Από το 1989 όπου και λειτούργησε η ιδιωτική τηλεόραση στη χώρα μας, την είδαμε να αναδεικνύεται σε κυρίαρχο παίκτη όχι μόνο του ψυχαγωγικού τομέα, αλλά και του ενημερωτικού, του πολιτικού και του επιχειρηματικού. Επιχειρηματικές και παντός άλλου είδους συμμαχίες, μαζί με την εύκολη και μεγάλη ροή χρήματος, δημιούργησαν ένα πολυποίκιλο και ενδιαφέρον τηλεοπτικό τοπίο.
Γράφει η Αλίκη Τσίκα
Μέχρι και την έλευση της οικονομικής κρίσης, η τηλεόραση και οι άνθρωποι που συμμετείχαν σε αυτή, στις περισσότερες περιπτώσεις χαρακτηρίζονταν από βαθιά γνώση του αντικειμένου, ποιότητα και δημιουργικότητα. Είτε μιλούσαμε για ψυχαγωγία, είτε για ενημέρωση, σίγουρα συναντούσαμε περιεχόμενο που ναι μεν ενείχε χαρακτηριστικά εμπορικής μαζικής κουλτούρας, δεν στερούταν όμως ποιότητας.
Ταυτόχρονα υπήρχε πληθώρα προγραμμάτων που μπορούσαν να καλύψουν αναζητήσεις και «ανησυχίες» όλων ανεξαιρέτως των κατηγοριών τηλεθεατών, ηλικιακών, μορφωτικών, ψυχαγωγικών κ.ο.κ. Δεν ήταν μόνο η πολυφωνία αλλά και η πραγματικά μεγάλη ποικιλία που χαρακτήριζαν την τηλεόραση.
Ας μείνουμε όμως για λίγο στον όρο «ποιότητα», ποιότητα λόγου, περιεχομένου, ανθρώπων, προγραμμάτων, διαλόγων και εικόνας. Η ενημέρωση είχε χροιά ακόμη και γνώσης, με την έννοια ότι δεν έμενε μόνο στη στεγνή ή επιλεκτικά προσαρμοσμένη παρουσίαση της πραγματικότητας, αλλά μέσα από τις εκπομπές, μπορούσες να μάθεις μέσα από έναν δημιουργικό δημόσιο διάλογο, που δεν απέκλειε γνώμες και στάσεις, και εκφραζόταν από ανθρώπους που κατείχαν πραγματικές γνώσεις και όχι απαραίτητα μόνο τηλεοπτική παρουσία.
Η ψυχαγωγία δεν περιοριζόταν μόνο στο «φάτε μάτια ψάρια» και κάθε λογής γυμνά κορμιά, αλλά χαρακτηριζόταν από ποικιλία προγραμμάτων, που είχαν δημιουργηθεί πραγματικά για να καλύπτουν κάθε κατηγορία ή υποκατηγορία τηλεθεατών. Είτε ήθελες χιούμορ, είτε κοινωνικό, χαλαρό, βαρύ, δράμα, όλα ήταν προσφερόμενα και προσεκτικά σχεδιασμένα. Τότε κανείς δε θεωρούσε αυτονόητη την ταύτιση της ψυχαγωγίας με την trash κουλτούρα.
Οι κάνουλες όμως έκλεισαν και αναγκαστικά αφού τιμή και ποιότητα συνήθως πάνε μαζί, η κατρακύλα δεν άργησε να έρθει. Οι τηλεοπτικές παραγωγές του «τότε», έδωσαν τη θέση τους στα reality και στις φθηνές εκπομπούλες, για να γεμίζουμε όπως όπως τον τηλεοπτικό χρόνο, το περιεχόμενο έχασε την ποικιλομορφία του, για να μπορεί να απευθύνεται σε αυτό που οι διαφημιστικές ονομάζουν «μέσο τηλεθεατή», αφήνοντας αναγκαστικά στην απέξω όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες.
Όσο πιο φθηνό, τόσο πιο καλό, για τους καναλάρχες που προσπαθούσαν να επιβιώσουν, με τη φθήνια δυστυχώς να μην χτυπάει μόνο το περιεχόμενο αλλά σε πολλές περιπτώσεις και τους ανθρώπους. «Φθηνές» παρουσίες που θέλουν να πουληθούν ακριβά, κατακλύζουν τις οθόνες και προσπαθούν να πείσουν για την κάθε είδους παντογνωσία τους, σε εκπομπές και προγράμματα, που πολλές φορές σε οδηγούν να αναρωτηθείς, αν ηθελημένα προσβάλλουν τη νοημοσύνη και την αισθητική σου ή σε θεωρούν όντως τόσο χαζό και ακαλαίσθητο.
Το prime time έγινε κυριολεκτικά πολεμική αρένα realit-ικού ξεκατινιάσματος, μαγείρων, τραγουδιστών, μοντέλων και κάθε είδους wannabe σελέμπριτι –σημειωτέον σε μία χώρα που ούτε καν γνωρίζει τον όρο σελέμπριτι-, αποκλείοντας με το έτσι θέλω κάθε άλλη επιλογή για όποιους, έστω και για λίγο βρε αδελφέ, θέλουν να ξεφύγουν από το πάσης φύσης ξεμάλλιασμα. Η δε ενημέρωση έμεινε κολλημένη στα δελτία ειδήσεων, με τις καθαρά και σοβαρά ενημερωτικές εκπομπές, να εξαφανίζονται από τους δέκτες. Δυστυχώς ελάχιστες οι εξαιρέσεις.
Θα μου πεις, εσύ δεν τα βλέπεις; Ναι τα βλέπω είναι η απάντηση και παλαιότερα που αποτελούσαν μόνο ένα κομμάτι από τις επιλογές που είχαμε, μπορεί και να υπήρχαν στιγμές που τα προτιμούσα, όμως τώρα πια θέλω δεν θέλω, δεν έχω άλλη επιλογή. Και θέλω να έχω άλλη επιλογή.
Η καινούρια τηλεοπτική σεζόν όμως είναι προ των πυλών και ναι μεν δειλά, αλλά κάπως φαίνεται να καταβάλλεται έστω και μία μικρή προσπάθεια να γυρίσουμε πίσω στην ιδιωτική τηλεόραση του «τότε», μένει να δούμε την εξέλιξη και το αν τελικά η παρακμή είναι οριστική.
