Με το «σύνθημα» ότι «ναι, υπάρχει άλλος δρόμος, ο δρόμος της επανεκκίνησης για μια δυνατή οικονομία και ισχυρή κοινωνία» που θέτει στο επίκεντρο τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τους αυτοαπασχολούμενους, τους ελεύθερους επαγγελματίες, τους αγρότες, δηλαδή «τη μεσαία τάξη» και τους νέους, που αγωνιούν για το αύριο, ο Αλέξης Τσίπρας παρουσίασε το σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία για τη «βιώσιμη επανεκκίνηση της οικονομίας».
Το σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ βασίζεται σε τρεις κεντρικούς πυλώνες: Γενναία ρύθμιση του ιδιωτικού χρέους που δημιουργήθηκε στην πανδημία, σε 120 δόσεις με κούρεμα έως 60%. Ενίσχυση της ρευστότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Μόνιμο ολιστικό πλαίσιο διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους (νέο πτωχευτικό με προστασία α΄κατοικίας).
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ υπογράμμισε ότι δίπλα στην αγωνία για ζωή, αρχίζει να κυριαρχεί και η αγωνία για το πώς θα ζήσουμε, πώς θα σταθούμε στα πόδια μιας την «επόμενη μέρα». Είπε ότι τον τελευταίο χρόνο η Ελλάδα κατέγραψε τη 3η μεγαλύτερη ύφεση στην ευρωζώνη, 7 στα 10 νοικοκυριά έχασαν πάνω από το ¼ του εισοδήματος τους, 1 στις 3 επιχειρήσεις κινδυνεύει με λουκέτο. Κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι δεν έχει το σχέδιο που απαιτείται, ότι «δεν μπορεί» να αντιμετωπίσει αυτή την κατάσταση και ότι παρουσιάζει ως «συνταγή σωτηρίας» απαντήσεις που «με μαθηματική ακρίβεια ανακυκλώνουν την κρίση, σα να μη διδάχτηκε τίποτα από τη μεγάλη κρίση των μνημονίων και την πανδημία». «Ελαστικοποίηση της εργασίας με μείωση μισθών και αναδιάρθρωση της αγοράς εις βάρος των μεσαίων και των μικρών και προς όφελος των λίγων και ισχυρών. Πρόκειται για συνταγή αυτοκτονίας, για το 90% των επιχειρήσεων στη χώρα μας που είναι μικρομεσαίες και τα εκατομμύρια των εργαζομένων που απασχολούν. Λουκέτα και ανεργία για πολλούς. Μισοί μισθοί και επιχειρήσεις πνιγμένες στα χρέη για τους υπόλοιπους», ανέφερε. Σχολίασε ότι η μεσαία τάξη που «προεκλογικά έγινε σημαία ευκαιρίας, σήμερα για την κυβέρνηση είναι η αόρατη τάξη». Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης τόνισε ότι η κατάσταση αντιμετωπίζεται μόνο με «σχέδιο τολμηρών παρεμβάσεων» που περιλαμβάνει τη συντριπτική πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας, τη συντριπτική πλειοψηφία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ), τα εκατομμύρια των εργαζομένων που αγωνιούν αν αύριο θα έχουν μια θέση εργασίας και έναν μισθό με τον οποίο θα μπορούν να βιοπορισθούν. Τόνισε ότι χωρίς ελάφρυνση των βαρών ούτε οι επιχειρήσεις θα επιβιώσουν ούτε τα χρέη θα αποπληρωθούν, χωρίς ώθηση ρευστότητας η οικονομία δε θα ξαναπάρει μπρος και το δημόσιο κόστος μεσομακροπροθεσμα θα είναι πολλαπλάσιο. «Στο δικό μας όραμα δυνατή οικονομία και ισχυρή κοινωνία είναι έννοιες ταυτόσημες», υπογράμμισε και πρόσθεσε ότι το σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ που εκτείνεται σε τρεις πυλώνες, αποτελεί τη «βάση για την επόμενη μέρα» ώστε οι επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι «να νιώσουν ξανά ασφάλεια».
