Μέχρι το 1500 μ.Χ., στον πλανήτη μας ζούσαν λιγότεροι από 500 εκατομμύρια άνθρωποι. Ήταν λίγοι; Το 1950 είχαν γίνει 2,5 δισ. Ήταν πολλοί; Σήμερα κοντεύουμε τα 8 δισ. Είμαστε πολλοί ή λίγοι; Η Ε.Ε. των 27 έχει 446 εκατομμύρια πληθυσμό. Είναι πολλά ή λίγα; Αν ένα κριτήριο είναι η πυκνότητα, η Ε.Ε. έχει 117 κατοίκους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο. Συγκριτικά η Αυστραλία έχει 3, η Αφρική 33, η Βόρεια Αμερική 22 και η Ασία 95. Μήπως δεν είναι και τόσο άσχημη ιδέα να γίνουμε λιγότεροι;
Του Θάνου Τζήμερου
“Μα, δεν είναι μόνο οι απόλυτοι αριθμοί. Ο σημερινός πληθυσμός της είναι γερασμένος. Το ποσοστό των νέων μικραίνει και των ηλικιωμένων μεγαλώνει!” θα πει ο διακινητής του μπαμπούλα της γερασμένης Ευρώπης. Η απάντηση είναι πως αυτός είναι ο μόνος φυσιολογικός και ειρηνικός τρόπος για να μειωθεί ένας πληθυσμός. Όλοι οι άλλοι είναι βίαιοι.
Οι πληθυσμοί των έμβιων όντων ελέγχονται από θηρευτές, από μικρόβια κι από τη διαθέσιμη τροφή. Το ίδιο συμβαίνει και με τον άνθρωπο, συν έναν παράγοντα ακόμα: τον οικογενειακό προγραμματισμό. Είμαστε το μόνο είδος στον κόσμο που γνωρίζει την έννοια της αντισύλληψης. Ευτυχώς. Διότι αλλιώς, ελλείψει θηρευτών, θα πολλαπλασιαζόμασταν με γεωμετρική πρόοδο και θα πεθαίναμε σωρηδόν από πείνα. Ή από ιούς. Ίσως αυτοί να είναι οι “θηρευτές” που φτιάχνει η φύση για να ελέγξει τον ανθρώπινο πληθυσμό. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ιοί διευκολύνονται στην εξάπλωσή τους από το “στριμωξίδι”, δηλαδή τον υπερπληθυσμό.
Όμως δεν αυξάνονται και πληθύνονται όλες οι φυλές. Η ευρωπαϊκή οικογένεια αποφάσισε πως προτιμάει να έχει λιγότερα παιδιά και υψηλότερο βιοτικό επίπεδο. Προτιμάει οι γυναίκες να έχουν επαγγελματική δραστηριότητα και αυτό συνεπάγεται αναπόφευκτα μικρότερη τεκνοποιητική δραστηριότητα. Λιγότεροι κάτοικοι σημαίνει περισσότερες δυνατότητες και πλούτος για τον καθένα, ακριβώς όπως το μοναχοπαίδι έχει καλύτερη εκπαίδευση και κληρονομεί τις περιουσίες και των δύο γονέων. Στην Ευρώπη για μερικές δεκαετίες θα μειώνεται ο πληθυσμός, κάποια στιγμή η τάση θα αντιστραφεί, ο πληθυσμός θα αυξηθεί ξανά, αργότερα μπορεί να μειωθεί ξανά, και κάθε φορά θα ισορροπεί σε έναν αριθμό που θα εκφράζει τις τάσεις, τις αξίες και τις δυνατότητες κάθε εποχής. Κι αυτό θα γίνεται όσο υπάρχει ανθρωπότητα. Γιατί να είναι πρόβλημα;
“Μα έτσι δεν υπάρχουν νέοι για να στηρίξουν την παραγωγή!” Μπα; Η παραγωγή στηρίζεται μόνο από τους νέους; Στην Αφρική, που ο μισός πληθυσμός είναι κάτω από 20 ετών πόση παραγωγή έχουν; Η Ευρώπη, εδώ και δεκαετίες, δεν χρειάζεται στρατούς από “μπράτσα” για την παραγωγή της, ούτε καν την αγροτική. Ένας 60άρης χειριστής αγροτικού μηχανήματος ή προγραμματιστής ρομπότ είναι χιλιάδες φορές παραγωγικότερος από έναν ανειδίκευτο 25άρη εργάτη.
