Χριστούγεννα χωρίς μάγους δε γίνεται, μια που, όπως λέει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος, μάγοι ἀπὸ ἀνατολῶν παρεγένοντο εἰς Ἰεροσόλυμα (Ματθαίος 2, 1-12), δηλαδή άνθρωποι περσικής καταγωγής, ιερείς, σοφοί, συνήθως αστρονόμοι έφθασαν στην Ιερουσαλήμ, ζητώντας από το βασιλιά Ηρώδη να τους αποκαλύψει πού βρισκόταν ο Χριστός, για να τον προσκυνήσουν. Αυτοί, κατά την παράδοση, καθοδηγήθηκαν από το φωτεινό αστέρι στον τόπο που γεννήθηκε ο Χριστός. Ο πρώτος, ο Μελχιόρ πρόσφερε χρυσό, ο Γκασπάρ λιβάνι και ο Βαλτάσαρ σμύρνα. Η Παναγία ως ανταπόδοση τους έδωσε ένα κομμάτι από τα σπάργανα του Χριστού.
Γράφει η Σοφία Μουρούτη Γεωργάνα
Ο όρος μάγος απαντάται στα κείμενα του Ηροδότου και του Πλάτωνα. Με τη λέξη αυτή δηλώνουν, τόσο ο ιστορικός Ηρόδοτος όσο και ο φιλόσοφος Πλάτωνας τους ανθρώπους που, κατά την επικρατέστερη άποψη, κατάγονται από την Περσία και ασχολούνται με τις φυσικές επιστήμες, την κίνηση των αστέρων και την ερμηνεία των ονείρων. Αποτελούσαν μάλιστα ξεχωριστή μηδική φυλή. Τα μέλη της οι υπόλοιποι τα σέβονταν πάρα πολύ. Υπήρχαν γιορτές που περιελάμβαναν το φόνο κάποιων μάγων τα μαγοφόνια ή η μαγοφονία.
Στα κείμενα της κλασσικής εποχής, αλλά και μετά, ο μάγος ήταν καθένας που χρησιμοποιούσε τη γοητεία του, για να ξεγελάσει, να παραπλανήσει, να επιτύχει το στόχο του. Μάγος ήταν ο γόης με άλλα λόγια. Γι’ αυτό αργότερα, στο χριστιανικό κόσμο οι μάγοι και μάγισσες θεωρούνταν ότι συναναστρέφονταν τους δαίμονες. Μεταξύ του 15ου και 17ου αιώνα στην Ευρώπη, η Ιερά Εξέταση καταδίκασε πολλούς ανθρώπους σε θάνατο στην πυρά, με την κατηγορία της μαγείας. Επιδόθηκε σε κυνήγι μάγων και μαγισσών, όπως λέμε.
Μια άλλη λέξη που είχε να κάνει με τους μάγους και τη μαγεία ήταν η μαγῳδία, μια άσεμνη παράσταση, σαν παντομίμα με τύμπανα και κύμβαλα, λέξη που μας θύμισε πρόσφατα ο γραφικός Υφυπουργός Παιδείας.
Η λέξη είναι μάλλον ιρανικής προέλευσης και την συναντάμε και στην αρχαία περσική γλώσσα ως magus.
Ας δούμε, όμως, πόσους μάγους και μαγεία έχουμε σε όσα λέμε σήμερα. Καθένας που προσπαθεί να ξεπεράσει τις φυσικές του δυνάμεις, να υπερβεί τη λογική ή κάποιος που ασχολείται με την μαγική τέχνη, κάνοντας τεχνάσματα, χαρακτηρίζεται μάγος. Οι πρωτόγονες φυλές στην αφρικανική ήπειρο θεωρούσαν τους μάγους τους πρόσωπα ξεχωριστού κύρους και τους εμπιστεύονταν, όταν είχαν κάποια αρρώστια.
Μάγους συναντάμε και στο τσίρκο, που κάνουν κόλπα ταχυδακτυλουργικά, εξάπτοντας τη φαντασία του κοινού που τους παρακολουθεί. Γι’ αυτούς μάλιστα διεθνώς έχουμε τον όρο magician, που ανάγεται στο λατινικό magus.
Στην πολιτική δυστυχώς χορτάσαμε από μαθητευόμενους μάγους, οι οποίοι πειραματίστηκαν στην οικονομία, την παιδεία και σε άλλους τομείς.
Μάγους έχουμε σε κάθε μορφής τέχνης, που με τις θαυμαστές τους ικανότητες, τις δεξιότητές τους, μαγεύουν, άλλος με τη μουσική, άλλος ζωγραφίζοντας. Η τέχνη είναι μαγική και τα αποτελέσματά της λειτουργούν ως μάγια.
Οι ποδοσφαιρόφιλοι κάνουν λόγο για μάγους της μπάλας, ενώ οι κινηματογραφόφιλοι για μάγους των ειδικών εφέ.
Μαγική είναι και η χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα που βιώνουμε όλοι μας. Μάγεμα για τις αισθήσεις τα χρώματα κι οι μυρωδιές από τα εδέσματα της μαγεύτρας κουζίνας.
Λαχταρήσατε φαγητό; Θα ρωτήσουν μερικοί διαβάζοντας τις παραπάνω φράσεις;
Μάγοι είσαστε; Θα ρωτήσουμε και εμείς με τη σειρά μας. Καλύτερα, όμως, να είστε μάγοι, παρά αδέξιοι και άσχετοι που είναι τα αντώνυμα του λήμματος.
Ξεκινήσαμε με μαγικοθρησκευτικές παρατηρήσεις και η εκμάγευση (= μαγεία) που ασκεί η γλώσσα μάς οδήγησε σε άλλους δρόμους σε μαγευτικά μονοπάτια.
*Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας
