Λίγο πριν την τελευταία στροφή για το τέλος της χρονιάς και την περίοδο των Χριστουγέννων και μία πτώση που παρατηρείται στα εισιτήρια, καθώς το 3,5 ωρών γκανγκστερικό έπος του Σκορσέζε φαίνεται να μην «τραβάει» ιδιαιτέρως, ενώ οι υπόλοιπες ταινίες δεν προσέλκυσαν το ευρύ κοινό, μια νέα κινηματογραφική εβδομάδα ξεκινά με έξι ταινίες. Ξεχωρίζουν το αισθηματικό δράμα «Ιστορία Γάμου» και το ντοκιμαντέρ «Η Ανιές με τα Λόγια της Βαρντά».
«Ιστορία Γάμου»
(«Marriage Story») Αισθηματικό δράμα, αμερικανικής παραγωγής του 2019, σε σκηνοθεσία Νόα Μπόμπακ, με τους Άνταμ Ντράιβερ, Σκάρλετ Τζοχάνσον, Λόρα Ντερν, Άλαν Αλντα, Ρέι Λιότα κα.
Μια πικρή ιστορία έρωτος, ενός γάμου που καταλήγει σε ένα διαζύγιο, κάτι που έχουμε δει και ξαναδεί δεκάδες φορές στη μεγάλη οθόνη και πάντα νομίζουμε ότι έχει εξαντληθεί. Θυμηθείτε μόνο δύο χαρακτηριστικές περιπτώσεις ταινιών με θέμα το διαζύγιο, που το χειρίστηκαν εντελώς διαφορετικά, αλλά αποτελεσματικά: η μία, ένα δακρύβρεχτο δράμα, το «Κράμερ εναντίον Κράμερ» και η άλλη, «Ο Πόλεμος των Ρόουζ» μια κωμωδία που φτάνει στα όρια της καταστροφής. Αλλά όταν έχεις την αφηγηματική δεινότητα, τον στοχασμό και τον συναισθηματικό πλούτο του Νόα Μπόμπακ («Όσο Είμαστε Νέοι») τότε μπορείς να απολαύσεις την «Ιστορία Γάμου» και συνάμα να χαρείς με την ερμηνεία του Άνταμ Ντράιβερ, πρωτίστως, αλλά και της Σκάρλετ Γιόχανσον. Αυτοί όμως που δίνουν το κάτι παραπάνω είναι οι Άλαν Άλντα, Λόρα Ντερν, και Ρέι Λιότα, που πλαισιώνουν το πρωταγωνιστικό ζευγάρι εξαιρετικά, σε μια ταινία που έχει ανάγκη τις ερμηνείες, καθώς είναι μια ταινία χαρακτήρων.
Φυσικά, η διεισδυτικότητα της ταινίας οφείλεται στο θέμα του διαζυγίου, κάτι που απασχολεί όλο και περισσότερο τις δυτικές κοινωνίες και γιατί είναι σχεδόν πάντα μια επώδυνη διαδικασία, που αναδεικνύει τις άγνωστες πολλές φορές πτυχές της προσωπικότητας του ζευγαριού.
Ο Μπόμπακ, με το προσόν της ειλικρίνειας, αλλά και της εμπειρίας ενός δικού του διαζυγίου αλλά κι αυτό των γονιών του, μας γνωρίζει το ζευγάρι και το συναισθηματικό τους αδιέξοδο. Καλλιτέχνες της Νέας Υόρκης, εκείνος αυτοδημιούργητος θεατρικός σκηνοθέτης, εκείνη ηθοποιός του θιάσου του, που για χάρη του αφήνει μια αμφίβολης ποιότητας καριέρα ως πρωταγωνίστρια νερόβραστων νεανικών κωμωδιών του Χόλιγουντ, για να αφοσιωθεί στους καλλιτεχνικούς πειραματισμούς του συζύγου της, αλλά και στο παιδί τους. Όμως, ανάμεσά τους έχει μπει το δηλητήριο του ανταγωνισμού. Όλα κυλούν με μία υποβόσκουσα ένταση, μέχρι να έρθει η έκρηξη.
Όμως, η δύναμη της ταινίας οφείλεται κυρίως στη ρεαλιστική απεικόνιση της ιστορίας. Ο Μπόμπακ αποφεύγει τις δραματικές θεατράλε εξάρσεις, στηρίζεται στο καλογραμμένο σενάριο, τους σπινθηροβόλους διαλόγους, την αβίαστη συγκίνηση, τις μικρές χιουμοριστικές πινελιές, αλλά και την ικανότητά του να μιλά για ένα στενάχωρο θέμα με τον πλέον ανάλαφρο τρόπο.