1ος πυλώνας: Γενναία ρύθμιση του ιδιωτικού χρέους της πανδημίας
Ο πρώτος πυλώνας αφορά στην ανάγκη αντιμετώπισης των συνεπειών μιας νέας γενιάς ιδιωτικού χρέους που δημιουργήθηκε τον καιρό της πανδημίας (από την αρχή της πανδημίας έως και το τέλος του 2020, έχουν δημιουργηθεί νέα χρέη 17 δισ. ευρώ προς το δημόσιο και τις τράπεζες, πρόσθεσε ο κ. Τσίπρας). Τόνισε ότι αν δεν αντιμετωπιστεί αυτή η «ωρολογιακή βόμβα», οι συνέπειες θα είναι ολέθριες (συρρίκνωση κατανάλωσης και επενδύσεων, αύξηση ανεργίας, μείωση δημόσιων εσόδων) και «στο βαθμό που θα συνοδευτεί από γενικευμένες πτωχεύσεις (με βάση τον νέο πτωχευτικό κώδικα) θα οδηγήσει σε νέο κύμα φτωχοποίησης, με πρώτα θύματα τους ευάλωτους και τους πολίτες των χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων». «Στην πραγματικότητα δεν μπορούμε να μιλάμε για ανάκαμψη, χωρίς ριζική λύση στο πρόβλημα των χρεών της πανδημίας», σημείωσε, προτείνοντας γενναία ρύθμιση των χρεών.
Οφειλές προς το Δημόσιο
Συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορά τις οφειλές προς το Δημόσιο – έχοντας βάση τη ρύθμιση της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ το 2019 για τα χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία – ο ΣΥΡΙΖΑ εισηγείται για χρέη που δημιουργήθηκαν ή κατέστησαν ληξιπρόθεσμα από το Μάρτιο του 2020 μέχρι τουλάχιστον και το τέλος Αυγούστου του 2021 και αφορούν: α) φυσικά πρόσωπα με απώλεια εισοδήματος ή απώλεια της θέσης εργασίας κατά την περίοδο της πανδημίας β) επιχειρήσεις που ανήκουν στους πληττόμενους κλάδους, με προϋπόθεση ένταξης στη ρύθμιση τη διατήρηση των θέσεων και σχέσεων εργασίας για τουλάχιστον 1 έτος:
– την πλήρη διαγραφή τόκων και προσαυξήσεων
– τη διαγραφή μέρους βασικής οφειλής για συγκεκριμένες κατηγορίες χρεών
– την αποπληρωμή της υπόλοιπης οφειλής σε έως 120 δόσεις.
Η διαγραφή μέρους της βασικής οφειλής θα αφορά: Φόρο εισοδήματος, Τέλος επιτηδεύματος, ΕΝΦΙΑ, Ασφαλιστικές εισφορές για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυταπασχολούμενους, Εισφορά αλληλεγγύης.
Κριτήριο για το ποσοστό της μείωσης της βασικής οφειλής θα είναι το ποσοστό απώλειας εισοδήματος την περίοδο της κρίσης για τα νοικοκυριά και το ποσοστό μείωσης του τζίρου για τις επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα:
– για μείωση εισοδήματος/τζίρου 10%-29% : μείωση της βασικής οφειλής κατά 40%
– για μείωση εισοδήματος/τζίρου 30%-40%: μείωση της βασικής οφειλής κατά 50%
– για μείωση εισοδήματος/τζίρου άνω του 40%: μείωση της βασικής οφειλής κατά 60%.
Η πλήρης διαγραφή τόκων και προσαυξήσεων καθώς και οι δόσεις θα εφαρμόζoνται σε όλους, ακόμη και σε εκείνους που έχουν μείωση εισοδήματος ή τζίρου κάτω από 10%, προσφέροντας έτσι οριζόντια ανακούφιση σε όλους τους πολίτες.
Χρέη προς τις τράπεζες
Για τα χρέη προς τις τράπεζες, ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει για όσο διαρκούν οι έκτακτες συνθήκες: Αναστολή πληρωμών. Περίοδο χάριτος για ρυθμισμένες οφειλές. Επιμήκυνση περιόδου αποπληρωμής με αναπροσαρμογή επιτοκίου. Διαχωρισμό οφειλών σε εξυπηρετήσιμες και μη (με ρύθμιση του πρώτου μέρους και πάγωμα του δεύτερου). Διαγραφή μέρους της οφειλής για ευάλωτους και πληττόμενους οφειλέτες.
Ο κ. Τσίπρας είπε ότι σε αυτήν την κατεύθυνση «σχεδιάζουμε από τη πρώτη μέρα διακυβέρνησης να νομοθετήσουμε σειρά παρεμβάσεων, που έχουμε έτοιμες, που θα επαναφέρουν το ρόλο του δημοσίου αξιοποιώντας τη συμμετοχή του μέσω του ΤΧΣ, για καλύτερο στρατηγικό σχεδιασμό υπέρ της πραγματικής οικονομίας και των πολιτών». Σε αυτή τη κατεύθυνση στο νομοθετικό σχεδιασμό του ΣΥΡΙΖΑ περιλαμβάνονται επίσης:
– Η διαγραφή του συνόλου των τόκων υπερημερίας που τυχόν υπολογίσθηκαν κατά την κρίσιμη περίοδο.
– Η αναστολή πτωχεύσεων και λήψης μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης
– Το πάγωμα της τοκοφορίας
– Η μη απώλεια προηγούμενων ρυθμίσεων.