Το πρόβλημα είναι άλλο. Όμως οι “γεροευρωπάκηδες” το αναφέρουν τελευταίο: “με τη συρρίκνωση του ποσοστού των νέων εργαζομένων δεν αντέχουν τα ασφαλιστικά συστήματα και το κράτος πρόνοιας”. “Οι συντάξεις και οι παροχές υγείας στους ηλικιωμένους κοστίζουν. Ποιος θα τις χρηματοδοτεί;” είναι η κατάληξη κάθε αναφοράς στο θέμα. Πείτε το, λοιπόν, σύντροφοι, από την αρχή, ως εισαγωγή. Όχι ως επιμύθιο. Το πρόβλημα ονομάζεται “ασφαλιστικό σύστημα” που η Ευρώπη έστησε ως “πυραμίδα”, ως σύστημα Πόντζι, με τα λεφτά των άλλων και “κράτος πρόνοιας” που λειτουργεί ως μηχανισμός άγρας ψήφων με το προσωπείο του γαλαντόμου χρηματοδότη “ευπαθών” ομάδων. Πάντα με τα λεφτά των άλλων. Λίγο – πολύ όλες οι χώρες της Ε.Ε. τέτοιο σύστημα έχουν, με πρωταθλήτρια, φυσικά, τη χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας και της φαιδρότερης πολιτικής.
Όμως οι πυραμίδες καταρρέουν νομοτελειακά, διότι κάποτε τελειώνουν αυτοί που τις χρηματοδοτούν, ακόμα κι αν κάθε γυναίκα γεννούσε 7,6 παιδιά κατά μέσο όρο όπως στον Νίγηρα. Καταρρέει νομοτελειακά και το κράτος πρόνοιας. Έχοντας την τάση να διογκώνεται συνεχώς εις βάρος της παραγωγικής οικονομίας εξελίσσεται ως καρκινικός όγκος: αργά ή γρήγορα σκοτώνει τον υγιή ιστό. Η πολιτική ηγεσία της Ευρώπης, και της Ελλάδας επίσης, θέλει να πετάξει την απασφαλισμένη χειροβομβίδα στον επόμενο και προσπαθεί να κερδίσει χρόνο. Διότι δεν έχει τα κότσια να πει στον πολίτη:
«Όσα σου τάξαμε ήταν ένα πουκάμισο αδειανό. Λεφτά δεν υπάρχουν. Όχι μόνο για αναδρομικά συνταξιούχων, αλλά ούτε για τις τρέχουσες παροχές. Η τόσο υποκριτικά σερβιρισμένη “αλληλεγγύη των γενεών” είναι στην πραγματικότητα μια καραμπινάτη ληστεία των νέων, τους οποίους υποχρεώνουμε, υπερφορολογώντας τους, να χρηματοδοτούν τις πλουσιοπάροχες συντάξεις των πατεράδων και των παππούδων τους, συντάξεις που δεν δικαιολογούνται αναλογιστικά ούτε κατ’ ελάχιστον από τις ασφαλιστικές τους εισφορές.» Και να του προτείνει: «Έλα να ξεκινήσουμε από την αρχή, απαντώντας με ειλικρίνεια και λογική στα θεμελιώδη ερωτήματα της οργάνωσης και χρηματοδότησης μιας κοινωνίας».
Ποια είναι αυτά; Παρουσιάζω, ως τροφή για σκέψη, τα σημαντικότερα κατά την άποψή μου, δίνοντας τις απαντήσεις που θεωρώ σωστές.