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Ο Τσάρλι και η Νικόλ είναι ένα ζευγάρι τριαντάρηδων καλλιτεχνών στη Νέα Υόρκη. Εκείνος είναι αυτοδημιούργητος θεατρικός σκηνοθέτης. Εκείνη είναι ηθοποιός και κορυφαία του θιάσου του. Για χάρη του Τσάρλι η Νικόλ άφησε μια αμφίβολης ποιότητας καριέρα πρωταγωνίστριας σαχλών νεανικών κομεντί στο Χόλιγουντ για να αφοσιωθεί στις πειραματικές παραστάσεις του συζύγου της. Στο πρόσωπο της Νικόλ ο Τσάρλι βρήκε τη μούσα του. Έχουν μαζί ένα παιδί, τον μικρό Χένρι. Ο Τσάρλι και η Νικόλ αποφασίζουν μετά από δέκα χρόνια γάμου να ακολουθήσουν χωριστούς δρόμους. Αγαπιούνται ακόμα, ή τουλάχιστον έτσι νομίζουν, γι’ αυτό θέλουν η διαδικασία να είναι φιλική, χωρίς διαμάχες στις δικαστικές αίθουσες και χωρίς δράματα. Ακόμα δε γνωρίζουν ότι αυτή η νέα φάση της ζωής τους θα βγάλει από αυτούς στην πορεία το χειρότερο εαυτό τους. Μέχρι να αγαπηθούν ξανά. Ή και όχι.
Οι Σκιές του Μπρούκλιν
(«Motherless Brooklyn») Δραματική αστυνομική περιπέτεια, αμερικανικής παραγωγής του 2019, σε σκηνοθεσία Έντουαρντ Νόρτον, με τους Έντουαρτ Νόρτον, Μπρους Γουίλις, Γκούγκου Μπάθα-Ρο, Άλεκ Μπάλντουιν, Γουίλεμ Νταφόε, Λέσλι Μαν κα.
Πέρα από το ενδιαφέρον της, η ταινία του Νόρτον, ένα φιλμ νουάρ που μας μεταφέρει στο Μπρούκλιν της δεκαετίας του 1950, μοιάζει περισσότερο με μια χαμένη ευκαιρία για κάτι το εξαιρετικό, ακόμη ένα φιλμ που θα έμπαινε στη λίστα με τα καλύτερα αυτού του απαιτητικού κινηματογραφικού είδους, που κατά καιρούς επιχειρείται η αναβίωσή του.
Ο Νόρτον, είχε την ιδέα να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη την ομώνυμη νουβέλα του Τζόναθαν Λέθεμ από το 1999 όταν και πρωτοεκδόθηκε το βιβλίο. Βλέποντας την ταινία, έχεις την εντύπωση πως ο καταξιωμένος ηθοποιός και σκηνοθέτης μοιάζει να μπούκωσε από τις πολλές ιδέες, με το πέρασμα του χρόνου και τελικώς ότι έκανε τις περισσότερες φορές τις λάθος επιλογές. Πράγμα που ίσως απέφευγε αν δεν κρατούσε τον ολοκληρωτικό έλεγχο της ταινίας (σκηνοθέτης, σεναριογράφος, παραγωγός και πρωταγωνιστής). Οι εμπνεύσεις του τις περισσότερες φορές είναι άπνοες, ενώ η επιχειρούμενη ανανέωση των κωδίκων του φιλμ νουάρ είναι μάλλον άτυχες και πέφτουν στο καλάθι των περιττών. Ωστόσο, η ταινία του βλέπεται με ενδιαφέρον στο μεγαλύτερο μέρος της, αν και θα μπορούσε να είχε κάνει κάποια οικονομία στη διάρκειά της (144 λεπτά), λόγω της πολιτικής ίντριγκας, αλλά και της μεγάλης γκάμας δευτερευόντων χαρακτήρων που εμπλουτίζουν ως ένα σημείο το στόρι. Όμως κι εδώ κάποιες φορές υπερβάλει.
Το καστ συμβάλει τα μέγιστα, απορροφώντας πολλές απ’ τις αδυναμίες της ταινίας, ενώ ο Νόρτον στον πρωταγωνιστικό ρόλο είναι και πάλι ικανοποιητικός, καταφέρνοντας να διαχειριστεί και το σύνδρομο Τουρέτ, μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που χαρακτηρίζεται από την παρουσία πολλαπλών κινητικών και φωνητικών τικ, απ’ την οποία πάσχει ο ήρωας της ιστορίας.