Επίσης, βασικό μέρος του σχεδιασμού του ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί η δημιουργία νέων εγγυοδοτικών σχημάτων, με κοινωνικά κριτήρια και εστίαση στη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα.
2ος πυλώνας: Ενίσχυση ρευστότητας των ΜμΕ
Δεύτερος πυλώνας του σχεδίου, η ενίσχυση της ρευστότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, καθώς χωρίς τέτοια «δεν θα τα καταφέρουν να σταθούν στα πόδια τους, με δραματικές συνέπειες και για τους εργαζόμενους που απασχολούν». Περιλαμβάνει εννέα μέτρα:
1. Κάλυψη τμήματος επιταγών/αγορών επιχειρήσεων μέσω κρατικού δανεισμού. Μέσω ενός προγράμματος κρατικής δανειοδότησης για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, με ύψος ενίσχυσης ίσο με το 30% του κόστους προμηθειών που είχαν οι επιχειρήσεις το 2019 και ορίζοντα αποπληρωμής από το 2023 και έως 5 έτη.
2. Επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών για τη διατήρηση των θέσεων εργασίας. Η επιδότηση θα πρέπει να καλύπτει το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών (εργαζόμενου και εργοδότη) και προτείνεται να έχει διάρκεια 6 μηνών. Παράλληλα, ο εργοδότης θα οφείλει να διατηρήσει το σύνολο των εργαζομένων του για επιπλέον 6 μήνες μετά τη λήξη της επιδότησης, χωρίς μεταβολή των εργασιακών τους σχέσεων.
3. Μετατροπή του συνόλου της επιστρεπτέας προκαταβολής σε μη επιστρεπτέα.
4. Ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων μέσω Αναπτυξιακής Τράπεζας και τραπεζικού δανεισμού, μέσω προγράμματος εγγυήσεων με υψηλό ποσοστό δημόσιας κάλυψης έως 90% κάθε δανείου – χωρίς όριο ανώτατου ποσοστού κάλυψης.
5. Ειδικός ακατάσχετος λογαριασμός για τις επιχειρήσεις και τους ελευθέρους επαγγελματίες.
6. Ενεργοποίηση του θεσμού των μικροχρηματοδοτήσεων.
7. Ρύθμιση των οφειλών προς ΔΕΚΟ και ΟΤΑ, με διευκόλυνση πληρωμής σε τουλάχιστον 24 δόσεις.
8. Διαγραφή του τέλους επιτηδεύματος στη βάση των μηνών αναστολής λειτουργίας της επιχείρησης, καθότι «είναι εντελώς παράλογο να απαιτεί το κράτος την πληρωμή αυτού του φόρου όταν το ίδιο έχει διακόψει τη λειτουργία επιχειρήσεων και επαγγελμάτων».
9. Μείωση ΦΠΑ εστίασης στο 6% για όσο διαρκεί η κρίση.
Ο κ. Τσίπρας είπε πως το σύνολο των προτάσεων για την ενίσχυση της ρευστότητας στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, είναι κοστολογημένο στα 5,7 δισ. ευρώ, (2,1 δισ. είναι οι επιδοτήσεις και 3,6 δισ. οι απώλειες εσόδων από τη μείωση φόρων) θέτοντας το ερώτημα: «Πόσο μεγάλο είναι αυτό το πόσο μπροστά στον κίνδυνο ολικής διάλυσης της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας και εκτόξευσης της ανεργίας;».
3ος πυλώνας: Μόνιμο ολιστικό πλαίσιο διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους
Ένα «μόνιμο ολιστικό πλαίσιο διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους», είναι ο τρίτος πυλώνας του σχεδίου. Ένα σταθερό πλαίσιο χωρίς ημερομηνία λήξης, «που θα καλύπτει όλες τις κατηγορίες οφειλετών και οφειλών, που θα λαμβάνει υπόψη του τις ανάγκες κάθε οφειλέτη και θα προσαρμόζεται σε αυτές, που θα αποτρέπει την κατάχρηση και θα επιβραβεύει τους συνεπείς, που θα επιτρέπει στους πολίτες να απεγκλωβίζονται από τα χρέη τους και να σχεδιάζουν τη ζωή τους». Δηλαδή, «καταργούμε τον ακραία αντικοινωνικό Πτωχευτικό Νόμο της ΝΔ και επαναφέρουμε την προστασία της κύριας κατοικίας και τη δεσμευτικότητα των ρυθμίσεων για τους πιστωτές και κυρίως για τις τράπεζες», όπως είπε ο κ. Τσίπρας. Αυτό το σχέδιο για το νέο πλαίσιο εκτείνεται σε τρεις άξονες:
1) Το πλαίσιο ρύθμισης για τις επιχειρήσεις, με τον πτωχευτικό κώδικα ως ίσχυε πριν την κατάργησή του, με απαραίτητες βελτιώσεις και με την πραγματική έννοια της δεύτερης ευκαιρίας.