Ποιος είναι υπεύθυνος για την περίθαλψη ενός ηλικιωμένου;
Ο ίδιος. Κάνοντας οικονομίες όταν είναι σε παραγωγική ηλικία ή/και δημιουργώντας οικογένεια. Για χιλιάδες χρόνια, τα παιδιά περιέθαλπαν τους γονείς τους. Γι’ αυτό οι οικογένειες έκαναν πολλά παιδιά. Διότι κάποιο θα είχε τη θέληση και τη δυνατότητα να γηροκομήσει τους γονείς. Το «γεροντομοίρι» ήταν το μέρος της περιουσίας που κρατούσαν οι γονείς για τον εαυτό τους και το έπαιρνε όποιο παιδί ή συγγενής τούς φρόντιζε στο τέλος της ζωής τους. Όταν το κράτος είπε “εγώ θα σε φροντίσω στα γεράματα” δημιούργησε το πρώτο αντικίνητρο στην τεκνοποιία. Όταν ξέρεις ότι τα γεράματά σου θα τα χρηματοδοτήσουν τα παιδιά των άλλων, γιατί να κάνεις πολλά δικά σου; Κάνεις ένα, το πολύ δύο. Αν κάποιος, μολονότι υγιής, υπήρξε τόσο αδιάφορος, τόσο απερίσκεπτος ή τόσο ανίκανος στη ζωή του, και δεν μπόρεσε να εξασφαλίσει τα γεράματά του, το κράτος θα του παρέχει, μετά τα 67, υπηρεσίες, όχι χρήματα: τροφή, στέγη και περίθαλψη, με συνολικό ποσό για αυτή την κατηγορία δημόσιας δαπάνης συγκεκριμένο ποσοστό του ΑΕΠ, που θα αποφασίσουμε με δημοψήφισμα, θα εγγράφεται στον προϋπολογισμό και θα επιμερίζεται στους δικαιούχους. Περισσότεροι δικαιούχοι, λιγότερες παροχές για τον καθένα. Λυπάμαι, αλλά πρέπει να υπάρχει αντικίνητρο στο “όσα έρθουν κι όσα πάνε”, όταν συνεπάγεται την ενθυλάκωση του ιδρώτα των άλλων.
Ποιος ψηφίζει για το ύψος των χρημάτων που αποσπά από τον δημόσιο κορβανά, δηλαδή τα χρήματα των φορολογουμένων;
Όχι αυτός που ωφελείται. Δεν έχει καμμία λογική ή ηθική βάση να ψηφίζω εγώ πόσα λεφτά θα πάρω από σένα, με τη διαμεσολάβηση των κομμάτων εξουσίας, που με δελεάζουν με παροχές και επιδόματα για να υφαρπάσουν την ψήφο μου. Μου κάνει εντύπωση πως τόσοι λεπτολόγοι δημοσιολογούντες δεν επεσήμαναν ποτέ το τερατώδες conflict of interest ανάμεσα στον ρόλο του ψηφοφόρου και αυτού που ωφελείται οικονομικά από την ψήφο του. Αυτή η “δημοκρατική” διαστροφή ανήγαγε τους πελατειακούς μηχανισμούς σε θεμελιώδη “αξία” της πολιτικής μας ζωής και ανάγκασε π.χ. τον Κυριάκο, που ως υπουργός δήλωνε πως είναι αυτονόητο να απολύονται οι ακατάλληλοι δημόσιοι υπάλληλοι, να δεσμεύεται προεκλογικά ότι κανένας Δ.Υ. δεν πρόκειται να απολυθεί, όσο ανεπαρκής κι αν είναι. Δηλαδή, τι νομίζεις ότι ψηφίζουν οι χιλιάδες μετακλητοί, κόκκινοι, πράσινοι ή μπλε, και οι οικογένειές τους που γνωρίζουν πως με αλλαγή κυβέρνησης παύουν να χρηματοδοτούνται; Η πρότασή μου φαίνεται επαναστατική αλλά είναι απολύτως λογική: κάθε πολίτης θα έχει τον προσωπικό του λογαριασμό δοσοληψιών με το κράτος, με χρονικό μέτρο μια κοινοβουλευτική περίοδο. Δικαίωμα ψήφου θα έχουν όσοι συμβάλλουν στο κοινό ταμείο, έστω και λίγο. Αν παίρνεις περισσότερα από όσα δίνεις, τα πολιτικά σου δικαιώματα αναστέλλονται. Ξέρω πως θα εκμανούν πάλι οι πελάτες και κυρίως οι πάτρωνές τους με τον Τζήμερο που εισάγει καινά δαιμόνια. Ας βρεθεί, όμως, κάποιος να μου απαντήσει με επιχειρήματα, λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχει στο πολίτευμά μας επανορθωτικός μηχανισμός για το απαράδεκτο διαχρονικό και διακομματικό καθεστώς της αγοράς ψήφων με κρατικό, δηλαδή δικό σου, χρήμα.
