Η κυβέρνηση, μόλις εξήγγειλε διαγωνισμό για χίλιες μόνιμες θέσεις στο δημόσιο. Στις ειδικότητες που περιλαμβάνονται στην προκήρυξη είναι, μεταξύ άλλων, εκείνες του ηλεκτρολόγου, του υδραυλικού, του μηχανικού συντηρητή και του τεχνίτη αποχέτευσης. Οι θέσεις αυτές, σύμφωνα με το Σύνταγμα και την κείμενη νομοθεσία, είναι μονιμες αφού είναι οργανικές και ανήκουν σε τεχνικό η βοηθητικό προσωπικό.
Μονιμότητα σημαίνει ότι ο επισκευαστής αποχέτευσης και ο υδραυλικός που θα προσληφθούν στο δημόσιο θα εξελίσσονται, μισθολογικά, σύμφωνα με τους όρους του νόμου (στους οποίους δεν συμπεριλαμβάνεται η αξιολόγηση της απόδοσής τους) και, εκτός από τις περιπτώσεις που αποχωρούν λόγω ορίου ηλικίας ή παύονται με δικαστική απόφαση, δεν μπορούν να μετατεθούν χωρίς γνωμοδότηση ούτε να υποβιβαστούν ή να παυθούν χωρίς απόφαση υπηρεσιακού συμβουλίου, εναντίον της οποίας επιτρέπεται προσφυγή στο Συμβούλιο της Eπικρατείας.
Γράφει ο Παναγιώτης Καρκατσούλης
Η συνταγματική μέριμνα για την κατοχύρωση της μονιμότητας σ’ αυτές τις θέσεις αντανακλά τις απόψεις και τις ανάγκες άλλων εποχών.
Η αντίληψη που κυριαρχούσε, 50 χρόνια πριν, ήταν ότι το κράτος πρέπει να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κοινωνίας προσλαμβάνοντας μονίμους δημοσίους υπαλλήλους. Μάλιστα, λόγω της ελληνικής ιδιοτυπίας του ελληνικού πολιτικού συστήματος να αναπαράγεται μέσα από τους ρουσφετολογικούς διορισμούς, φθάσαμε, μετά από μερικές δεκαετίες, σε μια παρά φύσιν κατάσταση, όπου εκείνοι που υποστηρίζουν εκείνους που ασκούν το επιτελικό έργο στα υπουργεία να είναι σχεδόν οι ίδιοι. Μισοί-μισοί.
Ο «τεχνίτης αποχέτευσης», σήμερα όμως, αποστερεί από το δημόσιο την πρόσληψη άλλων, πιο χρήσιμων ειδικοτήτων. Ενώ η χώρα πασχίζει να συνέλθει από τα τραύματα της υπερ-δεκαετούς λιτότητας και να επικεντρωθεί στην ανάπτυξή της, στο δημόσιο τα πράγματα εξακολουθούν να κινούνται με την κεκτημένη ταχύτητα του παρελθόντος. Μπορεί να υπάρχει μια διαρκής αναφορά σε νέες επαγγελματικές ειδικότητες και στην ανάγκη να αναπτύξουμε κι εμείς, στο μέτρο των δυνατοτήτων μας, την τεχνητή νοημοσύνη καθώς και τεχνικές με τις οποίες να αμυνθούμε στην κλιματική αλλαγή, στην πράξη, όμως, αναζητούμε υδραυλικούς και ηλεκτρολόγους.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κάποιες από τις τεχνικές ειδικότητες είναι χρήσιμες και πρέπει να υπάρχουν στις δημόσιες υπηρεσίες. Με δεδομένο, όμως, το όριο στις προσλήψεις που θέτει το 1:1 (δηλαδή, μια πρόσληψη για κάθε μια αποχώρηση) πρέπει να υπάρξει μια ιεράρχηση των προσλήψεων. Ακόμη πιο συγκεκριμένα: Εφ’ όσον οι αποχωρούντες, κατά τα τελευταία δεκαετία, κυμαίνονται γύρω στις 10.000, επείγει η ιεράρχηση των προσλήψεων αλλά σε ειδικότητες που θα επιτρέψουν στις δημόσιες υπηρεσίες μας να μην εξαντλούνται στην διεκπεραίωση των «χαρτιών» και την συντήρηση της γραφειοκρατίας.
Η κυβέρνηση πρέπει να αποδείξει ότι μπορεί να μετατρέψει το δημόσιο από παράγοντα καθυστέρησης και αναχρονισμού σε μέσον οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης.
Ξέρω ότι το να ανακινεί κανείς θέματα προσλήψεων στο δημόσιο με μια κριτική διάθεση, σε καιρούς που πολλοί άνεργοι-εκείνοι, ιδίως, που έχουν λιγότερα προσόντα- βρίσκονται εις άγραν εργασίας, είναι αντι-δημοφιλές και αντι-λαϊκό. Είναι, όμως, επιβεβλημένο για όσους πιστεύουν ότι το δημόσιο μπορεί να πρωτοστατήσει στην ανάπτυξη της χώρας και να μην περιοριστεί σε μια κακώς εννοούμενη κοινωνική πολιτική.
Ξέρω, επίσης, ότι η επί αιώνες ασκούμενη ρουσφετοπραξία έχει δημιουργήσει εξαρτημένα αντανακλαστικά στο πολιτικό σύστημα: Όποιον ιδεολογικό μανδύα κι αν περιβάλλεται ένα κόμμα εξουσίας πρέπει να ασκηθεί στη ρουσφετοπραξία. Πρέπει να ακολουθήσει την πεπάτημένη, διότι διαφορετικά η πολιτική του ηγεμονία θα αμφισβητηθεί ευθέως και σκληρά. Όσοι τόλμησαν να διαρρήξουν την πεπατημένη και να προχωρήσουν σε τομές στο πεδίο των προσλήψεων (βλ. την περίπτωση του Αναστάση Πεπονή) έπεσαν ηρωϊκά. Οι μεταρρυθμίσεις τους δέχτηκαν σφοδρές επιθέσεις-για παράδειγμα, ο νόμος για το αντικειμενικό σύστημα προσλήψεων και το ΑΣΕΠ τροποποιήθηκε 137 φορές από το 1994-2018-, αλλά άντεξαν.
Σήμερα, όμως, μετά την κρίση δεν επιτρέπεται ούτε άγνοια ούτε η προβολή άλλοθι. Η κυβέρνηση θα κριθεί και από την απάντηση που θα δώσει στο ερώτημα «τελικά, τι θα προσλάβουμε; Ηλεκτρολόγους η ειδικούς στην τεχνητή νοημοσύνη;»
*Ο Παναγιώτης Καρκατσούλης είναι εμπειρογνώμων δημόσιας διοίκησης, στέλεχος του Κινήματος Αλλαγής
