Τα θηλαστικά αναδύθηκαν γρήγορα σαν τον μυθικό φοίνικα από τις στάχτες των δεινοσαύρων, στη σκιά των οποίων ζούσαν, μικρά και κρυπτόμενα, έως ότου οι τελευταίοι εξαφανίστηκαν παγκοσμίως μετά την πτώση ενός μεγάλου αστεροειδούς πριν περίπου 66 εκατομμύρια χρόνια στη σημερινή χερσόνησο Γιουκατάν του Μεξικού. Χάρη σε εκείνο το συμβάν, τα θηλαστικά, όχι μόνο επιβίωσαν, αλλά «σήκωσαν κεφάλι», ώσπου τελικά εξέλιξαν από τους κόλπους τους τον άνθρωπο.
Την ταχεία εξάπλωση και αύξηση του μεγέθους των θηλαστικών αποκαλύπτει μία πλούσια συλλογή σχεδόν 1.000 καλοδιατηρημένων απολιθωμάτων από 16 είδη ζώων, καθώς και 6.000 φυτών, που βρέθηκαν διάσπαρτα σε μία έκταση 17 τετραγωνικών χιλιομέτρων στο Κολοράντο των ΗΠΑ. Χρονολογούνται μέσα στο πρώτο εκατομμύριο χρόνια μετά την πτώση του διαμέτρου 10 χιλιομέτρων αστεροειδούς και δίνουν την καλύτερη μέχρι σήμερα εικόνα για τη διαχρονική εξέλιξη των θηλαστικών μετά την εποχή των δεινοσαύρων, που έως τότε κυριαρχούσαν στον πλανήτη μας. Έως τώρα υπήρχαν ελάχιστα ευρήματα και επικρατούσε σε μεγάλο βαθμό μυστήριο σχετικά με το τι ακριβώς συνέβη στα θηλαστικά μετά την πτώση του αστεροειδούς.
Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, με επικεφαλής τον παλαιοντολόγο Τάιλερ Λίσον του Μουσείου Φύσης και Επιστήμης του Ντένβερ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science», μετά τη μαζική εξαφάνιση των τριών τετάρτων όλων των οργανισμών στην ξηρά και τη θάλασσα λόγω της πρόσκρουσης του αστεροειδούς (μεταξύ των οποίων όλων των δεινοσαύρων πλην όσων πετούσαν), τα πολυπληθέστερα φυτά πάνω στον πλανήτη ήταν φτέρες, ενώ τα θηλαστικά που είχαν επιβιώσει και έμοιαζαν με σκίουρους ή αρουραίους είχαν βάρος μόνο μισό κιλό.
Αλλά μέσα στα επόμενα 100.000 χρόνια τα θηλαστικά είχαν σχεδόν επιστρέψει στο βάρος (γύρω στα οκτώ κιλά) που είχαν πριν την εξ ουρανού καταστροφή, ενώ στα δάση κυριαρχούσαν πλέον οι φοίνικες. Μέσα σε 300.000 χρόνια τα θηλαστικά είχαν αυξήσει το βάρος τους στα 25 κιλά και επιπλέον τότε εμφανίστηκαν τα πρώτα αποκλειστικά φυτοφάγα είδη. Στα 700.000 χρόνια είχαν φθάσει τα 50 κιλά, σχεδόν όσο ένας λύκος, έχοντας πλέον αυξήσει κατά 100 φορές το μέγεθός τους σε σχέση με εκείνο που είχαν αμέσως μετά τη μαζική εξαφάνιση των ειδών.
Η εξέλιξη αυτή του σώματος των θηλαστικών συνοδεύτηκε από μία αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά περίπου πέντε βαθμούς Κελσίου.