Πώς πρέπει να χτιστεί ένα βιώσιμο ασφαλιστικό σύστημα;
Ως ανταποδοτικό – κεφαλαιοποιητικό. Μόνο. Όχι, όπως ακούμε κατά κόρον από τους υπεύθυνους της εθνικής παρακμής, με τρεις πυλώνες και ο ανταποδοτικός να είναι ο ένας, ο πιο αδύναμος από τους τρεις. Ο ανταποδοτικός θα είναι ο μόνος πυλώνας. Απ’ όσα έδωσες, από αυτά έχεις λαμβάνειν. Οτιδήποτε άλλο συνιστά κλοπή.
Ποια είναι η σωστή ηλικία συνταξιοδότησης;
Θα κρίνει ο καθένας για τον εαυτό του, βάσει αναλογιστικού προσδιορισμού της σύνταξής του. Βγαίνεις νωρίς; Παίρνεις λίγα. Βγαίνεις αργά; Παίρνεις πολλά. Θα πληκτρολογείς τον ΑΔΤ σου (ας ελπίσουμε ότι κάποια στιγμή όλοι οι αριθμοί μας, ΑΔΤ, ΑΦΜ, ΑΜΚΑ κ.λπ. θα γίνουν ένας) και θα βλέπεις ποια σύνταξη μπορεί να χρηματοδοτήσει ο προσωπικός σου “κουμπαράς” σε κάθε ηλικία αποχώρησης. Και εσύ θα αποφασίζεις.
Κρατικός ή ιδιωτικός ασφαλιστικός φορέας;
Ιδιωτικός και μόνον. Με ασφάλειες υγείας και ζωής διαχωρισμένες. Το κράτος θα εποπτεύει την ασφαλιστική αγορά για να επισημαίνει έγκαιρα φαινόμενα αφερεγγυότητας ή “πυραμίδας”. Αυτή είναι η δουλειά του. Δεν είναι να πουλάει ασφάλειες και ελπίδες που δεν μπορεί να υποστηρίξει οικονομικά. Μέχρι σήμερα, το κράτος οδήγησε σε χρεοκοπία ΟΛΑ τα ταμεία που είχε στη δικαιοδοσία του. Είναι δυνατόν ένας τέτοιος μηχανισμός να επιβλέψει σωστά την ιδιωτική αγορά; Όμως, παρ’ όλα αυτά, η ιδιωτική ασφάλιση μετράει μία μόνο χρεοκοπία, της “ΑΣΠΙΣ – ΠΡΟΝΟΙΑ”. Η δημόσια ασφάλιση δεν μετράει ούτε ένα υγιές ταμείο. Το οξύμωρο είναι ότι η ΑΣΠΙΣ – ΠΡΟΝΟΙΑ, στήνοντας “πυραμίδα”, μιμήθηκε το κράτος!
Και η ασφάλιση των Δημοσίων Υπαλλήλων;
Και αυτή ιδιωτική. Το κράτος, όπως κάθε εργοδότης, θα συμφωνεί με τον δημόσιο υπάλληλο τον ετήσιο μισθό του (σε πραγματικά λεφτά) και ο καθένας θα τον διαχειρίζεται κατά το δοκούν, επιλέγοντας την ασφάλεια υγείας και ζωής που του ταιριάζει. Σήμερα οι Δ.Υ. παίρνουν συντάξεις, με ασφαλιστικές εισφορές που ήταν απλώς λογιστικές εγγραφές και ουδέποτε κατεβλήθησαν, υπολογισμένες σε μισθούς πολύ πάνω από τα επίπεδα της αγοράς, καθορισμένους από το κομματικό πελατειακό σύστημα. Κι αυτό δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο.
