Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε δέσμη δύο μέτρων σχετικά με μια σημαντική κυπριακή κληρονομιά: το Χαλούμι. Πρώτον, το Χαλούμι καταχωρίζεται ως προστατευόμενη ονομασία προέλευσης (ΠΟΠ), προστατεύοντας με τον τρόπο αυτόν την πολύτιμη αυτή ονομασία από την απομίμηση και την αντιποίηση σε ολόκληρη την ΕΕ. Μόνο το Χαλούμι που παράγεται στην Κύπρο σύμφωνα με τις προδιαγραφές του προϊόντος επιτρέπεται πλέον να φέρει την καταχωρισμένη ονομασία, με προφανή οικονομικά οφέλη για τη νήσο.
Η καταχώριση επιτρέπει στους παραγωγούς αυτού του εμβληματικού κυπριακού τυριού, πασίγνωστου σε όλο τον κόσμο για τη χαρακτηριστική υφή και εμφάνισή του (διπλωμένο), το οποίο μπορεί να καταναλωθεί και ψητό ή τηγανητό, από οποιοδήποτε μέρος της νήσου Κύπρου, να επωφεληθούν από το καθεστώς ΠΟΠ.
Δεύτερον, για να διευκολυνθούν οι παραγωγοί της τουρκοκυπριακής κοινότητας, ώστε να μπορέσουν να επωφεληθούν πλήρως από την προστασία, η Επιτροπή θέσπισε ένα μέτρο που επιτρέπει στο προϊόν ΠΟΠ να διασχίζει την Πράσινη Γραμμή, υπό την προϋπόθεση ότι το τυρί και το γάλα από το οποίο παρασκευάζεται πληρούν όλα τα πρότυπα της ΕΕ για την υγεία των ζώων και τη δημόσια υγεία.
Αυτή η ιστορικής σημασίας δέσμη μέτρων υλοποιεί την κοινή αντίληψη για το Χαλούμι/Halloumi/Hellim, που επιτεύχθηκε το 2015, και θα εφαρμοστεί προσωρινά και εν αναμονή της επανένωσης της Κύπρου.
Η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων της ΕΕ κάνει λόγο για “μια ιστορική απόφαση για την Κύπρο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει μόλις υιοθετήσει απόφαση, μετά την ομόφωνη έγκριση από όλες τις χώρες μέλη της ΕΕ για την προστασία του μοναδικού κυπριακού προϊόντος Χαλούμι/Hellim.
Το Χαλούμι/Hellim ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) καθώς και η αναθεώρηση του κανονισμού της πράσινης γραμμής, θα ωφελήσει σημαντικά τις δύο κοινότητες της Κύπρου μέχρι την επανένωση του νησιού”
Σκοπός του μέτρου που συνοδεύει την καταχώριση της ονομασίας Χαλούμι/Halloumi/Hellim ως ΠΟΠ είναι να διασφαλίσει την τήρηση των ευρωπαϊκών προτύπων για την υγεία των ζώων και τη δημόσια υγεία, καθώς και για την ασφάλεια των τροφίμων. Καθορίζει επίσης τους όρους διεξαγωγής των εμπορικών συναλλαγών, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων σχετικά με τους ελέγχους. Επιπλέον, οι εγκαταστάσεις μεταποίησης γάλακτος, θα πρέπει να τηρούν τους ισχύοντες κανόνες για τη δημόσια υγεία.
Τα βασικά στοιχεία αυτής της δέσμης μέτρων είναι τα ακόλουθα:
Η ονομασία «Χαλούμι (Halloumi)/Hellim» καταχωρίζεται στο μητρώο προστατευόμενων ονομασιών προέλευσης και προστατευόμενων γεωγραφικών ενδείξεων. Μόνο το Χαλούμι/Halloumi/Hellim που παράγεται στη νήσο Κύπρο και σύμφωνα με την παραδοσιακή συνταγή μπορεί τώρα να διατίθεται στην αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης με αυτή την ονομασία.
Η διενέργεια επιθεωρήσεων ΠΟΠ σε ολόκληρη την Κύπρο θα ανατεθεί σε διεθνώς διαπιστευμένο οργανισμό ελέγχου. Ο οργανισμός ελέγχου θα είναι υπεύθυνος για την τήρηση της παραδοσιακής συνταγής από τους παραγωγούς.
Θα θεσπιστεί ένα λειτουργικό σύστημα που θα διασφαλίζει τη διενέργεια αποτελεσματικών ελέγχων για την ΠΟΠ σε ολόκληρη την Κύπρο, το οποίο θα παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς η Επιτροπή.
Ένα μέτρο με το οποίο αίρονται οι απαγορεύσεις σχετικά με τη διακίνηση ορισμένων προϊόντων ζωϊκής προέλευσης στη νήσο Κύπρο, εν αναμονή της επανένωσής της, και καθορίζονται οι όροι που διέπουν τη διακίνηση των εν λόγω προϊόντων ώστε να καταστεί δυνατή η παραγωγή του τυριού με την ονομασία «Χαλούμι» (Halloumi)/«Hellim» (ΠΟΠ) σε ολόκληρη την Κύπρο.
Ιδιωτικός φορέας ελέγχου θα οριστεί για τη διενέργεια ελέγχων στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις και τις γαλακτοκομικές εγκαταστάσεις στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, ώστε να διασφαλιστεί ότι τηρούνται όλοι οι κανόνες της ΕΕ για την υγεία και την υγιεινή. Μόνο το Χαλούμι/Halloumi/Hellim που πληροί όλα τα υγειονομικά πρότυπα της ΕΕ μπορεί να αποτελεί αντικείμενο εμπορικών συναλλαγών εκατέρωθεν της Πράσινης Γραμμής.
