Στη διαδρομή μας κατά κανόνα ερχόμαστε σε επαφή με τη χρήση της μάσκας. Σύνηθες είναι τη βρούμε ως αξεσουάρ αμφίεσης των καρναβαλιστών, που πολλές φορές υπερβαίνει και τα ηλικιακά όρια. Να μην ξεχνάμε τους ‘ώριμους Ζορό’ του πολιτικού μας πάνθεον. Αλλά και ως λογοτεχνικό ανάγνωσμα, συχνά πυκνά απαντώνται οι μασκοφόροι ληστές, ενώ σε full face έκδοση σε μια διασταλτική προοπτική υπάρχει και το σιδηρούν προσωπείο και ο Κόμης Μοντεχρίστο. Στη σοβαρή εκδοχή της τη χρήση της μάσκας, τη βιώνουμε με στενάχωρο τρόπο, με την πανδημία, σε βαθμό που τείνει να εξελιχθεί σε αναγκαίο προσάρτημα της καθημερινότητάς μας.
Του Πολύκαρπου Αδαμίδη
Κοινός τόπος και συμπέρασμα, είναι ότι η μάσκα χρησιμοποιείται τόσο για να προστατέψει, όσο και να κρύψει. Χαρακτηριστικά και συναισθήματα, στόχους και επιδιώξεις. Σχετικά η Κίνα το τελευταίο διάστημα, γίνεται αρνητική πρωταγωνίστρια της φιλολογίας περί μασκών. Σε μια ειρωνεία της τύχης και της Ιστορίας, βρέθηκε να είναι η αιτία και το μέσο. Η εστία προέλευσης της πανδημίας, αλλά και η κάτοχος των γραμμών παραγωγής για τις μάσκες, που είναι απαραίτητες για την αντιμετώπισή της. Σύγχυση ρόλων και ευκαιρία, όπως τουλάχιστον, οι κομματικοί ινστρούχτορες το αντιμετώπισαν, επιρροής και εξιλέωσης.
Η ‘ανάγνωση’ ωστόσο, του παραγωγικού δυναμικού της Κίνας, ‘έχει τις γωνίες της’. Και είναι πολλές. Απόδειξη οι μεγάλες ποσότητες ακατάλληλου υλικού προστασίας, που εντοπίστηκαν αρχικά από τα κράτη αποδέκτες και στη συνέχεια-και όσο πλέον τα περιστατικά και οι καταγγελίες αυξάνονταν- και από τις ίδιες τις Κινεζικές Αρχές. Στην ‘πρώτη θέση’ των ελαττωματικών προιόντων- όπως ανέφεραν μεταξύ άλλων η Αυστραλία, η Μαλαισία, η Ισπανία, οι ΗΠΑ, η Ολλανδία, η Ινδία, η Τσεχία-τόσο λόγω ποσοτήτων, όσο και λόγω σπουδαιότητας, βρίσκονται οι ‘μάσκες προστασίας’. Οι αιτίες πολλές, χωρίς αυτό να δικαιολογεί ή να αμβλύνει τις συνέπειες και τους κινδύνους για τους χρήστες των ελαττωματικών προιόντων.
Κατ΄ αρχήν, όπως αναφέρθηκε από αναλυτές, υπήρχαν μονάδες παραγωγής, που μπροστά στο φάσμα της χρεωκοπίας και της σώρευσης των υποχρεώσεων, που συνεπάγονταν το lock down για τις Κινεζικές επιχειρήσεις, έσπευσαν να αναλάβουν με φρενήρεις ρυθμούς την εκτέλεση κάθε παραγγελίας. Μοιραία αυτό οδήγησε σε ‘ελαστικοποίηση’ των προδιαγραφών ποιότητας και ασφαλείας. Και δεν ήταν μόνο αυτό. Η ζήτηση για μάσκες και υλικό προστασίας, οδήγησε, με την ανοχή αν όχι την παρότρυνση των αρμόδιων Κινεζικών αρχών εποπτείας, στην αλλαγή της παραγωγικής στόχευσης, πολλών Κινεζικών επιχειρήσεων. Που βρέθηκαν αίφνης να κατασκευάζουν μάσκες, χωρίς να έχουν την απαραίτητη τεχνογνωσία, με προβληματικές υποδομές και εξοπλισμό και με συζητήσιμες συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας. Οι παραγόμενες εξάλλου ποσότητες μασκών ανέρχονται, όπως αναφέρουν οι πηγές, σε 116 εκατομμύρια μάσκες ημερησίως.
Ζήτημα για τον έλεγχο ποιότητας δημιουργεί και η διαδεδομένη όπως λέγεται πρακτική των Κινεζικών εταιρειών, να βάζουν υπό την ίδια ετικέτα παραγωγής, μάσκες που προέρχονται από διαφορετικούς τόπους παραγωγής. Είναι εύλογο ότι η όποια πιστοποίηση ποιότητας και ασφάλειας, όταν δεν είναι κατασκευασμένη και εικονική, σχετική σημασία και αξία έχει, καθώς δεν μπορούν να ελεγχθούν οι συνθήκες παραγωγής του υλικού. Σημαντικός είναι ο ρόλος και του κόστους, που οι ποιοτικές προδιαγραφές συνεπάγονται. Έτσι η μεμβράνη που φιλτράρει τα σωματίδια και σταγονίδια που διαπερνούν τη μάσκα και θα πρέπει να παρέχει προστασία και φιλτράρισμα σε ποσοστό 95%, κοστίζει αρκετές χιλιάδες δολάρια και απαιτεί δοκιμές δύο εβδομάδων.
Σε συνθήκες πίεσης και αγώνα με τον χρόνο, οι Κινέζοι παραγωγοί έχουν ποικίλα κίνητρα και αιτιολογίες για να ‘υπερβούν΄ τους όρους αυτούς. Τα αποτελέσματα είναι καταστροφικά, καθώς έχουν αναφερθεί περιπτώσεις που το φιλτράρισμα αποδείχθηκε ότι αφορούσε μόνο το 20% των σωματιδίων και σταγονιδίων αυτών, ενώ πολλές είναι και οι περιπτώσεις που οι ‘βραχίονες προσαρμογής’ των μασκών, δεν εφαρμόζουν στο πρόσωπο του χρήστη. Το πρόβλημα είναι εξ ορισμού οξύτερο όταν αφορά το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, που δίνουν τη μάχη στα ‘χαρακώματα’ της πανδημίας. Και δεν μπορεί να κρυφτεί. Ιδιαίτερα όταν ‘πέσουν’ οι μάσκες.
