύθυνση. Ως Κίνημα Αλλαγής, ανέφερε η βουλευτής, είναι ξεκάθαρο ότι ανέκαθεν επιζητούμε την πλήρη νομοθετική επικαιροποίηση, προκειμένου να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες του τρόπου απονομής της δικαιοσύνης, έτσι ώστε να αναβαθμίζεται η ποιότητα της οργάνωσης, της στελέχωσης και της λειτουργίας της. Παρατήρησε πως η πανδημία ανέδειξε την ανάγκη να θεσπιστούν νέες διατάξεις και να καλλιεργηθεί μια νέα νοοτροπία όλων των εμπλεκόμενων φορέων που αφορούν στο σύνολο της καθημερινής λειτουργίας των δικαστηρίων. Η βουλευτής του ΚΙΝΑΛ, πάντως, επιφυλάχθηκε να τοποθετηθεί επί της αρχής, αναμένοντας, όπως είπε, τις επόμενες επιτροπές και κυρίως την ακρόαση των φορέων, καθώς υπάρχουν θέματα που δημιουργούν ερωτήματα ή χρήζουν βελτιώσεων.
Ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης, Κωνσταντίνος Χήτας, ανέφερε πως το Ελεγκτικό Συνέδριο θα πρέπει να ενισχυθεί και σε επίπεδο υλικοτεχνικού εξοπλισμού για να μπορέσει να ανταποκριθεί στο πολύ δύσκολο και απαιτητικό του έργο. Το νομοσχέδιο, είπε, περιέχει διατάξεις για λειτουργία πληροφοριακού συστήματος και διαχείριση ελέγχων, για τη διαλειτουργικότητα των συστημάτων του δικαστηρίου με άλλα συστήματα ελεγχόμενων φορέων και υπηρεσιών, για ψηφιακούς ελέγχους. Είναι απαραίτητο λοιπόν, να εξασφαλιστούν οι απαραίτητες τεχνικές, ασφαλιστικές γενικότερα δικλείδες, για τη θωράκιση των σχετικών συστημάτων, για την τεχνολογική υποστήριξη των ελέγχων, έτσι ώστε να μην διαρρεύσουν, να μη κυκλοφορήσουν προσωπικά δεδομένα και διάφορα δικαστηριακά στοιχεία. Οι αυστηρότεροι και πιο ποιοτικοί έλεγχοι από το Ελεγκτικό Συνέδριο, κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, αρκεί βέβαια να γίνονται με γνώμονα την ανεξαρτησία, τη διαφάνεια και «πάντα μα πάντα» τη διάκριση των εξουσιών. Όπως επίσης, σε σωστή κατεύθυνση είναι η δυνατότητα ελέγχου της Τράπεζας της Ελλάδος και του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Πιστωτικής Σταθερότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο.
Η ειδική αγορήτρια του ΜέΡΑ 25, Φωτεινή Μπακαδήμα, ανέφερε πως δεν χωρά καμία αμφιβολία, πως ένας ισχυρός, όσο και ανεξάρτητος ελεγκτικός μηχανισμός, είναι απαραίτητος σε κάθε ευνομούμενο κράτος. Το ζήτημα εδώ όμως, τόνισε, είναι πως πάγια η πρακτική της ανεξαρτητοποίησης των δημοσίων μηχανισμών, οδηγεί τελικά στην πλήρη εξάρτησή τους από τους δανειστές. Ο νέος Οργανισμός του Ελεγκτικού Συνεδρίου που συστήνεται, ενσωματώνει κάποια σύγχρονα στοιχεία, όπως η ανεξαρτησία, η αναφορά στη Βουλή και η σύνδεση με το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο – ζητήματα που αν και είναι πραγματικά θετικά, δεν έχουν ουσιαστικό αποτύπωμα από μόνα τους, καθώς σε γενικές γραμμές η διαδικασία και οι θεσμοί παραμένουν οι ίδιοι. Ανέφερε πως το Ελεγκτικό Συνέδριο, θα πρέπει να έχει ως στόχο να ελέγξει τους άφθονους πόρους, που είτε διατίθενται κατά παρέκκλιση σήμερα με απευθείας αναθέσεις, είτε θα διατεθούν το επόμενο διάστημα, για παράδειγμα μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Αν αυτό δεν του δοθεί, οι όποιες πρόνοιες συζητάμε σήμερα είναι ανεπαρκείς.
Η ειδική αγορήτηρια του ΚΚΕ, Μαρία Κομνηνάκα, θα τοποθετηθεί αύριο, κατά την επί των άρθρων συζήτηση.
Αύριο το πρωί ορίστηκε να γίνει η ακρόαση φορέων και το μεσημέρι θα ακολουθήσει η συζήτηση επί των άρθρων. Την Δευτέρα θα διεξαχθεί η δεύτερη ανάγνωση του νομοσχεδίου στην Επιτροπή. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής, το σχέδιο νόμου του υπουργείου Δικαιοσύνης θα εισαχθεί για συζήτηση και ψήφιση την Πέμπτη στην Ολομέλεια.
