*Της Αντιγόνης Βαφείδου
Πώς μια αμελητέα ποσότητα γίνεται επικίνδυνη
Θυμάται άραγε κανείς το ποσοστό που λάμβανε η Χρυσή Αυγή το 2009; ένα αμελητέο 0,3%. Θυμάται επίσης κανείς την ατραπό υπαρξιακής περιπέτειας στην οποία άρχισε να βαδίζει η Χώρα ήδη από το 2011; Μα τί σχέση έχουν αυτά τα δύο; Και πώς μια αμελητέα ποσότητα γίνεται επικίνδυνη για την λειτουργία του κοινοβουλευτισμού σε μια σύγχρονη δυτική δημοκρατία;
Το momentum του τότε και του τώρα
Ο H.A. Winkler στο βιβλίο του «Βαϊμάρη, η ανάπηρη Δημοκρατία» απαντά ειδικά σε αυτό το ερώτημα. Και για να είμαστε ακριβείς, τις απαντήσεις τις έχει ήδη δώσει η Ιστορία σε προηγούμενα κεφάλαιά της. Αν μάλιστα δεν προσέξουμε την ομοιότητα ανάμεσα στο momentum του τότε και του τώρα, μένουμε μετεξεταστέοι. Και έχει άλλες συνέπειες όταν μένει μετεξεταστέος ένας μαθητής και άλλες όταν μένει μετεξεταστέος ένας πολίτης στα βιωματικά μαθήματα του ιστορικού χρόνου…
Η Δημοκρατία της Βαϊμάρης λοιπόν, υπήρξε το πρώτο δημοκρατικό πολίτευμα στην ιστορία της Γερμανίας μετά τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο (1918-1933). Αυτό λοιπόν το φιλάσθενο θεσμικό νεογνό κατέληξε σε ναζιστικό τέρας αλλά και βάθρο για την εξουσία του Χίτλερ.
Η κρίσιμη διαχωριστική γραμμή
Στην ανάπηρη αυτή δημοκρατία, κατ’ εξαίρεση και σε τεταμένες περιόδους υπήρξε η δυνατότητα για τον Πρόεδρο του Ράιχ, να υποκαθιστά ακόμη και την νομοθετική εξουσία. Η συγκέντρωση εξουσιών στα χέρια του Προέδρου, και η ουσιαστικά η καταστρατήγηση της αρχής της διάκρισης των εξουσιών, δεν ξένισε καθόλου την πλειοψηφία της εθνοσυνέλευσης. Θεωρήθηκε μάλιστα ως όπλο-εφεδρία απέναντι σε όποιον ενδεχόμενο «κοινοβουλευτικό αυταρχισμό» και έγινε έτσι καλοδεχούμενη. Στην μετά της συνταγματικής μοναρχίας εποχή, το 1918 ελάχιστοι είχαν την ικανότητα να αντιληφθούν ότι σε μια κοινοβουλευτική δημοκρατία, η κρίσιμη διαχωριστική γραμμή δεν είναι μεταξύ των κοινοβουλευτικών και της κυβέρνησης. Αλλά μεταξύ της κυβερνητικής πλειοψηφίας και της κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης. Και όλα αυτά την περίοδο που η Γερμανία μαστίζονταν από τεράστια οικονομική κρίση. Το καλύτερο πρόσχημα για την ρητορική πόλωσης και μίσους όλων των ακραίων δυνάμεων (Ναζί, Εθνικιστές, Συντηρητικοί, Κομμουνιστές). Πώς το είπε ο κ.Βούτσης για Χ.Α; : «Δεν υπάρχουν ευπρόσδεκτες και μη ευπρόσδεκτες ψήφοι..»
