*Της Αντιγόνης Βαφείδου
Οι πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις στην Βρετανία ανέδειξαν τον Boris Johnson ως τον νέο ένοικο της Downing Street, στο νούμερο 10.
Πρωθυπουργός εκλεγμένος από το 0,5% του εκλογικού σώματος
Πράγματι, η γηραιά Αλβιώνα είναι η κοίτη όπου οι ιστορικές αντιφάσεις ζευγαρώνουν με άποψη, με γνώμη δίνοντας το παράγγελμα σε κάθετες και οριζόντιες εκφάνσεις της πολιτικής, της κοινωνίας, της αισθητικής. Συνυπάρχουν η αγάπη για την παράδοση αλλά και οι τολμηρές επιλογές. Π.χ. Winston Churchill: αρχικώς ηγέτης-οutsider λόγω της αποτυχίας στην Καλλίπολη- και στη συνέχεια εμβληματικός ηγέτης της Χώρας στη πιο δύσκολη στιγμή της ιστορίας της, στη μάχη κατά του ναζισμού. Margaret Thatcher: κόρη παντοπώλη της αγγλικής επαρχίας διεκδικεί το χρίσμα των Συντηρητικών αρχικά με πενιχρές ελπίδες και καταλήγει η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Ευρώπη. Στο τοπίο αυτό λοιπόν, εν έτει 2019 ξεπροβάλλει ως νέος Πρωθυπουργός και αρχηγός των Συντηρητικών, ο εκκεντρικός Boris. Εκλέχθηκε από τους εγγεγραμμένους ψηφοφόρους του κόμματός του, δηλαδή -σύμφωνα με την ποσοστιαία μετάφραση- με τη στήριξη μόλις του 0,5% του εκλογικού σώματος των Βρετανών .
Κάθε άλλο παρά ένα «βελούδινο» ευρωδιαζύγιο…
Στο μεταξύ οι πολιτικές αναλύσεις περί Brexit αποκτούν όλο και πιο έντονο τόνο ανησυχίας. Οι ευρωπαϊκές και παγκόσμιες εξελίξεις αναδεικνύουν έλλειμα ηγετών ως προς τα πολύπλοκα ζητήματα οικονομίας και διεθνών σχέσεων που ανακύπτουν. Αυτή η συνθήκη επιβεβαιώνεται και στην περίπτωση του Johnson. Οι Βρετανοί έχουν λιγότερο από 3 μήνες για να διευθετήσουν σοβαρά ζητήματα αναφορικά με την αποχώρησή τους από την Ευρώπη. Και καταλήγουν λίγο πριν την τελική ευθεία με έναν ακραίο ευρωσκεπτικιστή στο τιμόνι της Χώρας, ο οποίος κάθε άλλο παρά ένα «βελούδινο» ευρωδιαζύγιο μπορεί να εγγυηθεί.
“ναι μεν αλλά…»
Aς παρατηρήσουμε λίγο καλύτερα πώς πορεύτηκε ο βρετανικός λαός μεταπολεμικά στις πολιτικές του επιλογές και ποιούς συμβολισμούς επιδοκίμασε:
Η πεμπτουσία της βρετανικής πολιτικής αριστοτεχνίας ήταν πάντα το “ναι μεν αλλά…» στις σχέσεις με τους τρίτους (Ευρωπαϊκή Ένωση, Ηνωμένες Πολιτείες κλπ). Ακριβώς όπως θα προφέρονταν από έναν σαγηνευτικό ρήτορα, ο οποίος στο τέλος του λόγου του αφήνει την ευθύνη της απόφαση στο ακροατήριο. Ακολουθώντας αυτήν την συνταγή, η Βρετανία έβγαινε πάντα κερδισμένη: μετέχει μεν στην Ευρωπαϊκή οικογένεια, εκλέγει τους ευρωβουλευτές της, επηρεάζει τα ευρωπαϊκά κέντρα αποφάσεων αλλά έχει διαφυλάξει το νόμισμά της. Η λίρα τους γλύτωσε από τη «ζαλάδα» που ταλανίζει τις χώρες του ευρώ και την συνακόλουθη αστάθεια που κάνει τις πιο αδύναμες ευρωπαϊκές οικονομίες να ατροφούν.
Η πολωτική ρητορική της άτακτης εξόδου
Ο Βοris Johnson ωστόσο έκαψε αυτό το χαρτί, καθώς με πολωτική ρητορική, διατείνεται ακόμη και μια άτακτη έξοδο της Βρετανίας. Παράλληλα, δεν έχει επικοινωνήσει επαρκώς στην κοινή γνώμη τις καταστροφικές συνέπειες μια τέτοιας στρατηγικής. Μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης, οι «ηρωικές» κορώνες και τα απόλυτα συνθήματα για υποταγή της Ευρώπης στο θέλημα των Βρετανών δεν αρκούν. Χρειάζονται σαφείς απαντήσεις: για το μέλλον των εξαγωγών της χώρας στη Ευρωπαϊκή Ένωση στην μετά Brexit εποχή και τις αντίστοιχες συνέπειες στο ΑΕΠ, για την επόμενη μέρα στα ιρλανδικά σύνορα κλ.π
Η αντίληψη της ιστορικής του ευθύνης
Και όλα αυτά διαδραματίζονται ενώ η βρετανική κοινωνία μαστίζεται και από τα εγγενή προβλήματά της. Δεν απολαμβάνει πλέον οφέλη ως αποικιοκράτειρα, δίνει το δικό της αγώνα δρόμου για να περιστείλει ένα αξιοσέβαστο έλλειμα, για να παλέψει επίσης με το τέρας της ανεργίας κλπ. Συνεπώς, ένα άτακτο Brexit θα μεγεθύνει ακόμη περισσότερο τα υπάρχοντα προβλήματα στην οικονομία των Βρετανών.
Θα μπορέσει ο νέος πρωθυπουργός να διαχειριστεί όλα τα παραπάνω εμμένοντας σ’ ένα σκληρό Brexit; Το ερώτημα ουσιαστικά είναι αν θα επιλέξει να δικαιώσει το ρεπερτόριο της ρητορικής του ή το συμφέρον της χώρας του. Σε κάθε περίπτωση δεν δικαιούται η αντίληψή του για την ιστορική του ευθύνη, να είναι όπως αυτή που αφορά την αισθητική της κώμης του: άτακτη, τυχαία, μπερδεμένη…