Θα υπάρχει Κράτος Πρόνοιας;
Φυσικά! Για όσους όμως έχουν πραγματική ανάγκη λόγω αναπηρίας ή προβλημάτων υγείας, σωματικών ή ψυχικών. Το σημερινό δήθεν κράτος πρόνοιας είναι η μεγαλύτερη απάτη του κρατισμού. Λεηλατεί τα εισοδήματα του εργαζόμενου πολίτη για να του επιστρέψει πενταροδεκάρες, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί στρατούς ιδρυματοποιημένων τεμπέληδων που ζουν μονίμως από τον ιδρώτα των άλλων. Ή μεταναστών που κάθονται σπίτι και γεννοβολάν ξεκοκκαλίζοντας τα επιδόματα πολυτέκνων. Και οι οποίοι, φυσικά, ψηφίζουν μονοκούκι αυτόν που τους τάζει τα περισσότερα.
Ποιος είναι υπεύθυνος να στηρίξει οικονομικά κάποιον όταν χάνει τη δουλειά του;
Ο ίδιος, με τις οικονομίες που έκανε όταν εργαζόταν. Αν δεν έκανε, θα πρέπει να είναι διατεθειμένος να εργαστεί σε οποιαδήποτε προσφερόμενη εργασία, ακόμα κι αν την θεωρεί “κατώτερη”. Αν η μία δουλειά τού ξινίζει και η άλλη τού βρωμάει, θα πρέπει να ζοριστεί κι ίσως να πεινάσει μέχρι να καταλάβει πως δεν παντρεύεσαι καμμιά ειδικότητα και η αγορά αποφασίζει πόσους κοινωνιολόγους, πολιτικούς επιστήμονες, δικηγόρους, βιβλιοθηκονόμους κ.λπ. χρειάζεται. Όταν οι κρατικές παροχές – επίδομα ανεργίας, επιδότηση ενοικίου, επιδότηση ηλεκτρικού, κοινωνικό μέρισμα, κουπόνια για supermarket και λαϊκές κ.λπ.– ξεπερνούν τον βασικό μισθό, ποιος είναι τόσο χαζός ώστε να πάει να δουλέψει για λιγότερα; Όποιους της παραγωγικής οικονομίας και να ρωτήσετε, παντού στην Ελλάδα της “μεγάλης ανεργίας”, θα σας διαβεβαιώσουν ότι το μεγαλύτερο πρόβλημά τους είναι πως δεν βρίσκουν εργαζόμενους! Κανένας δεν πάει για δουλειά και αναγκάζονται να προσλαμβάνουν αλλοδαπούς. Τεχνικές γνώσεις έχουν λίγοι νέοι Έλληνες και οι περισσότεροι θέλουν γραφείο, απεχθανόμενοι τη γραμμή παραγωγής, το χωράφι ή το εργοστάσιο, με μόνιμη επιδίωξη κάποια στιγμή να “τρουπώσουν” στο Δημόσιο. Καμμία οικονομία δεν έχει μέλλον έτσι. Δουλεύουμε γιατί έχουμε ανάγκη, όχι από χόμπυ. Αν το κράτος απαλείψει την ανάγκη, διαγράφει και το κίνητρο για εργασία. Είναι τόσο απλό.
