Πολυαναμενόμενες πρεμιέρες, μοναδικά αφιερώματα, η καλύτερη σοδειά των ετήσιων ντοκιμαντέρ και μουσικών φιλμ, παράλληλες εκδηλώσεις και πολλές εκπλήξεις επιφυλάσσει το πρόγραμμα του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας- Νύχτες Πρεμιέρας (23/9- 4/10), που επιστρέφει για 26η χρονιά, πλήρως προσαρμοσμένο στις νέες συνθήκες, συστήνοντας μια υβριδική εκδοχή της διοργάνωσης, προσιτή σε όσο το δυνατόν περισσότερους θεατές.
«Οι Νύχτες Πρεμιέρας είναι ένα φεστιβάλ το οποίο γεννήθηκε και συντηρείται από την αγάπη του κοινού, την οποία προσπαθούμε να ανταποδώσουμε» δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ, Λουκάς Κατσίκας, τονίζοντας ότι προτεραιότητα της φετινής διοργάνωσης είναι η ασφάλεια των θεατών της.
Ακολουθεί η συνέντευξη του Λουκά Κατσίκα στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων:
Ερ. Το φεστιβάλ πραγματοποιείται μέσα σε μία δύσκολη συνθήκη που είναι πρωτόγνωρη για όλους μας. Ποιο είναι το μεγάλο στοίχημα για τη φετινή διοργάνωση;
Απ. Καταρχάς η επιθυμία μας είναι το φεστιβάλ να διεξαχθεί με τη μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια και αυτό είναι κάτι για το οποίο έχουμε δουλέψει πάρα πολύ τους τελευταίους μήνες. Θα ξεκινήσουμε στις 23/9 έχοντας λάβει υπόψη κάθε παράμετρο που μπορεί να μας βεβαιώσει ότι οι θεατές που θα προσέλθουν στις προβολές μας θα εγκαταλείψουν ασφαλείς την αίθουσα. Το μεγάλο στοίχημα, το οποίο ήταν ανέκαθεν και ο επίμονος αγώνας του φεστιβάλ, ήταν η προστασία της εμπειρίας του κινηματογράφου και της σκοτεινής αίθουσας. Η ανάγκη συντήρησης αυτής της τελετουργίας, το να απολαμβάνουμε, δηλαδή, όλοι μαζί ταινίες στη μεγάλη οθόνη. Φέτος, αυτή η ανάγκη είναι επιτακτικότερη από ποτέ, οπότε είπαμε ότι θα πραγματοποιηθούμε εν μέσω αυτής της τόσο δύσκολης συνθήκης με τους όρους που θα πρέπει να διεξάγεται κάθε φεστιβάλ που σέβεται τον εαυτό του.
Ερ. Ποια είναι η πρόβλεψη γι’ αυτούς που δεν θα μπορούν να παρακολουθήσουν το φεστιβάλ από κοντά;
Απ. Έχουμε μεριμνήσει ώστε να μην αποξενώσουμε κανέναν θεατή μας. Φέτος οι Νύχτες Πρεμιέρας θα διεξαχθούν στις τρεις μεγάλες χειμερινές μας αίθουσες (Όπερα 1, Δαναός 1, Ιντεάλ) με την χωρητικότητα που επιτρέπεται βάσει των μέτρων και ταυτόχρονα προσθέσαμε στο πρόγραμμά μας και τέσσερις θερινές αίθουσες (Λαΐς, Ριβιέρα, Τριανόν, Στέλλα και Τεχνόπολη). Πέραν αυτών, για πρώτη φορά στην ιστορία του θεσμού θα δοθεί η δυνατότητα στο κοινό από όλη την Ελλάδα να παρακολουθήσει μέσω μιας ειδικά διαμορφωμένης ψηφιακής πλατφόρμας (online.aiff.gr) κάποιες από τις ταινίες του προγράμματος online, έναντι ενός μικρού αντιτίμου. Η τρίτη αυτή επιλογή δόθηκε κυρίως για τις ευπαθείς ομάδες αλλά και για τους ανθρώπους της επαρχίας, που για πρώτη φορά θα μπορούν να λάβουν μέρος με αυτόν τον τρόπο στις Νύχτες Πρεμιέρας.