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Νέα Υόρκη, 1957. Ο Λάιονελ Έσρογκ, ένας μοναχικός ιδιωτικός ντετέκτιβ με σύνδρομο Τουρέτ, αναλαμβάνει να διαλευκάνει τον φόνο του μέντορα και μοναδικού φίλου του, Φρανκ Μίνα. Έχοντας λιγοστά στοιχεία και ένα ψυχαναγκαστικό μυαλό στη διάθεση του, ο Λάιονελ ανακαλύπτει τα καλά φυλαγμένα μυστικά που κρατούν σε ισορροπία τη μοίρα ολόκληρης της πόλης. Σε μία μυστηριώδη διαδρομή από τα ποτισμένα με τζιν τζαζ κλαμπ του Χάρλεμ ως τις σκληρές φτωχογειτονιές του Μπρούκλιν και τα πολυτελή σαλόνια των εμπόρων εξουσίας, ο Λάιονελ έρχεται αντιμέτωπος με κακοποιούς, διαφθορά και τον πιο επικίνδυνο άνδρα της πόλης για να τιμήσει τη μνήμη του φίλου του και να σώσει τη γυναίκα που μπορεί να αποδειχτεί σωτήρας του.
«Η Ανιές με τα Λόγια της Βαρντά»
(«Agnes by Varda») Ντοκιμαντέρ, γαλλικής παραγωγής του 2019, σε σκηνοθεσία Ανιές Βαρντά.
Η Ανιές Βαρντά που χάσαμε πριν λίγους μήνες και βιώσαμε την οδύνη της απώλειας για έναν άνθρωπο που αισθανόμασταν δικό μας, εδώ, λίγο πριν το φινάλε, επιχειρεί να μιλήσει για το σπουδαίο έργο της. Έχοντας πάντα αυτή την πρωτόγνωρη νεανική διάθεση και το κουράγιο να αναλάβει τη σκηνοθετική ευθύνη, τη συμμετοχή της στη διεύθυνση φωτογραφίας και τον τελευταίο λόγο στο μοντάζ, μας προσφέρει ένα εξαιρετικό ντοκιμαντέρ, αν μη τι άλλο πολύτιμο για την κινηματογραφική ιστορία.
Η Βαρντά, ελληνικής και γαλλικής καταγωγής, δεν απέκτησε τη φήμη και την αναγνώριση που τις έπρεπε. Ακόμη μία προκατάληψη που θέλει τον σκηνοθέτη να είναι άντρας και λευκός. Τέλος πάντων, η Βαρντά ήταν μία πρωτοπόρος της νουβέλ βαγκ, με σημαντικό έργο, που είχε στο επίκεντρό της πάντα τον άνθρωπο. Όπως λέει και στο φιλμ, που αποτελεί το απόσταγμα της σοφίας της για τη ζωή και την τέχνη της, «οι άνθρωποι είναι στην καρδιά του έργου μου».
Παντρεμένη με τον Ζακ Νεμί θα λεγε κανείς ότι επηρεάστηκε απ’ τον κινηματογράφο του, αλλά σίγουρα είχε τη δική της ματιά και το δικό της ανυπότακτο χαρακτήρα, που εμφάνιζε πάντα μέσα στις ταινίες της. Αυτό που την οδήγησε στην καριέρα της ήταν η έμπνευση, η δημιουργία και το μοίρασμα. Όπως λέει «τις ταινίες δεν τις κάνουμε για να τις βλέπουμε μόνοι μας, αλλά για να τις δείχνουμε». Το πιο απλό και σπουδαίο αξίωμα για το σινεμά, το οποίο τίμησε με τις εκπληκτικές δημιουργίες της, την ευφάνταστη κινηματογραφική της γλώσσα, το δυναμισμό μιας γυναίκας που πάλεψε για την ισότητα, τα δικαιώματα των ανθρώπων, τους αδύναμους, την ελευθερία. Η Βαρντά, χρησιμοποιώντας φωτογραφίες και αποσπάσματα από ταινίες της μιλά για το έργο της. Διηγείται ιστορίες μέσα από εικόνες, αποφεύγοντας, όπως συνήθιζε, τις συμβάσεις και τις συνταγές στην αφήγηση και μαζί με τους συνεργάτες της μας ταξιδεύει στο ανορθόδοξο κινηματογραφικό της σύμπαν. Όμως αυτό που έβλεπες πάντα στις ταινίες της ήταν η αγάπη για τον άνθρωπο. Γλυκιά, ανόθευτη, αφοπλιστική αγάπη, που ακόμη και μέσα από δράματα σε γέμιζε αισιοδοξία και τη διάθεση να μοιραστείς….
