Το ερώτημα που τίθεται πολύ συχνά είναι εάν η Ελλάδα ως ανεξάρτητο εθνικό κράτος με μια διαδρομή 200 ετών είναι μια ιστορία επιτυχίας ή μια ιστορία αποτυχίας, ανέφερε ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου του ΑΠΘ και πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Ευάγγελος Βενιζέλος, ανοίγοντας τις εργασίες του συνεδρίου “Εργαστήριον η Ελλάς, θεσμοί και καταστάσεις που δοκιμάστηκαν στην Ελλάδα από την παλιγγενεσία έως τις μέρες μας”, που οργάνωσε ο “Κύκλος Ιδεών” με συντονιστή τον ίδιο.
“Το συνέδριο διοργανώνεται για να τιμηθεί η επέτειος των 200 ετών από την έναρξη της επανάστασης έχει όμως ως θέμα του ένα κόκκινο νήμα που τα διαπερνά. Η Ελλάδα λειτούργησε ως εργαστήριο, στο οποίο δοκιμάστηκαν ή διαμορφώθηκαν νέες καταστάσεις και νέοι θεσμοί, η χρήση των οποίων μεταφέρθηκε σε άλλες χώρες ή επαλείφθηκε στην Ελλάδα σε μεταγενέστερες ιστορικές φάσεις ή υπό άλλες συνθήκες. Θα μπορούσαμε με αξιώσεις ευρύτατης αποδοχής, να πούμε ότι η Ελλάδα των διακοσίων ετών του ανεξάρτητου κρατικού της βίου, είναι μια άκρως ενδιαφέρουσα ιστορία”, υπογράμμισε ο κ. Βενιζέλος.
Συνεχίζοντας σημείωσε ότι στον ελληνικό δημόσιο βίο επικρατεί μια διάχυτη αντίληψη “ως αυτοαπαξιωτική εθνική ιδεολογία”, όπως χαρακτηριστικά είπε.
“Σύμφωνα με την αντίληψη αυτή, η Ελλάδα γεννήθηκε ως προτεκτοράτο υπό πλήρη και διαρκή εξάρτηση είναι θύμα της ιστορικής της αίγλης και της γεωγραφικής της θέσης, και ως εκ τούτου είναι πειραματόζωο, υποταγμένο εξωτερικά και προδομένο εσωτερικά από τις πολιτικές και οικονομικές ελίτ. Κατ’ αυτήν την ισχυρή και ακόμη κρατούσα αντίληψη, η μόνη κατάσταση που δοκιμάζεται είναι η έλλειψη ανεξαρτησίας και κυριαρχίας και η έλλειψη αλληλεγγύης εκ μέρους των εκάστοτε συμμάχων και εταίρων”.
“Κατά τη λογική αυτή”, προσέθεσε, “το ελληνικό έθνος αθωώνεται πλήρως, αλλά και χάνει την βούλησή του. Θεωρεί ότι άγεται και φέρεται ακόμη και όταν επικροτεί. Ακόμη και ο εθνικός διχασμός ή ο εμφύλιος πόλεμος προσλαμβάνονται στην συλλογική μνήμη, με όσο γίνεται μικρότερο ποσοστό ενδογενούς ευθύνης. Οι πλευρές δε που καταφανώς διαψεύστηκαν από τις ιστορικές εξελίξεις, εξακολουθούν να επηρεάζουν αταβιστικά την σημερινή ελληνική κοινωνία, μειώνοντας την ικανότητά της να κατανοεί και να υπερβαίνει λάθη, συμπλέγματα, διανοητικές και συναισθηματικές αιχμαλωσίες. Να κερδίζει τις μάχες του παρόντος και του μέλλοντος που προϋποθέτει τη μάχη με τους δαίμονες του παρελθόντος”.
“Η Ελλάδα στα 200 χρόνια του κρατικού της βίου ήταν πεδίο διεθνών επιρροών συγκρούσεων και παρεμβάσεων. Συγκροτήθηκε όμως πολύ γρήγορα ως κράτος, διεύρυνε εντυπωσιακά τα αρχικά όρια της επικράτειάς της, και θα ήταν άδικο για τον εαυτό της να αρνείται την θέση της ως υποκειμένου της ιστορίας”, κατέληξε ο κ. Βενιζέλος.
