Η ρήξη μεταξύ των δύο «παρά φύσιν» συγκυβερνητών, του Αλέξη Τσίπρα και του Πάνου Καμμένου υποτίθεται ότι δημιούργησε και την περιχαράκωση του πρωθυπουργού τουλάχιστον στον κεντροαριστερό χώρο έτσι ώστε, αποστασιοποιημένος από την ακροδεξιά ιδεολογία που εξέφραζε ο πρωην συνεταίρος του να κάνει το δικό του μεγάλο πολιτικό βήμα. Να υποκαταστήσει ο ΣΥΡΙΖΑ –ή ό, τι αλλο στο οποίο πιθανόν θα μετασχηματιστεί- το ΠΑΣΟΚ, ως βασικό και πολυετή εκπρόσωπο του σοσιαλισμού στην Ελλάδα. Και ο ίδιος να αποτελέσει -χρόνια μετά- το υποκατάστατο του Ανδρέα Παπανδρέου.
του Νίκου Σίμου
Στην προσπάθειά του αυτή ο κ.Τσίπρας όχι μόνο υιοθέτησε, κατά καιρούς –ή εν πάση περιπτώσει προσπάθησε να αφομοιώσει- το ύφος του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ, αλλά φρόντισε, μετά τα πρώτα αριστερά σκιρτήματα, να εντάξει σταδιακά στην κυβέρνηση και στο κόμμα, πολλά στελέχη του παλαιού βαθέος ΠΑΣΟΚ. 37 τον αριθμό.
Σε ένα προηγούμενο μάλιστα ρεπορταζ των «Π» είχαν καταγραφεί οι δάνειες πασοκικές δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται ο εξαναγκασθείς σε παραίτηση Νίκος Κοτζιάς, η σημερινή υπουργός Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, ο Παναγιώτης Κουρουμπλής ο Νίκος Τόσκας, ο Χρήστος Σπίρτζης, καθώς και οι Νίκος Παρακευόπουλος, Μάρκος Μπόλαρης, Δημήτρης Μάρδας, Γιώργος Σταθάκης, Γιώργος Κατρούγκαλος, Θεοδώρα Τζάκρη, Στάθης Παναγούλης, Γεωργία Γεννιά, Γιάννης Μιχελογιαννάκης, Βασιλική Κατριβάνου, Ευη Καρακώστα, Νίνα Κασιμάτη, Γιώργιος Παντζας, Γιωργος Παπαηλιού, Γιάννης Γκιόλας, Ολυμπία Τελιγιορίδου, Αννα Βαγενά, Π. Σγουρίδης, Σωτ.Βαρδάκης, Δ.Κωνσταντινίδης, Γ. Ουρσουζίδης, Ο. Βουδούρης, Δ.Τσουκαλάς, Ι. Μυλόπουλος, Γ. Αναγνωστόπουλος, Κυριακή Τεκτονίδου, Π. Ρουμελιωτης, Γ. Κύρκος, Ηλ. Θεοδωρίδης, Ν.Μαδεμλής, Θ. Βούρδας και Κρίτων Αρσένης.
Τα ράσα δεν κάνουν τον παπά
Πρόσφατες προσπαθειες Τσίπρα προς το «πασοκίζειν» ηταν:
-Η ένταξη στο υπουργικό συμβούλιο, κατά τον πρόσφατο μικρό ανασχηματισμό των προερχομένων από το ΠΑΣΟΚ κκ Θάνου Μωραϊτη και Άγγελου Τόλκα.
-Η διοργανωθείσα στο Μέγαρο Μουσικής στις 13 Ιανουαρίου, συζήτηση για την Συμφωνία των Πρεσπών στην οποία μίλησε και ο πρωθυπουργός και την παρακολούθησαν και στελέχη του λεγόμενου κεντροαριστερού χώρου, με πρόσθετες παρουσίες των κ.Μπίστη και Ραγκουση που θέλει να εντάξει στον ΣΥΡΙΖΑ ο κ.Τσίπρας αλλά και οι ίδιοι φαίνεται να ζουν με το πολιτικό αυτό όνειρο. Μαζί και ο εκσυγχρονιστής πρώην υπουργός Δικαιοσύνης κ.Μ. Σταθόπουλος.
Όμως μπορεί να γίνει νέος Ανδρέας ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ νέο ΠΑΣΟΚ;
-Κατ’ αρχάς για να επιτύχει τον στόχο του ο πρωθυποπυργός πρέπει να απαλλαγεί από αριστερά και άλλου είδους βαρίδια, όπως έκανε στην περίπτωση Λαφαζάνη και Ζωής Κωνσταντοπούλου. Μένει να δούμε αν θα το αποτολμήσει καθώς και ποιοι θα τον ακολουθήσουν. Πάντως με το βαθύ παλαιό ΠΑΣΟΚ που έχει πάρει μαζί του ως νέο δεν μπορεί να εμφανίζεται ένα νεοπαγές σοσιαλιστικής μορφής κόμμα. Πολύ περισσότερο μάλιστα όταν αυτό που συνιστούσε ΠΑΣΟΚ και μέλη του έχουν ενταχθεί σήμερα στον ΣΥΡΙΖΑ, έχει αποδοκιμαστεί από την κοινή γνώμη και έχει τεθεί στο περιθώριο.
