Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν φαίνεται αποφασισμένος να προχωρήσει στη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Η πράξη του αυτή, πέρα από τη δικαιολογημένη οργή που προκαλεί σε κάθε Έλληνα, αποτελεί και μια ευκαιρία για την ελληνική διπλωματία να αναδείξει και πάλι τον εξτρεμισμό του τουρκικού καθεστώτος.
Του Δ.Καιρίδη*
Η ελληνική διπλωματία μπορεί να πετύχει πιο εύκολα, αν καταφέρει να στοιχίσει τους σχεδιασμούς και τα συμφέροντα τρίτων ισχυρών χωρών με τα ελληνικά δίκαια. Δυστυχώς, η αλήθεια είναι ότι, στο εξωτερικό, λίγοι νοιάζονται για τα αμιγώς ελληνικού ενδιαφέροντος ζητήματα στις σχέσεις μας με την Τουρκία, όπως, για παράδειγμα, τα θαλάσσια δικαιώματα του Καστελόριζου.
Κλειδί για την επιτυχία της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, αποτελεί η ανάδειξη της Τουρκίας, όχι απλά ως ενός ελληνικού προβλήματος, αλλά ως πρόβλημα της Δύσης συνολικά, τόσο των Ηνωμένων Πολιτειών όσο και, κατ’ εξοχήν, της Ευρώπης. Η Τουρκία σήμερα είναι ένας περιφερειακός ταραξίας που δυναμιτίζει την ασφάλεια και τη σταθερότητα στη Μεσόγειο και στην ευρύτερη Μέση Ανατολή – μιας πολύ ευαίσθητης και γεωστρατηγικά επιβαρυμένης, έτσι κι αλλιώς, περιοχής.
Το ζήτημα της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί μπορεί να αποδειχθεί ένας χρήσιμος καταλύτης. Στο σημερινό ταραγμένο κόσμο μας, η σχέση Χριστιανών και Μουσουλμάνων και η ειρηνική τους συνύπαρξη αποτελεί μία από τις πιο βασικές προϋποθέσεις για την παγκόσμια σταθερότητα. Ο Ερντογάν φαίνεται να μην νοιάζεται για αυτήν και είναι αποφασισμένος να δυναμιτίσει, ωσάν ένας ακραίος ισλαμιστής, τη συνύπαρξη των δύο μεγάλων μονοθεϊστικών θρησκειών που ασπάζεται ο μισός πληθυσμός της γης.
Το ζήτημα της Αγίας Σοφίας προκαλεί το έντονο αμερικανικό ενδιαφέρον, ιδίως στο Κογκρέσο, και μάλιστα σε εκείνο το κομμάτι της αμερικανικής πολιτικής ζωής – τους συντηρητικούς Αμερικάνους Ευαγγελιστές – με τους οποίους η Ελλάδα δεν έχει και τις πιο στενές επαφές. Αντίστοιχα, ενδιαφέρον θα έχει η αντίδραση της Ρωσίας, της χώρας με τον μεγαλύτερο αριθμό Ορθόδοξων Χριστιανών στον κόσμο.
Όμως, η εξωφρενική απόφαση Ερντογάν εξεγείρει τη συνείδηση, όχι μόνο των πιστών Χριστιανών αλλά και κάθε εχέφρονα και μετριοπαθούς πολίτη του σημερινού κόσμου, καθώς ενέχει τον κίνδυνο της αναζωπύρωσης του θρησκευτικού μίσους και της πόλωσης μεταξύ Χριστιανών και Μουσουλμάνων. Με άλλα λόγια, στα μάτια ολοένα και περισσότερων, ο Ερντογάν εξελίσσεται στον νέο Χομεϊνί και η Τουρκία φαίνεται να υιοθετεί την ανατρεπτική ατζέντα του Ιράν των πρώτων χρόνων της Ισλαμικής Επανάστασης.
Η Ελλάδα οφείλει να επιμείνει, όπως και κάνει, στη συστηματική διεθνή καταγγελία του τουρκικού εξτρεμισμού που δεν είναι μόνο ένα ελληνο-τουρκικό, αλλά ένα διεθνές και ιδίως ευρωπαϊκό πρόβλημα.
*Ο Δημήτρης Καιρίδης είναι Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Βουλευτής ΝΔ, Β1 Βόρειου Τομέα Αθηνών