2) Το πλαίσιο ρύθμισης για τα φυσικά πρόσωπα και τα νοικοκυριά, που εισάγει εξωδικαστικό ηλεκτρονικό στάδιο και περιλαμβάνει ρυθμίσεις για την προστασία της πρώτης κατοικίας.
3) Πλέγμα ρυθμίσεων οφειλών προς το Δημόσιο.
Για τις επιχειρήσεις
Συγκεκριμένα προβλέπονται τα εξής όσον αφορά στις επιχειρήσεις:
Ο εξωδικαστικός μηχανισμός αλλάζει, «τελειώνουμε με τον απόλυτο έλεγχο της διαδικασίας από τις τράπεζες, όπως ισχύει σήμερα με το πλαίσιο που θέσπισε η ΝΔ με τον νέο πτωχευτικό».
– Αφορά οφειλές προς θεσμικούς πιστωτές (Δημόσιο, ΕΦΚΑ, Τράπεζες).
– Δεν απαιτείται η αποδοχή της έναρξης της διαδικασίας από τους πιστωτές.
– Η ρύθμιση προκύπτει από ηλεκτρονική πλατφόρμα
Όπως, είπε, για τις απλές και πλέον συνηθισμένες περιπτώσεις των ΜμΕ που έχουν οφειλές στο δημόσιο και σε κάποιες τράπεζες, η ρύθμιση προκύπτει αυτοματοποιημένα από την πλατφόρμα και είναι δεσμευτική για τους πιστωτές. Για τις πιο σπάνιες σύνθετες περιπτώσεις μεγάλων επιχειρήσεων με σύνθετα χρέη, θα απαιτείται έλεγχος βιωσιμότητας, και θα προηγείται της ρύθμισης διαπραγμάτευση πιστωτών και οφειλέτη.
Για τα νοικοκυριά
Όσον αφορά στα νοικοκυριά, θα υπάρχει επίσης εξωδικαστική διαδικασία: O οφειλέτης θα κάνει την αίτηση στην πλατφόρμα, θα απαιτείται η συναίνεση του για άρση του φορολογικού και τραπεζικού απορρήτου προκειμένου να γίνει επεξεργασία της αίτησής του. Μετά τον έλεγχο των στοιχείων θα εμφανίζεται αυτοματοποιημένα η προτεινόμενη ρύθμιση από την ηλεκτρονική πλατφόρμα και η ρύθμιση αυτή θα είναι δεσμευτική και για τους πιστωτές, στους οποίους θα κοινοποιείται και θα τίθεται άμεσα σε ισχύ. Διατηρείται η δυνατότητα προσφυγής στο δικαστήριο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Προστασία της πρώτης κατοικίας
Όσον αφορά την προστασία της πρώτης κατοικίας, ο κ. Τσίπρας τόνισε την «άμεση και επιτακτική ανάγκη να προλάβουμε ένα τεράστιο κύμα εκποίησης της λαϊκής περιουσίας», σημειώνοντας ότι «γι΄ αυτό και δίνουμε άμεση προστασία της πρώτης κατοικίας, των λαϊκών στρωμάτων και της μεσαίας τάξης, με την υπαγωγή τόσο στην εξωδικαστική όσο και στη δικαστική διαδικασία», ενώ για ευάλωτες κατηγορίες πολιτών, η χορήγηση ρύθμισης θα συνοδεύεται από πρόγραμμα επιδότησης της αποπληρωμής των δόσεων. Επιπρόσθετα, για τα ρυθμισμένα δάνεια νοικοκυριών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, σχεδιάζεται η δημιουργία Ειδικού Ταμείου Αναδιαρθρώσεων εντός της Αναπτυξιακής Τράπεζας που θα καταβάλλει υπό προϋποθέσεις τμήμα της ρυθμισμένης οφειλής που δεν μπορεί να εξυπηρετήσει ο οφειλέτης.
Ειδικές μέριμνες για τον αγροτικό κόσμο
Το σχέδιο ενσωματώνει και ειδικές μέριμνες για τον αγροτικό κόσμο: Την πλήρη υπαγωγή στις προαναφερθείσες ρυθμίσεις των αγροτικών χρεών που βρίσκονται σε ειδικούς εκκαθαριστές – όπως η πρώην Αγροτική Τράπεζα. Την ειδική προστασία των παραγωγικών περιουσιακών στοιχείων που είναι απαραίτητα για τον βιοπορισμό των αγροτών έναντι οποιασδήποτε ρευστοποίησης.
