Νέα στοιχεία από αρχαία πετρώματα στη δυτική Αυστραλία και στη Νότια Αφρική οδηγούν στην εκτίμηση ότι η κίνηση των τεκτονικών πλακών του πλανήτη μας ξεκίνησε πολύ νωρίτερα από ό,τι θεωρούσαν οι επιστήμονες έως τώρα.
Μέχρι σήμερα έχει αποδειχθεί δύσκολο για τους γεωεπιστήμονες να προσδιορίσουν πότε άρχισαν να δημιουργούνται συνθήκες ευνοϊκές για την κίνηση των πλακών, καθώς αρχαία δείγματα από το εσωτερικό της Γης είναι ουσιαστικά ανύπαρκτα. Οι παλαιότερες έως τώρα ενδείξεις κίνησης των τεκτονικών πλακών χρονολογούνταν προ περίπου 2,8 δισεκατομμυρίων ετών.
Όμως πολλοί άλλοι επιστήμονες πίστευαν ότι οι τεκτονικές πλάκες τέθηκαν σε κίνηση πολύ πιο πρόσφατα, πριν περίπου ένα δισεκατομμύριο χρόνια. Η νέα μελέτη, με επικεφαλής τον Άλεκ Μπρένερ του Εργαστηρίου Παλαιομαγνητισμού του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ των ΗΠΑ, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Science Advances», συμπεραίνει ότι ο «χορός» των πλακών άρχισε πριν τουλάχιστον 3,2 δισεκατομμύρια χρόνια.
Όπως είπε ο Μπρένερ, «πετρώματα οποιουδήποτε είδους που σχηματίστηκαν κατά το πρώτο ήμισυ της ιστορίας της Γης, καλύπτουν λιγότερο από το 5% της επιφάνειάς της σήμερα. Και όσα παραμένουν, έχουν “γρονθοκοπηθεί”από τρία δισεκατομμύρια χρόνια γεωλογικής ιστορίας, συνεπώς η μελέτη τους εγείρει ερωτήματα κατά πόσο οι πληροφορίες που περιέχουν, είναι πραγματικά αρχαίες ή σχετίζονται με πιο πρόσφατες διαδικασίες».
Όμως ένα νέας τεχνολογίας μικροσκόπιο (Quantum Diamond Microscope) που εφηύραν οι φυσικοί των πανεπιστημίων Χάρβαρντ και ΜΙΤ και το οποίο μπορεί να τραβήξει υψηλής ανάλυσης μαγνητικές εικόνες των αρχαίων πετρωμάτων, επέτρεψε στους γεωεπιστήμονες να συμπεράνουν ότι πριν 3,2 δισεκατομμύρια χρόνια ο φλοιός της Γης μετακινιόταν ήδη με ταχύτητα δυόμισι εκατοστών ετησίως, περίπου όση και οι ήπειροι σήμερα.
Στην εποχή μας ο φλοιός της Γης αποτελείται από περίπου 15 πλάκες πάνω στις οποίες «κάθονται» οι ήπειροι και οι ωκεανοί. Η κίνηση των πλακών έχει καθορίσει το σημερινό σχήμα των ηπείρων, το οποίο μεταβάλλεται διαχρονικά. Μέχρι σήμερα η Γη είναι ο μόνος γνωστός πλανήτης με κίνηση τεκτονικών πλακών.
Η κίνηση των τεκτονικών πλακών «ζωντάνεψε» τον πλανήτη μας, δημιουργώντας τα βουνά, σταθεροποιώντας το κλίμα και τελικά στρώνοντας το δρόμο για την ανάπτυξη ζωής. Η κατανόηση αυτής της εξέλιξης θα βοηθήσει τους πλανητικούς επιστήμονες να μελετήσουν καλύτερα άλλους κόσμους και την πιθανότητα ανεύρεσης εξωγήινης ζωής.
