«Είναι υποκρισία, οι δημιουργοί της Μόριας και της Ειδομένης να επικαλούνται τον ανθρωπισμό, όταν στις ημέρες τους τόσο πολύ υπέφερε», δηλώνει στη συνέντευξή του στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο αναπληρωτής υπουργός Μετανάστευσης Γιώργος Κουμουτσάκος, προσθέτοντας ότι «η εφαρμογή του νόμου, στο πλαίσιο μιας νέας στρατηγικής, δεν αποτελεί αυταρχισμό. Αποτελεί αυτονόητο δημοκρατικό καθήκον μιας ευνομούμενης πολιτείας».
Ο κ. Κουμουτσάκος, δηλώνει ακόμη ότι το σχέδιο νόμου του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη που θα έλθει στο επόμενο διάστημα στη Βουλή θα περιλαμβάνει εκτός των άλλων ένα «νέο συμπαγές αλλά και δίκαιο σύστημα ασύλου για όσους το δικαιούνται. Με επιτάχυνση της διαδικασίας αξιολόγησης που αποτελεί βασική τροχοπέδη στις επιστροφές όσων δεν δικαιούνται άσυλο». Παράλληλα, σημειώνει ότι θα «ενισχύει την υποχρέωση συνεργασίας των αιτούμενων ασύλου στο πλαίσιο των δεδομένων εγγυήσεων που παρέχει η Πολιτεία» ενώ τονίζει ότι «μπαίνει τέλος στην αναρχία και στην παραβατικότητα στο στάδιο υποδοχής».
Ο αν. υπουργός Μετανάστευσης στη συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ αναφερόμενος στο ρόλο των ΜΚΟ δηλώνει ότι «η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε μια συστηματική καταγραφή και κυρίως αξιολόγηση».
Σχετικά με το περιεχόμενο των συναντήσεων του στην Άγκυρα σημειώνει: «Ήταν συναντήσεις που έγιναν σε καλό κλίμα. Ήταν ειλικρινείς και άγγιξαν όλες τις πτυχές του θέματος. Επανέλαβα τις θέσεις της χώρας μας τονίζοντας τη σημασία που έχει η αποτελεσματική εφαρμογή της κοινής δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας».
Τέλος, ο κ. Κουμουτσάκος, καθώς μεταβαίνει αύριο στο Λουξεμβούργο για το Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών υποθέσεων, τονίζει: «Την ώρα που δημιουργούνται νέα πολιτικά δεδομένα, με νέο Κοινοβούλιο και νέα σύνθεση της Επιτροπής, η Ελλάδα αναλαμβάνει πρωταγωνιστικό ρόλο για τη συνδιαμόρφωση μιας αποτελεσματικής ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής».
Ερ. Κύριε υπουργέ, προ ημερών αποφασίστηκαν στο Υπουργικό Συμβούλιο, στη σκιά των επεισοδίων στη Μόρια, οι δράσεις της κυβέρνησης για το μεταναστευτικό-προσφυγικό. Καταρχήν θα ήθελα να σας ρωτήσω. Υπάρχει αλλαγή στρατηγικής γύρω από το μείζον αυτό πρόβλημα, καθώς μιλάτε πλέον για μεταναστευτικό και όχι προσφυγικό ζήτημα;
Απ. Το γεγονός ότι η διαχείριση του τόσο κρίσιμου αυτού ζητήματος έχει γίνει σε επίπεδο ΚΥΣΕΑ, Υπουργικού Συμβουλίου και διαδοχικών συσκέψεων υπό τον πρωθυπουργό αναδεικνύει το πόσο πολυδιάστατο είναι και το πόσο η αντιμετώπισή του αποτελεί κεντρική κυβερνητική προτεραιότητα. Τα δεδομένα επιβάλλουν μια διαφορετική αντιμετώπιση καθώς αυξάνονται οι ροές με μεταναστευτικό προφίλ και μειώνονται εκείνες με προσφυγικό. Η κυβερνητική θέση, λοιπόν, ότι πλέον διαχειριζόμαστε πρωτίστως μια μεταναστευτική έξαρση, αποτελεί αναγνώριση της πραγματικότητας. Όχι ιδεολογική κατασκευή όπως κάποιοι ισχυρίζονται. Αντίθετα ιδεολογική εμμονή είναι ότι κάποιοι συνεχίζουν να επιμένουν στην «ομογενοποίηση» μεταναστών και προσφύγων. Είναι δύο διαφορετικές περιπτώσεις που αναγνωρίζει ο ΟΗΕ και τυγχάνουν εντελώς διαφορετικής αντιμετώπισης από το διεθνές, ευρωπαϊκό και εθνικό δίκαιο. Η κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή έχει διαμηνύσει ότι αντιμετωπίζει το θέμα με μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση, αυτό που αποκαλώ «δημοκρατική αυστηρότητα». Σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τήρηση του νόμου, προάσπιση της ασφάλειας των πολιτών και της χώρας. Δεν θα κάνουμε εκπτώσεις πουθενά, ούτε βέβαια στην προστασία των συνόρων της χώρας μας, που ενισχύουμε.
