Κατάργηση της απλής αναλογικής, όριο εκλογής δημάρχου και περιφερειάρχη στο 43%, καθιέρωση πλαφόν 3% για είσοδο στα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια και επαναφορά της 5ετούς θητείας είναι οι σημαντικότερες αλλαγές που επιφέρει το νομοσχέδιο για τον νέο εκλογικό νόμο της τοπικής αυτοδιοίκησης που παρουσίασε από κοινού στο σημερινό Υπουργικό Συμβούλιο η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών.
Ο νέος εκλογικός νόμος θα εφαρμοστεί στις επόμενες δημοτικές και περιφερειακές εκλογές που θα διεξαχθούν στις 13 και 20 Οκτωβρίου 2023.
Οι νέες δημοτικές και περιφερειακές αρχές θα αναλάβουν την 1η Ιανουαρίου 2024 και η θητεία τους θα λήξει 31 Δεκεμβρίου 2029.
«Καταργούμε την απλή αναλογική, ξαναδίνουμε στην Αυτοδιοίκηση τη διακυβέρνηση των Δήμων και των Περιφερειών τους», τόνισαν μεταξύ άλλων ο υπουργός και ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης και Στέλιος Πέτσας.
Οι βασικές αλλαγές που επιφέρει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο συνοψίζονται στα παρακάτω:
Οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες που θα εκλεγούν τον Οκτώβριο του 2023, θα έχουν πλήρη πενταετή θητεία.
Μειώνεται οριακά ο αριθμός των μελών του δημοτικού και του περιφερειακού συμβουλίου.
Το όριο εκλογής από τον πρώτο γύρο τίθεται στο 43%.
Ο νικητής των εκλογών εξασφαλίζει τα ⅗ των μελών του συμβουλίου, ενώ εάν λάβει τον πρώτο γύρο ποσοστό άνω του 60% η κατανομή των εδρών γίνεται αναλογικά.
Τίθεται όριο 3% για τη εκλογή δημοτικού ή περιφερειακού συμβούλου, το οποίο είναι ευθυγραμμισμένο με το ισχύον στις βουλευτικές εκλογές και ανεξάρτητο από τον αριθμό των μελών του.
Καταργείται η ξεχωριστή κάλπη για την εκλογή των «κοινοτικών αρχών» η οποία δημιούργησε έναν de facto τρίτο βαθμό αυτοδιοίκησης παρά τη ρητή πρόβλεψη του Συντάγματος.
Η «κοινότητας» μετονομάζεται ξανά σε «δημοτική κοινότητα», ενώ εναρμονίζεται η πλειοψηφία του δημάρχου στα συμβούλια δημοτικών κοινοτήτων με πληθυσμό μεγαλύτερο των 500 κατοίκων.
Σε μικρότερες δημοτικές κοινότητες ο εκπρόσωπος της εκλέγεται από ενιαία λίστα υποψηφίων και εκτός συνδυασμών.
Με το νέο σύστημα θα είχαν εκλεγεί το 2019 από την πρώτη Κυριακή 173 δήμαρχοι αντί για 103 που εκλέχθηκαν και 6 περιφερειάρχες όσοι εκλέχθηκαν στις τελευταίες εκλογές.
Επιπροσθέτως, ο υπουργός και ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης και Στέλιος Πέτσας παρουσίασαν και το νομοσχέδιο που αφορά στο Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου Φορέων Γενικής Κυβέρνησης.
Με το προτεινόμενο νομοσχέδιο επιχειρείται η διασφάλιση της παροχής στον πολίτη υψηλής ποιότητας υπηρεσιών από κάθε δημόσιο φορέα με τη χαμηλότερη επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού, σε ένα περιβάλλον όπου κυριαρχούν οι αρχές της νομιμότητας, της χρηστής διοίκησης και της ορθολογικής οικονομικής διαχείρισης.
Παράλληλα, προβλέπεται -για πρώτη φορά- η ενιαία ρύθμιση θεμάτων που αφορούν στη λειτουργία Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου, καθώς και η σύσταση Μονάδων Εσωτερικού Ελέγχου σε όλους τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης. Συμπεριλαμβάνονται, επίσης, διατάξεις που αφορούν στον Σύμβουλο Ακεραιότητας, προκειμένου να συμβάλλει καθοριστικά στην αναφορά, τη διερεύνηση και την αντιμετώπιση παραβατικών συμπεριφορών εν τη γενέσει τους.