Είναι κοινή παραδοχή πλέον ότι η πολιτική και οι εκπρόσωποί της, τα τελευταία χρόνια προωθούνται περισσότερο ως προϊόντα παρά ως πρότυπα ιδεολογίας και πεποιθήσεων. Παλαιότερα η πολιτική επιλογή ήταν απόρροια παγιωμένων πεποιθήσεων, σε κοινωνικό, οικονομικό και ιστορικό επίπεδο και ένα είδος ταυτότητας για τον κάθε ψηφοφόρο. Τρανό παράδειγμα ήταν και το γεγονός ότι όπως έλεγαν μπορούσες να «δεις» την ψήφο του καθενός στην εφημερίδα που επέλεγε να διαβάζει.
Της Αλίκης Τσίκα
Στις μέρες μας καθώς οι ιδεολογίες, η βαθιά κατανόησή τους και η ουσία τους, τείνουν να εκλείψουν παντελώς, συμπαρασύρουν αναπόδραστα μαζί τους και την πολιτική έκφραση και επιλογή. Οδηγούμαστε λοιπόν στην επιλογή των πολιτικών προσώπων καθαρά μέσα από εμπορικούς όρους και αντίστοιχα δομημένες καμπάνιες, που στόχο έχουν να πείσουν για το «προϊόν».
Υπάρχουν πολλών ειδών τρόποι για να επιτευχθεί αυτή η πειθώ. Η επίκληση στη λογική, η επίκληση στο συναίσθημα, η δημιουργία περιβάλλοντος ταύτισης για τον δέκτη του μηνύματος, η παλιά κλασική και δοκιμασμένη προπαγάνδα κ.ο.κ. Κάθε ένας από τους παραπάνω τρόπους έχει και τα αντίστοιχα επικοινωνιακά εργαλεία που χρησιμοποιεί για να πετύχει το στόχο του, την προσέλευση του ψηφοφόρου και την όσο το δυνατόν πιο ευρεία αποδοχή του λαού.
Τελευταία «μόδα» στην πολιτική αρένα της πειθούς, είναι και η ολοένα και αυξανόμενη παρουσία προσώπων, που επιχειρούν να χρησιμοποιηθούν ως κράχτες, για να εξαργυρώσουν οφέλη από διάφορες κοινωνικές ομάδες που θεωρούνται είτε απομονωμένες, είτε αδικημένες, είτε περιθωριοποιημένες.
Κάθε φορά λοιπόν που κάποιος θέλει να κάνει λίγη πολιτική εντύπωση και να υφαρπάξει μερικές ψήφους παραπάνω, θυμάται τους μετανάστες, τους ομοφυλόφιλους, τους οικολόγους, τις γυναίκες, τους ανθρώπους με ειδικές ανάγκες, και βγάζει κενούς λόγους υποσχέσεων και υπεράσπισης των συγκεκριμένων ομάδων, που φυσικά ξεχνιούνται την επομένη των εκλογών ή της ημέρας που εν πάσηπεριπτώσει κρίθηκε αναγκαίο να παιχτεί το διαφημιστικό τρικ για να κερδίσουμε λίγη κυβερνητική συμπάθεια.
Πόσες φορές δεν έχουμε δει πολιτικούς να μοιράζουν χαμόγελα σε φωτογραφιούλες αγκαλιά με ΑΜΕΑ, αλλά κανείς τους ποτέ δε δέησε να φτιάξει αυτές τις ριμάδες τις κρατικές δομές που θα κάνουν τη ζωή τους ευκολότερη. Πόσες φορές δεν έχουμε δει να αγκαλιάζονται με οικολογικές οργανώσεις και να «τυλίγονται» με πράσινες σημαιούλες, αλλά πάλι ψάχνουμε να βρούμε με το μικροσκόπιο τις αντίστοιχες πρωτοβουλίες που θα μας πάνε πιο κοντά στο επονομαζόμενο πράσινο αύριο. Και τα παραδείγματα μπορούν πραγματικά να συνεχίσουν και να γεμίσουν σελίδες επί σελίδων.
Η ουσία μένει πάντα η ίδια όμως και δεν είναι άλλη από την κατάφορη χρήση των εν λόγω ανθρώπων ως ενισχυτικών εφέ μιας διαφημιστικής καμπάνιας. Ακριβώς όπως χρησιμοποιείται η μουσική, η εικόνα και το μοντάζ για να εμπλουτίσει ένα διαφημιστικό σποτ, έτσι ελλείψει ιδεολογίας και πολιτικής κουλτούρας που να μπορούν να στηρίξουν μια ουσιαστική πολιτική κατεύθυνση, αποφασίσαμε αντ΄ αυτών να χρησιμοποιούμε ανθρώπους.
Ανέντιμη και σαφώς απάνθρωπη η συγκεκριμένη πρακτική, που δυστυχώς διαδίδεται ραγδαίως σε παγκόσμιο επίπεδο και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό που πλέον διδάσκεται κανονικότατα ως τρόπος πολιτικής επικοινωνίας. Ας ελπίσουμε τουλάχιστον, ότι οι απανταχού πολιτικοί, αν μη τι άλλο με την πάροδο του χρόνου θα πάρουν τις αρμόζουσες πρωτοβουλίες ώστε να ανταποδώσουν στις παραπάνω κοινωνικές ομάδες με πράξεις και κρατικές δομές, το «διαφημιστικό κέρδος» που εισπράττουν.
