Τον στόχο της ΕΕ για ανθεκτικές κοινωνίες, οι οποίες θα μπορούν να αντιμετωπίσουν τη ριζοσπαστικοποίηση και τις επιθέσεις τόνισε ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργαρίτης Σχοινάς κατά την παρουσίαση από την Κομισιόν της «νέας Ατζέντας για την Αντιμετώπιση της Τρομοκρατίας στην ΕΕ» επισημαίνοντας ότι «δε θα επιτρέψουμε η τρομοκρατία να γκρεμίσει τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής».
«Τα θεμέλια της Ένωσης μας στηρίζονται στην ενσωμάτωση και στον σεβασμό των δικαιωμάτων και αυτό είναι η ισχυρότερη προστασία μας από την απειλή της τρομοκρατίας. Χτίζοντας κοινωνίες χωρίς αποκλεισμούς όπου όλοι μπορούν να βρουν τη θέση τους, μειώνουμε το ενδιαφέρον της εξτρεμιστικής ρητορικής» υπογράμμισε ο Μαργαρίτης Σχοινάς. Σημείωσε ότι «ο ευρωπαϊκός τρόπος ζωής δεν είναι προαιρετικός και πρέπει να κάνουμε ό, τι μπορούμε για να αποτρέψουμε εκείνους που επιδιώκουν να τον αναιρέσουν. Με τη σημερινή Ατζέντα, εστιάζουμε στην επένδυση στην ανθεκτικότητα των κοινωνιών μας με μέτρα για την καλύτερη αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης και για την προστασία των δημόσιων χώρων μας από επιθέσεις μέσω στοχευμένων μέτρων».
Η πρόσφατη σειρά επιθέσεων σε ευρωπαϊκό έδαφος αποτέλεσε έντονη υπενθύμιση ότι η τρομοκρατία παραμένει πραγματικός και υφιστάμενος κίνδυνος.
Επιδίωξη της νέας Ατζέντας είναι να εντείνει τον αγώνα κατά της τρομοκρατίας και του βίαιου εξτρεμισμού και να ενισχύσει την ανθεκτικότητα της ΕΕ απέναντι στις τρομοκρατικές απειλές. Με βάση το έργο που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια, επιδιώκει να υποστηρίξει τα κράτη μέλη στην καλύτερη πρόβλεψη, πρόληψη, προστασία και αντιμετώπιση της τρομοκρατικής απειλής. Η Europol, ο Οργανισμός της ΕΕ για τη συνεργασία στον τομέα της επιβολής του νόμου, θα προσφέρει καλύτερη επιχειρησιακή υποστήριξη στις έρευνες των κρατών μελών στο πλαίσιο της αναθεωρημένης εντολής που προτείνεται σήμερα.
Η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Ύλβα Γιόχανσον, ανέφερε ότι «με την Ατζέντα για την Αντιμετώπιση της Τρομοκρατίας, ενισχύουμε την ικανότητα των εμπειρογνωμόνων να προβλέπουν νέες απειλές, βοηθούμε τις τοπικές κοινότητες να αποτρέψουν τη ριζοσπαστικοποίηση, να δίνουμε στις πόλεις τα μέσα για την προστασία των ανοιχτών δημόσιων χώρων μέσω καλό σχεδιασμό και διασφαλίζουμε ότι μπορούμε να ανταποκριθούμε γρήγορα και πιο αποτελεσματικά σε επιθέσεις και απόπειρες επιθέσεων. Προτείνουμε επίσης να δώσουμε στην Εuropol τα σύγχρονα μέσα για να στηρίξουν τις χώρες της ΕΕ στις έρευνές τους».
Η Ατζέντα για την Αντιμετώπιση της Τρομοκρατία έχει τους εξής στόχους:
– Προσδιορισμό τρωτών σημείων και οικοδόμηση ικανότητας για την πρόβλεψη απειλών
Για την καλύτερη πρόβλεψη απειλών καθώς και πιθανών τυφλών σημείων, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι το Κέντρο Πληροφοριών και Κατάστασης (EU INTCEN) μπορεί να βασίζεται σε υψηλής ποιότητας συνεισφορές για να αυξήσει την επίγνωση της κατάστασης. Στο πλαίσιο της επικείμενης πρότασής της σχετικά με την ανθεκτικότητα των υποδομών ζωτικής σημασίας, η Επιτροπή θα δημιουργήσει συμβουλευτικές αποστολές για να υποστηρίξει τα κράτη μέλη στη διενέργεια αξιολογήσεων κινδύνου, βασιζόμενη στην εμπειρία μιας ομάδας συμβούλων προστασίας της ΕΕ. Η έρευνα στον τομέα της ασφάλειας θα συμβάλει στην έγκαιρη ανίχνευση νέων απειλών, ενώ η επένδυση σε νέες τεχνολογίες θα βοηθήσει την αντιτρομοκρατική αντιμετώπιση της Ευρώπης να παραμείνει μπροστά από την καμπύλη.