Είμαι χαρούμενος διότι το φετινό πρόγραμμα έχει γίνει με γνώμονα την καλύτερη εξυπηρέτηση των πάντων. Θα υπάρξουν πολλές επαναλήψεις των ταινιών και σε θερινές και σε χειμερινές αίθουσες για να τις παρακολουθήσουν όσο το δυνατόν περισσότεροι θεατές χωρίς να υπάρχει συνωστισμός. Οι Νύχτες Πρεμιέρας είναι ένα φεστιβάλ το οποίο γεννήθηκε και συντηρείται από την αγάπη του κοινού, την οποία προσπαθούμε να ανταποδώσουμε. Η προσέλευση κάθε χρόνο είναι τεράστια και αύξουσα. Είναι ένα φεστιβάλ της τάξης των 60.000 ατόμων. Φέτος, δεν θέλουμε κανείς να αισθανθεί την παραμικρή ανασφάλεια. Συμβαδίζουμε με τις ραγδαίες αλλαγές των καιρών, αλλά το κάνουμε με αισιοδοξία και με την αγάπη που έχουμε για το σινεμά.
Ερ. Ποιες ήταν οι δυσκολίες που αντιμετωπίσατε κατά τον σχεδιασμό του φετινού προγράμματος σε σχέση με άλλες χρονιές;
Απ. Ήταν μία δύσκολη χρονιά σε επίπεδο φεστιβαλικό παγκοσμίως. Υπάρχει έντονη ανασφάλεια γιατί κάθε μέρα προκύπτει και κάτι καινούριο. Δυσκολίες υπήρξαν κυρίως στον έγκαιρο και καλύτερο προγραμματισμό των ταινιών, διότι με την ακύρωση των μεγάλων φεστιβάλ φέτος (που μας τροφοδοτούν ένα μεγάλο μέρος του προγράμματος), κάποια στιγμή πίστεψα ότι θα δυσκολευόμασταν να φτιάξουμε ένα πρόγραμμα αξιοπρεπές και ποιοτικό. Αυτοί οι φόβοι των πρώτων μηνών του καλοκαιριού δεν επαληθεύτηκαν ευτυχώς, γιατί όχι μόνο καταφέραμε να έχουμε ένα δυνατό πρόγραμμα, εφάμιλλο των προηγούμενων ετών, αλλά είμαστε και ένα από τα φεστιβάλ που θα φιλοξενήσουν ταινίες της περιβόητης πλέον επίσημης επιλογής του φεστιβάλ των Καννών που ακυρώθηκε λόγω της πανδημίας. Οι Νύχτες Πρεμιέρας θα είναι από τα πρώτα φεστιβάλ παγκοσμίως που θα φιλοξενήσουν αυτές τις ταινίες σε αίθουσα και αυτό μας δίνει μεγάλη χαρά.
Ερ. Η πρεμιέρα του φεστιβάλ είναι κοντά. Ξεχωρίζετε κάποιες προβολές από τη φετινή διοργάνωση;
Απ. Η έναρξη μας είναι το πολυαναμενόμενο «Nomadland» της Κλόι Ζάο που πραγματοποιεί το πανελλήνιο ντεμπούτο του μετά την πανηγυρική του νίκη στο Φεστιβάλ Βενετίας, με πρωταγωνίστρια τη Φράνσις ΜακΝτόρμαντ. Ανάμεσα στις ταινίες που θα προβληθούν φέτος είναι και η Χρυσής ‘Αρκτος του 70ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου: το «Δεν υπάρχει κακό» («There Is No Evil») του Ιρανού Μοχάμεντ Ρασούλοφ, ο οποίος τη γύρισε κρυφά από το καθεστώς της χώρας του και διώχθηκε γι’ αυτό.