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Αυτοβιογραφικό ντοκιμαντέρ της Ανιές Βαρντά. Από τα πρώτα χρόνια της στο σινεμά, όταν ταυτίστηκε με τη νουβέλ βαγκ, μέχρι την εποχή που πειραματίστηκε με τα ντοκιμαντέρ και δοκιμάστηκε στα installations, η σπουδαία σκηνοθέτιδα μιλά για τη ζωή και την καριέρα λίγο πριν το θάνατό της
«Φαντασία»
Δραματική μουσική ταινία, ελληνικής παραγωγής του 2019, σε σκηνοθεσία Αλέξη Καρδαρά, με τους Ρένα Μόρφη, Στέλιο Μάινα, Γιάννη Στάνκογλου, Βίκυ Παπαδοπούλου, Άννα Καλαϊτζίδου, Γιάννη Νταλιάνη, Κώστας Ανταλόπουλος, Αντίνοος Αλμπάνης, Βασίλης Βασιλάκης, Μαριάννα Δημητρίου κα.
Προσπάθεια εκσυγχρονισμού του λαϊκού μελοδράματος από τον Αλέξη Καρδαρά, που θέλει να αποτίσει φόρο τιμής στο λαϊκό τραγούδι και να το ξεχωρίσει από τα ελαφρολαϊκά σουξέ της δεκαετίας του 1990. Η ταινία του Αλέξη Καρδαρά έχει ως βασικό θέμα ένα ερωτικό τρίγωνο, έναν βετεράνο της λαϊκής μουσικής που έχει αρχίσει να ξεπερνιέται, έναν ανερχόμενο ελφρολαϊκό «σταρ» του τραγουδιού και στη μέση, μία καλή ερμηνεύτρια προερχόμενη από την περιφέρεια, που πελαγοδρομεί μεταξύ των δυο ανδρών. Δηλαδή κάτι που δεν απέχει και πολύ απ’ τις ταινίες του 1960. Μόνο που στη θέση του Νίκου Ξανθόπουλου, της Δούκισσας και του -ας πούμε – Γιώργου Μούτσιου βρίσκονται ο Στέλιος Μάινας, η πρωτοεμφανιζόμενη Ρένα Μόρφη και ο Γιάννης Στάνκογλου. Την απλοϊκότητα των ταινιών του 1960 διαδέχεται η θολούρα που μπορεί να προκαλέσουν τα ποτά, τα τσιγάρα και τα ξενύχτια στους αμύητους. Ο Καρδαράς φαίνεται ότι αδυνατεί να φτάσει στην πηγή του προβλήματος, να μπει στα βαθιά και να αναλύσει τη μετάλλαξη των Ελλήνων/Ελληνίδων.
Τελικά τι μένει; Η ερωτική ιστορία ενός τριγώνου, μερικά καλά τραγούδια, η ερμηνεία του Στέλιου Μάινα, η παρουσία της Ρένας Μόρφη και η θύμηση μιας εποχής που μοιάζει πολύ παλιά αν και δεν μας χωρίζουν από τότε ούτε 25 χρόνια.
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Οκτώβριος 1993. Το ΠΑΣΟΚ έχει κερδίσει τις εκλογές, στην ελληνική τηλεόραση προβάλλεται το Ciao Antenna και στο πρόγραμμα του κατάμεστου Διογένης Παλλάς ακούγονται επιτυχίες όπως το «είμαι πολύ φερέγγυος, μείνε μαζί μου έγκυος». Μια νεαρή τραγουδίστρια (Φωτεινή) με μοναδική φωνή καταφθάνει στην Αθήνα από την επαρχία για να τραγουδήσει στο μαγαζί ενός βετεράνου μπουζουξή (Βλάσης Χρηστάκης), τις Χάντρες. Ένας λαϊκό-ποπ τραγουδιστής, ο Νίκος Κόκκινος, θα συναντήσει και θα ερωτευτεί παράφορα την Φωτεινή. Η συνάντηση αυτή θα αλλάξει τις ζωές των τριών για πάντα.
