Η 8η Ιουλίου σηματοδοτεί μια αρχή. Ένα νέο ξεκίνημα στη μεταμνημονιακή Ελλάδα, μετά από μακραίωνη κρίση και μετά από μια κυβέρνηση η οποία ήλθε το 2015 με πολλή ελπίδα αλλά φεύγει, δυστυχώς, 4,5 χρόνια μετά, με πολλή απογοήτευση και θυμό από τους Έλληνες πολίτες για τη χειροτέρευση της οικονομικής τους κατάστασης και τη διάψευση των προσδοκιών τους.
Η νέα κυβέρνηση που θα προκύψει χαίρει προφανώς των αγορών, το οποίο φάνηκε χαρακτηριστικά και εκκωφαντικά αμέσως μετά τις ευρωεκλογές της 26ης Μαϊου τόσο στο χρηματιστήριο όσο και στις αποδόσεις του ελληνικού ομολόγου. Είναι προφανές ότι οι αγορές ήταν σε αναμονή μιας αλλαγής η οποία προσδοκάται να ολοκληρωθεί στις κάλπες της 7ης Ιουλίου. Η εμπιστοσύνη των επενδυτών στη νέα κυβέρνηση είναι πολύ σημαντική ένδειξη στην τρέχουσα οικονομική συγκυρία. Οι επενδύσεις και δη οι ξένες επενδύσεις είναι αυτές που θα δώσουν την απαραίτητη ώθηση στην ελληνική οικονομία ώστε να δημιουργηθούν νέες θέσεις απασχόλησης που θα τονώσουν την οικονομία και θα δράσουν πολλαπλασιαστικά στην ανάπτυξη. Το τελευταίο θα πραγματοποιηθεί μέσω της δημιουργίας εισοδήματος για τους πολίτες αλλά και για το κράτος καθώς θα αυξηθούν τα έσοδα από τη φορολογία και θα τονωθούν τα ασφαλιστικά ταμεία.
Ωστόσο, οι επενδύσεις δεν θα έρθουν απλά και μόνο επειδή θα αλλάξει η κυβέρνηση. Η αντίδρασή τους μετά τις εκλογές της ευρωκάλπης και της αυτοδιοίκησης σηματοδοτεί τις προσδοκίες τους για ένα νέο μίγμα πολιτικής το οποίο έχει εξαγγείλει η αξιωματική αντιπολίτευση. Και αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί και να κερδηθεί γρήγορα και αποτελεσματικά. Η άμεση μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων επί παραδείγματι θα είναι το πρώτο και πιο άμεσο βήμα τόσο για την εγκαθίδρυση της εμπιστοσύνης των επενδυτών όσο και για την πραγματική τόνωση της επιχειρηματικότητας. Η άρση των εμποδίων της επιχειρηματικότητας τα οποία γιγαντώθηκαν τα τελευταία χρόνια, όπως η γραφειοκρατία, πρέπει επίσης να πραγματοποιηθεί άμεσα ώστε σε συνδυασμό με τη μείωση της φορολογίας να λειτουργήσει ως μοχλός επιχειρηματικής πρωτοβουλίας και επέκτασης. Το τελευταίο θα ανακουφίσει σημαντικά και τη βεβαρημένη μεσαία τάξη η οποία έχει σηκώσει στους ώμους της δυσανάλογα το βάρος της οικονομικής κρίσης.
