Η πρόσφατη επίσκεψη του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, στην Ελλάδα σηματοδότησε μια νέα εποχή στις σχέσεις των δύο χωρών, όπως φάνηκε από τις δηλώσεις ένθεν κακείθεν που υπογράμμιζαν πως ποτέ ξανά Ελλάδα και ΗΠΑ δεν είχαν έρθει τόσο κοντά.
Γράφει ο Στέφανος Σωτ.Γκίκας*
Στην Σούδα ο κ. Πομπέο επιβεβαίωσε ότι οι ΗΠΑ θεωρούν την Ελλάδα «πραγματικό πυλώνα σταθερότητας και ευημερίας στην Ανατολική Μεσόγειο» και επεσήμανε ότι οι ΗΠΑ «με εξαιρετική υπερηφάνεια στηρίζουν την Ελληνική Κυβέρνηση.»
Πρόκειται για μία δήλωση που υποδεικνύει ίσως μια στροφή της Αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής – την παρούσα τουλάχιστον περίοδο – από την πολιτική «ίσων αποστάσεων» μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, σε μια πολιτική ομόρροπη προς τις Ελληνικές θέσεις. Τούτο επιβεβαίωσε και ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σημειώνοντας ότι υπάρχει απόλυτη ευθυγράμμιση των Ελληνικών θέσεων με τις δηλώσεις του State Department, που συμπυκνώνεται στην φράση «όχι σε μονομερείς ενέργειες».
Η «στροφή» αυτή επιβεβαιώθηκε και με τις νέες τοποθετήσεις του State Department μετά την τελευταία τουρκική πρόκληση με την έξοδο του Oruc Reis την περασμένη Κυριακή.
Στην Σούδα ο κ. Πομπέο ανακοίνωσε επίσης πως ένα από τα μεγαλύτερα Πολεμικά Πλοία των ΗΠΑ, το USS Hershel Williams, θα έχει πλέον έδρα ελλιμενισμού το Μαράθι στην Σούδα, αναβαθμίζοντας την στρατηγική σημασία της Κρήτης ως «πύλης» προς στην Ανατολική Μεσόγειο και την Μέση Ανατολή για τους Αμερικανούς.
Διατυπώθηκε επίσης η πρόθεση για την περαιτέρω ενίσχυση της εταιρικής σχέσης των δύο χωρών, με την εμβάθυνση της Αμοιβαίας Αμυντικής Συμφωνίας, η οποία ως γνωστόν κυρώθηκε από την Βουλή πέρσι.
Παράλληλα, ενισχύονται και οι επιχειρηματικές σχέσεις Ελλάδας – ΗΠΑ.
Η Αλεξανδρούπολη μετατρέπεται σε κόμβο μεταφοράς αμερικανικού αερίου προς την Ανατολική και την Κεντρική Ευρώπη, ενώ υπάρχει η βούληση να ενταχθούν στον Στρατηγικό Διάλογο, το έργο πλωτής μονάδας αποθήκευσης επαναεριοποίησης φυσικού αερίου, η ιδιωτικοποίηση του υπόγειου χώρου αποθήκευσης φυσικού αερίου της Καβάλας κ.α.
Η διπλωματική, στρατιωτική και επιχειρηματική συνεργασία αποτελούν τους τρεις καθοριστικούς παράγοντες που συνέβαλαν στην σύσφιξη των ελληνοαμερικανικών σχέσεων, με την Ελλάδα να προσδοκά χειροπιαστά οφέλη ιδιαίτερα αυτήν την ταραγμένη περίοδο για τα Εθνικά μας Θέματα.
Όμως, όπως ήδη αναφέρθηκε, πριν καλά – καλά στεγνώσει το μελάνι από όσα θετικά για την επίσκεψη Πομπέο γράφτηκαν και ενώ το παράθυρο για διάλογο ήταν ανοικτό, η Τουρκία με τη νέα προκλητική μονομερή ενέργεια, «τίναξε στον αέρα» την όποια προσπάθεια συνεννόησης.
Ανεξάρτητα από το τι θα πράξει η Ευρωπαϊκή Ένωση στο επίπεδο των Κυρώσεων – που είναι πλέον μονόδρομος – οι ΗΠΑ πρέπει και οφείλουν, εκτός από τις αυστηρές δηλώσεις, να πάρουν μέτρα «επιβολής της ειρήνης» και εξαναγκασμού της Τουρκίας σε παύση της όποιας ερευνητικής δραστηριότητας στην Ελληνική ΑΟΖ. Βεβαίως το timing δεν είναι καλό λόγω των Αμερικανικών εκλογών και αυτός είναι ίσως ο λόγος που ο Ερντογάν έχει εκτραχυνθεί. Όμως τώρα είναι η ώρα που η Προεδρία Τράμπ πρέπει να περάσει το «μήνυμα» και έχει τον τρόπο…
Όπως έγινε και στην περίπτωση του Αμερικανού Πάστορα Μπράνσον, ο μόνος τομέας που επηρεάζει την Τουρκία και «καταλαβαίνει», είναι οι οικονομικές κυρώσεις! Ιδιαίτερα τώρα, που η τουρκική οικονομία είναι ευάλωτη με την λίρα να κατρακυλά και τα συναλλαγματικά της αποθέματα να εξαντλούνται…
Αν δεν γίνει μια δυναμική κίνηση – έστω προειδοποιητική – προς την κατεύθυνση των κυρώσεων, όλες οι πρόσφατες δηλώσεις Αμερικανών Αξιωματούχων, ότι η Ουάσιγκτον στηρίζει τις Ελληνικές θέσεις ενάντια στην τουρκική προκλητικότητα κλπ, πέφτουν στο κενό. Και μοιραία όλο το πλέγμα της αναβαθμισμένης στρατηγικής σχέσης Ελλάδος – ΗΠΑ στον αμυντικό, διπλωματικό, επιχειρηματικό, επενδυτικό, εμπορικό τομέα, θα τεθεί εν αμφιβόλω!
Είναι ένα κουίζ που θα απαντηθεί τις επόμενες ημέρες…
*Ο κ. Στέφανος Γκίκας είναι Βουλευτής (ΝΔ) Κερκύρας, πρ. Εκπρόσωπος Τύπου ΥΠΕΘΑ, Αρχιπλοίαρχος ΠΝ ε.α.