Ελλάδα, 2012
Για να έρθουμε λοιπόν στην Ελλάδα του 2012. Στις βουλευτικές εκλογές του Μαΐου 2012 η Χρυσή Αυγή εισήλθε για πρώτη φορά στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, λαμβάνοντας ποσοστό σχεδόν 7%. Τον Ιούνιο του 2012 η κυβέρνηση Αντώνη Σαμαρά (ή κυβέρνηση Εθνικής Ευθύνης) ανέλαβε την διακυβέρνηση της χώρας, καλούμενη άμεσα να επιλύσει το νέο κυβερνητικό αδιέξοδο που προέκυψε από τις εκλογές. Σύμφωνα μάλιστα με το κυβερνητικό ανακοινωθέν της :
«…Στόχος της είναι να αντιμετωπίσει την κρίση, να ανοίξει το δρόμο της Ανάπτυξης και να αναθεωρήσει όρους της Δανειακής Σύμβασης (Μνημονίου), χωρίς να θέσει σε κίνδυνο την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας ούτε την παραμονή της στο ευρώ. Και, ασφαλώς, χωρίς να αμφισβητήσει τους αυτονόητους στόχους μηδενισμού του δημοσιονομικού ελλείμματος, ελέγχου του χρέους και εφαρμογής των διαρθρωτικών αλλαγών που έχει ανάγκη η χώρα….». Λίγοι κατάλαβαν ότι η ανακοίνωση, ήταν η αλληγορία της υπόσχεσης του πρωθυπουργού Ουίνστον Τσόρτσιλ, ο οποίος στην ιστορική ομιλία του στο Βρετανικό Κοινοβούλιο, υπόσχεται στους συμπατριώτες του «τίποτε άλλο εκτός από αίμα, πόνο, δάκρυα και ιδρώτα»…
Το ξύλο…
Οι ΣαμαροΒενιζέλοι φάγανε ίσως το πιο άδικο και δυσανάλογο πολιτικό ξύλο, σε σχέση με αυτό που αναλογούσε σε όλες τις κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης. Κι ας μην βιαστεί κανείς να πει «μα κι αυτοί ήταν μέσα στο σύστημα κ.λ.π». Όταν αναλαμβάνεις διακυβέρνηση με το πιστόλι των αγορών στον κρόταφο, όταν πάση θυσία πρέπει να ανταποκριθείς στις προθεσμίες περικοπών, όταν η ευρωπαϊκή απένταξη επικρέμεται ως δαμόκλειος σπάθη πάνω από το κεφάλι σου και η κυβερνητική ατζέντα επιτρέπεται να έχει αντιδημοφιλή μέτρα και μόνο, ένα πράγμα είναι σίγουρο: ότι έχεις αναλάβει διακυβέρνηση με ένα πολιτικό κόστος-λαίλαπα. Αλλά το υπομένεις, γιατί έχεις προτάξει το εθνικό συμφέρον πάνω απ’ όλα…
To «φίδι»
Μεταξύ άλλων, οι δύο πολιτικοί άνδρες Σαμαράς-Βενιζέλος γνώριζαν καλά ότι το πιο δύσκολο εγχείρημά τους ήταν να μη αμαυρωθούν τα δημοκρατικά ιδεώδη στα μάτια των Ελλήνων πολιτών. Μέσα στο κλίμα του οικονομικού αδιεξόδου, της αγανάκτησης και του θυμού που σκίαζαν την ελληνική κοινωνία, η Δημοκρατία ήταν εμφανώς «υπό πίεση» (χαρακτηριστική αναφορά του Ε. Βενιζέλου). To «φίδι» της ακροδεξιάς είχε μπει ήδη στο Κοινοβούλιο, ενώ είχε ήδη αρχίσει να γεννοβολά εντός της κοινωνίας. Ο ρατσισμός, η ξενοφοβία και ο ακραίος λόγος εύρισκαν όλο και περισσότερα ευήκοα ώτα. Θέλει πολύ για μια Βαϊμάρη ελληνικής βερσιόν; Μα καθόλου! Όπως φάνηκε περάσαμε…σύριζα (νελ)!
Ποτέ ξανά και πουθενά….
Κάποιοι λοιπόν, κυοφόρησαν με υπομονή και σε πείσμα πολλών αρνητικών παραμέτρων και συνιστωσών την δικαστική απόφαση ιστορικής σημασίας που κάθε Έλληνας πολίτης με δημοκρατική συνείδηση και αξίες χειροκρότησε. Δηλ. την καταδίκη της Χρυσής Αυγής ως εγκληματικής οργάνωσης, έτσι ώστε να ακουστεί αυτή η απόφαση στις 7 Οκτωβρίου 2020 και να αντηχήσει Δικαιοσύνη στο πανελλήνιο. Ήταν ένας σιωπηρός και καλός εννοούμενος «συντονισμός» των αντανακλαστικών της εκτελεστικής εξουσίας αλλά και της Δικαιοσύνης που εργάστηκε ως μελίσσι. Αθόρυβα και επίμονα. Πάντα λοιπόν, πριν κρίνουμε και αποτιμήσουμε τις όποιες πολιτικές προσωπικότητες ας ενώσουμε τις τελείες προς τα πίσω. Ας δούμε ποιoς έδωσε στην Δικαιοσύνη το Μίτο της Αριάδνης, ώστε να μην χαθεί στο λαβύρινθο…
Ποτέ ξανά νεκροί στο όνομα του μίσους ούτε στο Κερατσίνι, ούτε στην Μarfin… Ποτέ ξανά και πουθενά….
*Η Αντιγόνη Βαφείδου είναι δικηγόρος Αθηνών, υπ. Διδάκτωρ Νομικής ΔΠΘ, με πρώτο μεταπτυχιακό τίτλο (M.Sc) από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών και δεύτερο μεταπτυχιακό τίτλο (LL.M-U.C.L) στο Πανεπιστημιακό Κολλέγιο του Λονδίνου. Έχει επίσης εξειδικευθεί σε ζητήματα Ανθρώπινου Δυναμικού στο London School of Economics και έχει εργασθεί στις Βρυξέλλες ως ειδικός σύμβουλος σε διαβουλεύσεις ευρωπαϊκών Οδηγιών και Κανονισμών. Αρθρογραφεί για ζητήματα πολιτικής και κοινωνικής επικαιρότητας.