Ο αναπτυξιακός δρόμος ωστόσο δεν είναι στρωμένος με ρόδα. Αντίθετα, υπάρχουν πολλά αγκάθια τα οποία δυσχεραίνουν την οποιαδήποτε αναπτυξιακή προσπάθεια. Τα κόκκινα δάνεια των τραπεζών και οι βεβαρημένοι ισολογισμοί τους είναι ένα από αυτά τα προβλήματα. Δυστυχώς οι καταθέσεις μέχρι στιγμής δεν έχουν επιστρέψει, κάτι όμως που θα αρχίσει να αλλάζει μετά τις εκλογές λόγω της μεγαλύτερης εμπιστοσύνης στη νέα διακυβέρνηση και εφόσον η ίδια με τις πράξεις της κερδίζει μέρα με τη μέρα αυτή την εμπιστοσύνη. Το υψηλό χρέος και τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα είναι επίσης μία δεύτερη σημαντική τροχοπέδη που δεν αφήνουν πολλά δημοσιονομικά περιθώρια. Δέσμευση της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι η άμεση διαπραγμάτευση των πρωτογενών πλεονασμάτων και αυτό σίγουρα θα αποτελέσει ουσιαστική σηματοδότηση διεθνώς προς δύο κατευθύνσεις: πρώτον, για την τήρηση των εξαγγελθέντων που θα τονώσει περαιτέρω το αίσθημα εμπιστοσύνης και δεύτερον, γιατί θα δώσει πραγματικά δημοσιονομική ανακούφιση στη χώρα επιτρέποντας την άσκηση του νέου αναπτυξιακού μίγματος.
Και βέβαια υπάρχει η καθημερινότητα του πολίτη, ιδιαίτερα όσον αφορά στα θέματα της ασφάλειας, τόσο της εσωτερικής όσο και της εξωτερικής. Η ανομία, η εγκληματικότητα, η ανοχή σε παράνομες δραστηριότητες και οι εικόνες χάους που επικρατούν στο κέντρο της Αθήνας αλλά και αλλού, πρέπει να εκλείψουν. Όσο πιο γρήγορα τόσο καλύτερα, τόσο για την ανάταση του αισθήματος των πολιτών όσο και για τη σηματοδότηση προς τους επενδυτές. Ούσα στον πανεπιστημιακό χώρο, θλίβομαι πραγματικά για την κατάντια των πανεπιστημίων μας με τη σωρεία των φαινομένων παραβατικότητας.
Το Πανεπιστήμιο πρέπει να είναι κοιτίδα γνώσης και πολιτισμού, ολοκληρώνοντας υπεύθυνους πολίτες με εξειδικευμένες γνώσεις οι οποίοι θα αποτελέσουν τη μαγιά της νέας οικονομικής πραγματικότητας την επόμενη μέρα. Εν γένει η εκπαίδευση βρίσκεται στην καρδιά κάθε ευνομούμενου και σύγχρονου κράτους. Δυστυχώς, η εκπαίδευση χρειάζεται ριζικές τομές και εκσυγχρονισμό, το οποίο θα αποδώσει μεσομακροπρόθεσμα. Εντούτοις, η αυτονομία των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων ώστε να μπορούν να λειτουργούν απρόσκοπτα και να διασυνδέονται με την αγορά εργασίας και την επιχειρηματικότητα είναι εκ των ων ουκ άνευ στη νέα αναπτυξιακή πορεία που χαράσσεται την επόμενη μέρα και αυτό είναι ένα ακόμη στοίχημα που πρέπει να κερδίσει άμεσα η νέα κυβέρνηση.
Η 8η Ιουλίου φαντάζει για τους Έλληνες πολίτες ως μια ημέρα ελπίδας και ανακούφισης αλλά ταυτόχρονα, και μια ημέρα αγωνίας καθώς οι προσδοκίες τους έχουν πολλές φορές διαψευστεί. Η 8η Ιουλίου πρέπει να αποτελέσει την ημέρα που η Ελλάδα θα αλλάξει ουσιαστικά σελίδα, έχοντας πάρει την απόφαση να εκσυγχρονιστεί και να αφήσει πίσω το φάντασμα του λαϊκισμού. Στην προσπάθεια αυτή, όλοι οι Έλληνες πρέπει να είναι ενωμένοι, μακριά από κομματικές διαφορές και διχαστικά διλήμματα. Η Ελλάδα δεν αντέχει να ξαναγυρίσει στις «καμένες Μarfin» και τα σπασμένα πεζοδρόμια. Μας δίνεται μια ακόμη ευκαιρία. Ας την αδράξουμε!
Η Κωνσταντίνα Κοτταρίδη είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Οικονομικών Πανεπιστημίου Πειραιώς
Διευθύντρια ΠΜΣ Βιοοικονομίας και Εργαστηρίου Βιοοικονομίας, Κυκλικής Οικονομίας και Βιώσιμης Ανάπτυξης