Στο Διεθνές Διαγωνιστικό τμήμα, που είναι κατά τη γνώμη μου από τα πιο δυνατά των τελευταίων ετών και φιλοξενεί πρώτες ή δεύτερες ταινίες νέων σκηνοθετών, θα δούμε το ολόφρεσκο ντεμπούτο της 20χρονης κόρης του σπουδαίου ηθοποιού Βενσάν Λιντόν, Σουζάν, με τίτλο «16 Φορές ‘Ανοιξη», η οποία θα είναι και καλεσμένη του φεστιβάλ. Όπως επίσης καλεσμένη μας θα είναι και η Βρετανίδα σκηνοθέτις Κλερ Όκλεϊ, η οποία συμμετέχει στο διεθνές διαγωνιστικό με την πρώτη ταινία της «Make up».
Το μεγάλο μας αφιέρωμα για φέτος έχει τίτλο «A dream within a dream» και περιλαμβάνει 17 ταινίες από όλο τον κόσμο και από διαφορετικές δεκαετίες, με τις οποίες γιορτάζουμε την δυνατότητα που σου δίνει το σινεμά να ονειρεύεσαι με τα μάτια ανοιχτά. Επίσης, με αφορμή το ντοκιμαντέρ του Μελέτη Μοίρα, «Βαβέλ-Από τη Σιωπή στην Έκρηξη», που θα προβληθεί στο πλαίσιο της φετινής διοργάνωσης, δίνουμε carte blanche στο θρυλικό περιοδικό «βαβέλ». Συγκεκριμένα, εφτά συνεργάτες του περιοδικού ανέλαβαν να επιλέξουν αγαπημένες τους ταινίες και να τις μοιραστούν με το κοινό μας.
Το τμήμα «Μουσική και Φιλμ» ξεναγεί και φέτος το κοινό στα πιο ετερόκλητα μουσικά είδη, φιλοξενώντας μία ταινία για τον Μάρκο Βαμβακάρη, αλλά και ντοκιμαντέρ για την Μπίλι Χόλιντεϊ, τους Throbbing Gristle και πολλά άλλα.
Τέλος, το «Crash», το αριστούργημα που γύρισε στα μέσα της δεκαετίας του ’90 ο Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ θα επανέλθει αποκατεστημένο σε 4Κ για μια μοναδική προβολή στην Τεχνόπολη.
Ερ. Από το πρόγραμμα δεν λείπουν και οι ελληνικές πρεμιέρες…
Απ. Θα προβάλλουμε σε πανελλήνια πρώτη την ταινία «Η Αναζήτηση της Λώρα Ντουράντ» του Δημήτρη Μπαβέλλα, ένα ελληνικό κωμικό road movie, με πρωταγωνιστές τους Μάκη Παπαδημητρίου και Μιχάλη Σαράντη. Επίσης, σε πανελλήνια πρώτη θα παιχτεί και η καινούρια ταινία του Νίκου Κορνήλιου, «Τραγουδώ αν Τραγουδάς», ένα ανορθόδοξο μουσικοχορευτικό φιλμ-εναγκαλισμός στη διαφορετικότητα και τη σημασία της κοινότητας, το οποίο θεωρώ ότι είναι μια από τις μεγάλες εκπλήξεις της χρονιάς.