«Το Χρυσό Γάντι»
(«Der goldene Handschuh») Δραματικό θρίλερ, γερμανικής και γαλλικής παραγωγής του 2018, σε σκηνοθεσία Φατίχ Ακίν, με τους Γιόνας Ντάσλερ, Μαργκαρέτε Τίσελ, Κατιά Σταντ, Αδάμ Μπουσδούκο κα.
Σαν να έχει κολλήσει την κινηματογραφική νόσο της αυτοκαταστροφής και ο πολυβραβευμένος, τουρκικής καταγωγής, Γερμανός σκηνοθέτης Φατίχ Ακίν («Μαζί Ποτέ»). Εδώ, φτιάχνει ένα αποκρουστικό κατασκεύασμα, βασισμένος στην αληθινή και φρικιαστική ιστορία ενός σίριαλ κίλερ, που είχε σοκάρει τη Γερμανία τη δεκαετία του 1970. Έχοντας ως πρωταγωνιστή έναν διεστραμμένο τερατόμορφο, που δεν αντέχει τη ζωή του, συνεχώς είναι μεθυσμένος, ζει την άρνηση και ψαρεύει ηλικιωμένες αλκοολικές γυναίκες, σωστά ερείπια της ζωής, τις βάζει στο σπίτι του, ένα βόθρο στην ταράτσα μιας πολυκατοικίας και τις κομματιάζει όταν αδυνατεί να ολοκληρώσει τη σεξουαλική πράξη μαζί τους. Βεβαίως, ο Ακίν αποφεύγει να δείξει το κομμάτιασμα των θυμάτων, αλλά και μόνο ο ήχος αρκεί για να προκαλέσει την αποστροφή.
Έτσι, βασανιστικά παρακολουθούμε όλο το χρονικό της φρίκης και την αναπαράσταση των νοσηρών πράξεών του, η οθόνη ξεχειλίζει από εικόνες αλλά και την οσμή του βόθρου που κινείται ο φονιάς και το μόνο που σε ενδιαφέρει είναι η έξοδος – έστω και κινδύνου – για να γλυτώσεις αυτό το κινηματογραφικό μαρτύριο. Τώρα, αν ο Ακίν με αυτή του την ταινία ήθελε να μπει στο δρόμο για το σύμπαν του Φασμπίντερ, το μόνο που κατάφερε ήταν να λοξοδρομήσει επικίνδυνα και να καταστρέψει κάθε γέφυρα που ενώνει τη δυστυχία με τη την ανθρωπιά, τους ανθρώπους του περιθωρίου με τη συμπόνια.
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Αμβούργο, δεκαετία του 1970. Με μια πρώτη ματιά, ο Φρις «Φίτε» Χόνκα είναι ένα αξιολύπητο, χαμένο κορμί όπως τόσοι άλλοι γύρω του. Ο άνδρας με το παραμορφωμένο πρόσωπο περνάει τις νύχτες του μεθώντας στο καταγώγιο «Το Χρυσό Γάντι» και κυνηγώντας μοναχικές γυναίκες για λίγη συντροφιά. Κανείς από τους θαμώνες δεν μπορεί να υποψιαστεί ότι ο φαινομενικά άκακος Φίτε είναι στην πραγματικότητα ένα τέρας…
«Ψυχρά και Ανάποδα ΙΙ»
(«Frozen 2») Παιδική ταινία κινουμένων σχεδίων, αμερικανικής παραγωγής του 2019, σε σκηνοθεσία Κρις Μπακ και Τζένιφερ Λι. Με τις φωνές των Ιντίνα Μένζελ, Κρίστεν Μπελ, Τζόναθαν Γκροφ κα.
Μετά την τεράστια εμπορική και καλλιτεχνική επιτυχία της πρώτης ταινίας (δύο Όσκαρ), το πριγκιπικό animation της Disney επιστρέφει, με τις περιπέτειες της Έλσας, της Άννας, του Κριστόφ, του Λαφ και του Σβεν. Θεαματικό παραμύθι, βγαλμένο από τις καλύτερες συνταγές της Disney, που θα τραβήξει πλήθος πιτσιρικάδων, οι οποίοι θα το ευχαριστηθούν, όπως και οι γονείς που ακόμη νιώθουν παιδιά.
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Γιατί γεννήθηκε η Έλσα με μαγικές δυνάμεις; Μαζί με την Άννα, τον Κρίστοφ, τον Όλαφ και τον Σβεν, θα ξεκινήσει ένα επικίνδυνο και συναρπαστικό ταξίδι για να βρει την καταγωγή της και να σώσει για μια ακόμα φορά το βασίλειο της.