– Πρόληψη επιθέσεων με αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης
Για να αντιμετωπιστεί η εξάπλωση των εξτρεμιστικών ιδεολογιών στο Διαδίκτυο, είναι σημαντικό το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να υιοθετήσουν επειγόντως τους κανόνες για την κατάργηση τρομοκρατικού περιεχομένου στο Διαδίκτυο. Στη συνέχεια, η Επιτροπή θα υποστηρίξει το αίτημά τους. Το Φόρουμ Διαδικτύου της ΕΕ θα αναπτύξει οδηγίες σχετικά με τη μετριοπάθεια για διαθέσιμο στο κοινό περιεχόμενο που έχει σχέση με εξτρεμιστικό υλικό στο Διαδίκτυο.
Η προώθηση της ένταξης και η παροχή ευκαιριών μέσω της εκπαίδευσης, του πολιτισμού, της νεολαίας και του αθλητισμού μπορεί να συμβάλει στο να καταστούν οι κοινωνίες πιο συνεκτικές και να αποφευχθεί η ριζοσπαστικοποίηση. Το σχέδιο δράσης για την ένταξη και την ενσωμάτωση θα συμβάλει στην οικοδόμηση της ανθεκτικότητας της κοινότητας.
Η Ατζέντα επικεντρώνεται επίσης στην ενίσχυση της προληπτικής δράσης στις φυλακές, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στην αποκατάσταση και την επανένταξη των ριζοσπαστικοποιημένων κρατουμένων, συμπεριλαμβανομένης της απελευθέρωσής τους. Για τη διάδοση της γνώσης σχετικά με την πρόληψη της ριζοσπαστικοποίησης, η Επιτροπή θα προτείνει τη δημιουργία ενός Κέντρου Γνώσης της ΕΕ που θα συγκεντρώνει φορείς χάραξης πολιτικής, επαγγελματίες και ερευνητές.
Αναγνωρίζοντας τις συγκεκριμένες προκλήσεις που θέτουν οι ξένοι τρομοκράτες μαχητές και τα μέλη της οικογένειάς τους, η Επιτροπή θα υποστηρίξει την κατάρτιση και την ανταλλαγή γνώσεων για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να διαχειριστούν την επιστροφή τους.
– Προώθηση της ασφάλειας μέσω σχεδιασμού και μείωση των τρωτών σημείων για την προστασία των πόλεων και των ανθρώπων
Πολλές από τις πρόσφατες επιθέσεις που πραγματοποιήθηκαν στην ΕΕ στοχεύουν σε πυκνοκατοικημένους ή πολύ συμβολικούς χώρους. Η ΕΕ θα εντείνει τις προσπάθειές της για τη διασφάλιση της φυσικής προστασίας των δημόσιων χώρων, συμπεριλαμβανομένων των χώρων λατρείας μέσω της ασφάλειας με σχεδιασμό. Η Επιτροπή θα προτείνει τη συγκέντρωση πόλεων γύρω από μια δέσμευση της ΕΕ για την αστική ασφάλεια και ανθεκτικότητα και θα διαθέσει χρηματοδότηση για να τις στηρίξει στη μείωση των τρωτών σημείων των δημόσιων χώρων. Η Επιτροπή θα προτείνει επίσης μέτρα για να καταστήσει τις υποδομές ζωτικής σημασίας – όπως κόμβους μεταφορών, σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής ή νοσοκομεία – πιο ανθεκτικές. Για την ενίσχυση της ασφάλειας των αερομεταφορών, η Επιτροπή θα διερευνήσει επιλογές για ένα ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο για την τοποθέτηση αξιωματικών ασφαλείας σε πτήσεις.
Όλοι όσοι εισέρχονται στην ΕΕ, πολίτες ή όχι, πρέπει να ελέγχονται βάσει των σχετικών βάσεων δεδομένων. Η Επιτροπή θα υποστηρίξει τα κράτη μέλη στη διασφάλιση τέτοιων συστηματικών ελέγχων στα σύνορα. Η Επιτροπή θα προτείνει επίσης ένα σύστημα που διασφαλίζει ότι ένα άτομο στο οποίο έχει απαγορευτεί πυροβόλο όπλο για λόγους ασφαλείας σε ένα κράτος μέλος δεν μπορεί να υποβάλει παρόμοιο αίτημα σε άλλο κράτος μέλος, κλείνοντας ένα υπάρχον κενό.
– Ενίσχυση της επιχειρησιακής υποστήριξης, της δίωξης και των δικαιωμάτων των θυμάτων για καλύτερη ανταπόκριση σε επιθέσεις
Η αστυνομική συνεργασία και η ανταλλαγή πληροφοριών σε ολόκληρη την ΕΕ είναι καθοριστικής σημασίας για την αποτελεσματική ανταπόκριση σε περίπτωση επιθέσεων και για τη δίωξη των δραστών. Η Επιτροπή θα προτείνει έναν κωδικό αστυνομικής συνεργασίας της ΕΕ το 2021 για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των αρχών επιβολής του νόμου, συμπεριλαμβανομένης της καταπολέμησης της τρομοκρατίας.
Ένα σημαντικό μέρος των ερευνών κατά του εγκλήματος και της τρομοκρατίας περιλαμβάνουν κρυπτογραφημένες πληροφορίες. Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη για τον εντοπισμό πιθανών νομικών, επιχειρησιακών και τεχνικών λύσεων για νόμιμη πρόσβαση και θα προωθήσει μια προσέγγιση η οποία διατηρεί την αποτελεσματικότητα της κρυπτογράφησης στην προστασία της ιδιωτικής ζωής και της ασφάλειας των επικοινωνιών, παρέχοντας παράλληλα μια αποτελεσματική απάντηση στο έγκλημα και την τρομοκρατία. Για να υποστηρίξει καλύτερα τις έρευνες και τη δίωξη, η Επιτροπή θα προτείνει τη δημιουργία ενός δικτύου αντιτρομοκρατικών χρηματοοικονομικών ερευνητών με τη συμμετοχή της Εuropol, για να βοηθήσει στην παρακολούθηση της νομισματικής πορείας και στον εντοπισμό των εμπλεκομένων. Η Επιτροπή θα υποστηρίξει επίσης περαιτέρω τα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν πληροφορίες στο πεδίο της μάχης για τον εντοπισμό και τη δίωξη των ξένων τρομοκρατών μαχητών.
Η Επιτροπή θα εργαστεί για την ενίσχυση της προστασίας των θυμάτων τρομοκρατικών ενεργειών, συμπεριλαμβανομένης της βελτίωσης της πρόσβασης σε αποζημιώσεις.
Το έργο πρόβλεψης, πρόληψης, προστασίας και αντιμετώπισης της τρομοκρατίας θα περιλαμβάνει χώρες εταίρους, στη γειτονιά της ΕΕ και πέραν αυτής · και βασιστείτε στην εντεινόμενη συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς. Η Επιτροπή και ο Ύπατος Εκπρόσωπος, ανάλογα με την περίπτωση, θα εντείνουν τη συνεργασία με τους εταίρους των Δυτικών Βαλκανίων στον τομέα των πυροβόλων όπλων, θα διαπραγματευτούν διεθνείς συμφωνίες με χώρες της Νότιας Γειτονίας για την ανταλλαγή προσωπικών δεδομένων με την Europol και θα ενισχύσουν τη στρατηγική και επιχειρησιακή συνεργασία με άλλους περιοχές όπως η περιοχή Σαχέλ, το Κέρας της Αφρικής, άλλες αφρικανικές χώρες και βασικές περιοχές της Ασίας.
Η Επιτροπή προτείνει επίσης την ενίσχυση της εντολής της Εuropol. Με δεδομένο ότι οι τρομοκράτες συχνά καταχρώνται υπηρεσίες που προσφέρονται από ιδιωτικές εταιρείες για να στρατολογούν ακολούθους, να σχεδιάζουν επιθέσεις και να διαδίδουν προπαγάνδα που υποκινεί περαιτέρω επιθέσεις, η αναθεωρημένη εντολή θα βοηθήσει την Εuropol να συνεργαστεί αποτελεσματικά με ιδιωτικές ομάδες και να διαβιβάσει σχετικά στοιχεία στα κράτη μέλη. Για παράδειγμα, η Εuropol θα είναι σε θέση να ενεργεί ως κεντρικό σημείο σε περίπτωση που δεν είναι σαφές ποιο κράτος μέλος έχει δικαιοδοσία.
Η νέα εντολή θα επιτρέψει επίσης στην Εuropol να επεξεργάζεται μεγάλα και περίπλοκα σύνολα δεδομένων, να βελτιώσει τη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία καθώς και με χώρες εταίρους εκτός ΕΕ και να υπάρξει βοήθεια στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών που ανταποκρίνονται στις ανάγκες επιβολής του νόμου.