Ερ. Πάρα ταύτα η αντιπολίτευση σας κατηγορεί ως κυβέρνηση ότι χειρίζεστε το πρόβλημα αυταρχικά και όχι ανθρωπιστικά. Τι απαντάτε;
Απ. Είναι υποκρισία οι δημιουργοί της Μόριας και της Ειδομένης να επικαλούνται τον ανθρωπισμό, όταν στις ημέρες τους τόσο πολύ υπέφερε. Η πολιτική τους είναι εκείνη που οδήγησε στο να επιβληθεί στην Ελλάδα ένα αδιέξοδο «κλειστό» σύστημα συνεχών εισροών και μηδενικών εκροών. Η εφαρμογή του νόμου, στο πλαίσιο μιας νέας στρατηγικής, δεν αποτελεί αυταρχισμό. Αποτελεί αυτονόητο δημοκρατικό καθήκον μιας ευνομούμενης Πολιτείας.
Όταν η μία ιδεοληψία μας κατηγορεί ως «ανάλγητους ακροδεξιούς» και η άλλη ως «ριψάσπιδες κομμουνιστές», ξέρουμε ότι είμαστε στο σωστό αλλά και δύσκολο δρόμο της δημοκρατικής αυστηρότητας και του εθνικού καθήκοντος μιας χώρας που είναι ταυτόχρονα μέλος της ΕΕ.
Ερ. Το σχέδιο νόμου του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, το οποίο θα έλθει το επόμενο διάστημα στη Βουλή τι θα περιλαμβάνει;
Απ. Θα περιλαμβάνει ένα νέο, συμπαγές αυστηρό αλλά και δίκαιο σύστημα ασύλου για όσους το δικαιούνται. Με επιτάχυνση της διαδικασίας αξιολόγησης, που αποτελεί βασική τροχοπέδη στις επιστροφές όσων δεν δικαιούνται άσυλο, είτε στη χώρα καταγωγής τους, είτε στην τρίτη χώρα από την οποία εισήλθαν στην Ελλάδα και ειδικότερα προς την Τουρκία στο πλαίσιο της γνωστής Κοινής Δήλωσης του 2016 με την ΕΕ. Ταυτόχρονα, θα ενισχύει την υποχρέωση συνεργασίας των αιτουμένων ασύλου στο πλαίσιο των δεδομένων εγγυήσεων που παρέχει η Πολιτεία. Δεν μπορούμε δηλαδή να επιτρέπουμε να γίνεται κατάχρηση της διαδικασίας ασύλου από άτομα που δεν χρήζουν προστασίας. Μπαίνει τέλος στην αναρχία και στην παραβατικότητα στο στάδιο της υποδοχής. Συμπερασματικά κάνουμε πιο γρήγορες και πιο αποτελεσματικές τις διαδικασίες με ταυτόχρονο σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα.
Ερ. Εκτιμάτε ότι η μεταφορά μεταναστών από τα νησιά στην ενδοχώρα δεν θα συναντήσει αντιδράσεις των τοπικών φορέων και κατοίκων;
Απ. Ο κ. Χρυσοχοΐδης και ο κ. Θεοδωρικάκος έχουν ήδη συναντήσεις και συνεννοήσεις με τους εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς τα νησιά του Βόρειου και Ανατολικού Αιγαίου δεν μπορούν να αντέξουν άλλη πίεση. Το αίτημα αυτό έχει γίνει κατανοητό. Δεν είναι μόνον πρακτικό θέμα χωρητικότητας των εγκαταστάσεων στα νησιά, αλλά και ζήτημα εθνικής αλληλεγγύης. Δεν μπορούμε να αφήνουμε τους συμπολίτες μας που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, στο νησιωτικό σύνορο της πατρίδας μας, εκτεθειμένους στο πρόβλημα. Ούτε μπορούμε να ζητάμε αλληλεγγύη από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους όταν δεν επιδεικνύουμε την αυτονόητη αλληλεγγύη εσωτερικά. Το οφείλουμε στους κατοίκους της Σάμου, της Λέσβου, της Χίου, της Κω, της Λέρου αλλά και της Σύμης. Των ακριτικών μας νησιών που οφείλουμε να συνδράμουμε και να προστατεύουμε. Τα νησιά μας δευτερευόντως είναι καλοκαιρινοί τουριστικοί προορισμοί, πρωτίστως και πάνω απ’ όλα είναι τα σύνορά μας στο Αιγαίο.