Ως work in progress θα προβληθεί το ντοκιμαντέρ που γυρίζει εδώ και 10 χρόνια η Εύα Στεφανή με τίτλο «Μέρες και νύχτες με τη Δήμητρα Κ.», παρουσία της πρωταγωνίστριας του φιλμ, που είναι η πρόεδρος του Σωματείου Εκδιδόμενων Προσώπων Ελλάδας. Επιπλέον, στο πρόγραμμα θα έχουμε την τελευταία μεγάλου μήκους ταινία του Ηλία Γιαννακάκη που έχει τίτλο «Μεταφορά» και επίκεντρό της είναι η Εθνική Βιβλιοθήκη και η μετακίνησή της στο νέο κτίριο του ΚΠΙΣΝ. Πρόκειται για ένα από τα ωραιότερα ελληνικά ντοκιμαντέρ που έχω δει τα τελευταία χρόνια. Ένας στοχασμός πάνω στην ανάγκη διατήρησης της μνήμης και πάνω στη σύγκρουση του ατόμου με την ιστορία.
Θα προβληθεί επίσης η πρώτη σκηνοθετική δουλειά του ηθοποιού Πάνου Βλάχου που έχει τον τίτλο «Επτά Λεπτά Ψυχής» και είναι μία ταινία για τον Σπύρο Λούη που «σκαλίζει» μία σελίδα της αθλητικής και όχι μόνο ιστορίας με πολύ πρωτότυπο τρόπο.
Ερ. Φέτος συμπληρώνετε πέντε χρόνια στο τιμόνι των Νυχτών Πρεμιέρας. Ποια είναι η εμπειρία σας μέχρι τώρα και ποιοι είναι οι στόχοι σας για το μέλλον;
Απ. Δουλεύω στο φεστιβάλ από το 1996, τη χρονιά που ξεκίνησα και να δουλεύω στο περιοδικό ΣΙΝΕΜΑ. Έχω μεγαλώσει μέσα σε αυτό. Από το 2016 που ανέλαβα την καλλιτεχνική διεύθυνση δεν έχει αλλάξει τίποτα για μένα σε ό,τι αφορά στη σχέση μου με το κοινό μας και με τους συνεργάτες μου. Το φεστιβάλ δεν προσωποποιείται. Οι Νύχτες Πρεμιέρας είναι μια «κοινοβιακή» διοργάνωση, γιατί θεωρώ -και ελπίζω ότι δεν θα με διαψεύσουν οι συνάδελφοί μου- ότι ανήκουν σε όλους αυτούς που δουλεύουν εδώ. Και κατά κάποιον τρόπο είναι και ένα φεστιβάλ που ανήκει στο κοινό του, γιατί προσπαθούμε μονίμως να αφουγκραζόμαστε τις επιθυμίες των θεατών μας, ώστε κάθε φορά να προσαρμοζόμαστε στις ανάγκες τους. Το στοίχημα που έβαλα όταν ανέλαβα την καλλιτεχνική διεύθυνση και που θεωρώ ότι σε ένα μεγάλο βαθμό το έχουμε πετύχει, είναι η διεθνοποίηση του θεσμού τόσο σε πρακτικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο εκτοπίσματος και απήχησης στο εξωτερικό. Η επιτροπή του διεθνούς διαγωνιστικού μας προγράμματος κάθε χρόνο φιλοξενεί διακεκριμένους σκηνοθέτες, παραγωγούς, κριτικούς, ιστορικούς και δημοσιογράφους. Πρόπερσι είχαμε τον Αρι Φόλμαν, πέρυσι είχαμε τον υποψήφιο για Όσκαρ Γουίτ Στίλμαν, και φέτος θα είχαμε το Γουίλιαμ Νταφόε αν δεν συνέβαινε η πανδημία. Στην ουσία το φεστιβάλ δεν προσφέρει μόνο δέκα μέρες κινηματογραφικών προβολών και εκδηλώσεων αλλά και ένα είδος πολιτιστικού τουρισμού, γιατί με τον τρόπο του τοποθετεί την Αθήνα στον παγκόσμιο κινηματογραφικό χάρτη. Πάνω σε αυτό δουλεύουμε εξακολουθητικά και στο μέλλον ελπίζω να το διευρύνουμε ακόμη περισσότερο.