Πώς πρέπει να γίνεται η αναδιανομή του εισοδήματος;
Δεν πρέπει να γίνεται. Και μόνο η λέξη “αναδιανομή” είναι απατηλή. Το αρχικό εισόδημα δεν διανέμεται από κάποιον, ώστε να το αναδιανείμει το κράτος. Το εισόδημα παράγεται με πολύ κόπο. Η περιώνυμη “αναδιανομή” είναι η υπεξαίρεση χρημάτων από αυτούς που παράγουν για να αγοραστούν οι ψήφοι αυτών που δεν παράγουν. Και, φυσικά, για να πληρωθεί η πολυάνθρωπη κρατική γραφειοκρατία που μεθοδεύει την κλοπή. Σε μια από τις τελευταίες συνεδριάσεις του Περιφερειακού Συμβουλίου Αττικής, που ενέκρινε χρηματοδότηση τραγουδιστών, ηθοποιών και της Ένωσης Σεναριογράφων Ελλάδος για να κάνει δωρεάν σεμινάρια συγγραφής σεναρίου σε φερέλπιδες Σπήλμπεργκ, είπα στους “συναδέλφους” μου, εκπροσώπους των πολιτών της Αττικής: για κάθε ευρώ που εγκρίνουμε ως δαπάνη θα πρέπει να κάνουμε μια υποθετική συζήτηση με τον φορολογούμενο. “Με ξεσκίζετε στη φορολογία” θα λέει ο φορολογούμενος. “Ναι αλλά έχει έξοδα το κράτος, που πρέπει να χρηματοδοτηθούν” θα λέμε εμείς, οι αιρετοί. “Ποια έξοδα; Για την ασφάλεια; Για την Άμυνα; Για την Παιδεία; Για την Υγεία;” θα ρωτήσει ο φορολογούμενος. “Όχι! Για να χρηματοδοτήσουμε δωρεάν σεμινάρια συγγραφής σεναρίου!” θα απαντήσουμε εμείς. Στέκει; “Πρέπει να στηρίξουμε τους καλλιτέχνες” απάντησαν. Γιατί; Υποχρέωσε κανένας κάποιον με την απειλή του όπλου να γίνει σεναριογράφος, ηθοποιός, τραγουδιστής, διαφημιστής, αρχιτέκτονας, πυρηνικός φυσικός; Μόνος του διάλεξε ένα επάγγελμα και πήρε τα ρίσκα του. Αν η επαγγελματική του πίτα μικραίνει, ή θα συμφιλιωθεί με λιγότερα έσοδα ή θα αλλάξει δουλειά. Με ποια ηθική και λογική βάση, κάποιοι επαγγελματίες στηρίζονται από τους φόρους κάποιων άλλων που μπορεί να βρίσκονται σε χειρότερη οικονομική κατάσταση;
30 χρόνια μετά την πτώση της Σοβιετίας, βλέπουμε ότι ο δυτικός κόσμος που μεγαλούργησε στηριζόμενος στις αρχές της οικονομικής ελευθερίας, της προσωπικής ευθύνης, της αναλογίας δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, της αξιοκρατίας, της καινοτομίας, του κέρδους, αντιγράφει τις πατέντες του καταρρεύσαντος σοσιαλισμού. Και στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Είναι ωραίο να εξαγγέλεις “δωρεάν” παροχές αβέρτα. Πουλάς ανθρωπισμό, γίνεσαι συμπαθής και τσιμπάς ψηφαλάκια. Αλλά ποιος θα τις χρηματοδοτήσει και γιατί; Δεν είναι μόνο πως η μοναδική, με μαθηματική ακρίβεια, προοπτική αυτού του παραλογισμού είναι η χρεοκοπία. Το χειρότερο είναι πως διαμορφώνει γενιές πολιτών με νοοτροπία κακομαθημένου εφήβου: να έχουν μόνο δικαιώματα, να απαιτούν από το κράτος τα πάντα, να μην αναλαμβάνουν καμμία ατομική ευθύνη, να ξοδεύουν πέρα από τις δυνατότητές τους, να μην αποταμιεύουν, να μην αντέχουν το ζόρισμα, να θέλουν ακόμα και τα ρίσκα της ιδιωτικής τους ζωής να τα καλύπτει το κράτος και να θεωρούν πρέπον το να οικειοποιούνται τα λεφτά των άλλων.
Όμως οι “άλλοι” όλο και λιγοστεύουν. Θα χτυπήσει ποτέ το συλλoγικό, ελληνικό και ευρωπαϊκό, “alarm”; Ή θα συνεχίσουμε να χορεύουμε ανέμελοι στο κατάστρωμα του Τιτανικού, όσο τα νερά της οικονομικής πραγματικότητας μπουκάρουν στο πολυτελές αλλά σαθρό σοσιαληστρικό μας κατασκεύασμα; Δεν φταίνε λοιπόν για την παρακμή της Ευρώπης οι πολίτες που γερνάνε. Φταίει που οι πολιτικοί της, αριστεροί και “δεξιοί”, ακολουθούν ιδέες που έχουν πεθάνει.