Ερ. Τι θα κάνετε με το θέμα των ΜΚΟ; Υπάρχει μεγάλος προβληματισμός για τον ρόλο τους.
Απ. Γι’ αυτό ακριβώς και θα προχωρήσουμε σε μια συστηματική καταγραφή και κυρίως αξιολόγηση. Έχουν γίνει μέχρι στιγμής αποσπασματικές προσπάθειες καταγραφής. Δεν έχει υπάρξει όμως ουσιαστικός έλεγχος ώστε να ξεχωρίσει η ήρα από το στάρι. Διότι υπάρχουν πολύ σημαντικές ΜΚΟ που έχουν συμβάλει ουσιαστικά με το έργο τους. Υπάρχουν όμως και ορισμένες με αμφίβολη συνεισφορά και γκρίζο ρόλο.
Ερ. Το θέμα της «μεταναστευτικής οδού της Ανατολικής Μεσογείου» συνδέεται άμεσα και θα με το ζήτημα των ΑΟΖ θα λέγατε;
Απ. Έχω εξ αρχής επισημάνει ότι υπάρχουν σημαντικές γεωπολιτικές παράμετροι στην κορύφωση του μεταναστευτικού, αυτή την περίοδο. Είναι μια άποψη που ξέρω ότι ίσως δεν άρεσε σε όλους, αλλά στηρίζεται στα πραγματικά δεδομένα και επιβεβαιώνεται από τις εξελίξεις. Τα γεγονότα στη Συρία, αλλά και στο Αφγανιστάν, οι ενεργειακές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, οι σχέσεις της Τουρκίας με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ συνθέτουν ένα περιβάλλον το οποίο επηρεάζει συνδυαστικά την εξέλιξη του φαινομένου. Και μόνον ως πολυπαραγοντικό μπορεί να αντιμετωπιστεί. Ένα θέμα που δεν έχει μόνον εσωτερική διάσταση, αλλά και εξωτερική, με ξεχωριστή σημασία.
Ερ. Εσείς, ως αρμόδιος γι’ αυτή τη διάσταση του ζητήματος, πήγατε την Πέμπτη στην Άγκυρα, συναντήσατε τον Τούρκο ομόλογό σας και άλλους Τούρκους αξιωματούχους. Τι συζητήσατε; Σε τι καταλήξατε;
Απ. Ήταν συζητήσεις, που έγιναν σε καλό κλίμα. Ήταν ειλικρινείς και άγγιξαν όλες τις πτυχές του θέματος. Επανέλαβα τις θέσεις της χώρας μας τονίζοντας τη σημασία που έχει η αποτελεσματική εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης ΕΕ- Τουρκίας. Και σε αυτό κυρίαρχη θέση έχει η εκρίζωση των δικτύων των διακινητών. Κάποιοι κατασκευάζουν εκατοντάδες πλαστικές βάρκες, εμπορεύονται χιλιάδες μηχανές και κατασκευάζουν χιλιάδες επικίνδυνα «σωσίβια». Η Τουρκία έχει τις δυνατότητες να τους εντοπίσει και να τους εξουδετερώσει. Συμφωνήσαμε ότι απαραίτητη προϋπόθεση αντιμετώπισης του ζητήματος είναι η συνεργασία, ακόμα και όταν υπάρχουν διαφορετικές αναγνώσεις ή προσεγγίσεις. Κυρίως, θα σας έλεγα, όταν αυτό συμβαίνει χρειαζόμαστε περισσότερο τη συζήτηση και την αναζήτηση λύσεων. Και η διαμόρφωση ενός διαύλου απ’ ευθείας επικοινωνίας σε πολιτικό επίπεδο, ήταν ένα αποτέλεσμα αυτής της επίσκεψης.
Ερ. Αύριο μεταβαίνετε στο Λουξεμβούργο για το Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων για να παρουσιάσετε μια κοινή παρέμβαση Ελλάδας, Κύπρου, Βουλγαρίας για το μεταναστευτικό. Τι επιδιώκετε;
Απ. Διαμορφώσαμε για πρώτη φορά μια τριμερή συνεργασία για το μεταναστευτικό, μεταξύ των χωρών πρώτης γραμμής της ΕΕ στην Ανατολική Μεσόγειο. Με ελληνική πρωτοβουλία παρεμβαίνουμε συντονισμένα στους Ευρωπαίους εταίρους και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, προκειμένου να διασφαλιστεί έμπρακτα περισσότερη ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και υπευθυνότητα, δικαιότερη κατανομή βαρών, αποτελεσματικό ευρωπαϊκό μηχανισμό επιστροφών, και πλήρη εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης ΕΕ- Τουρκίας από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Καλούμε όλες τις πλευρές να αναλάβουν τις ευθύνες τους στην αντιμετώπιση του μεταναστευτικού. Την ώρα ακριβώς που δημιουργούνται νέα πολιτικά δεδομένα, με νέο Κοινοβούλιο και νέα σύνθεση της Επιτροπής, η Ελλάδα, αναλαμβάνει πρωταγωνιστικό ρόλο για τη συνδιαμόρφωση μιας αποτελεσματικής ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής.
Ερ. Την Παρασκευή είχε έρθει ο Γερμανός υπουργός Εσωτερικών στην Αθήνα. Έχει αναγνωρισθεί το μέγεθος του προβλήματος; Τι αποκομίστε εσείς από αυτή την επίσκεψη;
Απ. Ότι υπάρχει κατανόηση των δυσκολιών που αντιμετωπίζει η Ελλάδα και βούληση για την έμπρακτη στήριξή της, στη βάση του ότι η μη επίλυση των προβλημάτων μπορεί να οδηγήσει σε συνολική διόγκωση. Μένει τώρα οι πολύ θετικές αυτές προθέσεις και δεσμεύσεις κατανόησης και υποστήριξης να γίνουν πράξη. Εργαζόμαστε από κοινού με τους εταίρους μας, την Επιτροπή και τους άλλους ευρωπαϊκούς θεσμούς για να φέρουμε το ταχύτερο τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.
Ερ. Με δεδομένη την συντηρητική στροφή της Ευρώπης βλέπετε εφικτό των στόχο να απορροφήσουν οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες πρόσφυγες;
Απ. Αποδείχθηκε ότι το μεταναστευτικό επέφερε πολύ μεγαλύτερους και ουσιαστικότερους κλυδωνισμούς στην Ευρώπη, ακόμα και από την οικονομική κρίση. Αυτό δημιούργησε φοβικές πολιτικές τάσεις, όχι όμως κυρίαρχες. Η επίδειξη της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης στην πράξη είναι ζητούμενο όχι για τη χώρα μας αλλά για την ΕΕ. Διότι το ζήτημα δεν είναι ελληνικό. Είναι ευρωπαϊκό. Ό,τι συμβαίνει στο σύνορο της Ευρώπης αφορά όλη την Ευρώπη. Και αυτό επιδιώκουμε να προβάλουμε σε συστηματικές παρεμβάσεις και πρωτοβουλίες μας για τη διεθνοποίηση του μεταναστευτικού. Όπως ακριβώς διακήρυξε ήδη από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ο πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ερ. Εκτιμάτε ότι τελικώς θα μείνουν στην Ελλάδα κάποιοι από εκείνους που δικαιούνται άσυλο; Και αν ναι, η ενσωμάτωση θα πρέπει να είναι μια από τις πολιτικές της χώρας μας; Το ρωτώ διότι ακούγονται πολύ διαφορετικές φωνές επί του θέματος.
Απ. Το έκανε απόλυτα σαφές την Παρασκευή και ο ίδιος ο πρωθυπουργός με την ομιλία του στη Βουλή. Κάποιοι από αυτούς τους πρόσφυγες θα μείνουν τελικά στη χώρα μας. Μέσα από κανόνες και διαδικασίες φυσικά. Όχι ανεξέλεγκτα.
Γι’ αυτό το λόγο η κυβέρνηση έχει θέσει ως προτεραιότητα τα παιδιά να πάνε σχολείο. Να μάθουν ελληνικά. Να σπουδάσουν και να μπορέσουν να ενσωματωθούν στην κοινωνία, πλήρως σεβόμενοι, αν όχι υιοθετώντας, τον ελληνικό πολιτισμό, τον δικό μας τρόπο ζωής, τις αρχές και τις αξίες μας.