-Συναφές προς τα παραπάνω είναι και το γεγονός ότι οι σημαντικές πολιτικές προσωπικότητες του χώρου και οι πλέον αναγνωρίσιμες, πολιτικά, βρίσκονται στο ΚΙΝ.ΑΛ. και δεν είναι προσπελάσιμες από τον κ.Τσίπρα. Κατά συνέπειαν οι μετεγγραφές αυτές δεν μπορεί να δώσουν «στίγμα κομματικής διαδοχής». Στίγμα δηλαδή μετάλλαξης δια προσωπικοτήτων του σοσιαλιστικού χώρου με ιδιαίτερο κύρος.
-Η στροφή προς τον Γιώργο Παπανδρέου και τους εναπομείναντες πολιτικούς του συνοιδοιπόρους μόνο θυμηδία μπορεί να προκαλέσει καθώς η κοινή γνώμη έχει αποκρυσταλλωμένη πλέον άποψη για τον συγκεκριμένο πρώην πρωθυπουργό την οποία και εκλογικά εξέφρασε καταδικάζοντας τον κ. Παπανδρέου στην αφάνεια. Είναι δε γενικευμένη η πεποίθηση ότι η προσέγγιση αυτή μόνο κακό μπορεί να κάνει στον κ.Τσίπρα.
-Όπως είπε και σε συνέντευξή του στο ραδιόφωνο ένας κατ’εξοχήν εκπρόσωπος του «παναδρεϊσμού», ο γιός του Ανδρέα Νίκος, οι δυο προσωπικότητες απέχουν παρασάγγας η μία από την άλλη και, βεβαίως, δεν αρκεί ούτε και η πρωθυπουργική αντιγραφή της πολιτικής συμπεριφοράς του Ανδρέα. Ανέφερε δε χαρακτηριστικά: Και ο Χάρρυ Κλυν εμιμείτο τον Ανδρέα!
Έλλειψη προσωπικοτήτων
-Ο Ανδρέας Παπανδρέου, είχε δίπλα του όχι μόνο το στενό του κύκλο-όπως άλλωστε και ο κ. Τσίπρας. Αλλά και προσωπικότητες που μπορούσαν να αναδείξουν και ιδεολογικά το κόμμα που έφτιαξε και, βεβαίως να βάλουν και την δική τους σφραγίδα στην μετέπειτα κυβέρνησή του. Είχε εξ αρχής δίπλα του λ.χ τον Κουλουριάνο, τον Απόστολο Λάζαρη τον Λευτέρη Βερυβάκη, τον Βάρφη κ.α. Ανάλογων προσωπικοτήτων έχει ένδεια ο κ. Τσίπρας, εκτός αν θεωρεί ότι του ιδίου διαμετρήματος είναι ο κ. Κουρουμπλής ή η κ. Τζάγκρη. Ούτε προφανώς είναι τυχαίο ότι από τον συγκεκριμένο χώρον στο οποίον αποβλέπει να μετεξελιχθεί, παρατηρείται απροθυμία συμπόρευσης των όποιων προσωπικοτήτων έχουν απομείνει. Πλην βεβαίως των ματαιόδοξων που επιζητούν μία καρέκλα, πιστεύοντας, εξ ίσου ματαιόδοξα, ότι θα έχουν συμβάλει με την παρουσία τους στην πραγματική μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ και επομένως θα παραμείνει ή θα επανέλθει στην εξουσία.
Η επίπτωση των εξωτερικών
Κάτι που θα παίξει ρόλο στην αποδοχή από τον κόσμο ενός σσοιαλιστικού πόλου του οποίου θα ηγείται ο κ. Τσίπρας είναι ένα νέο στοιχείο που, από τις δημοσκοπήσεις έχει φανεί ότι έχει επηρεάσει ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας. Και αυτό δεν είναι άλλο από τη Συμφωνία με τα Σκόπια. Η Συμφωνία αυτή ανέδειξε στοιχεία υποτέλειας που ο Ανδρέας ποτέ δεν εκδήλωσε. Η «αντισυστημική ρητορική» του Ανδρέα εξισορροπείτο με την επίτήδεια κυβερνητική πολιτική που μπορούσε να εφαρμόζει χωρίς ο πολιτικός του ρεαλισμός στην πράξη να μεταφράζεται από τον κόσμο σε πισωγυρίσματα ή υποτέλεια. Κι αυτό διότι ήξερε να παίρνει συγκεκριμένα ανταλλάγματα στις υποχωρήσεις του από διακηρυγμένες θέσεις. Παρά τις αλλαγές στην πολιτική του ουδέποτε κατηγορήθηκε για κωλοτούμπα. Αντιθέτως ο κ. Τσίπρας εμφάνισε έναντι των ακραίων θέσεών του τόσο υποτελή, στη συνέχεια, συμπεριφορά που ήταν φυσικό να δημιουργήσει στην ελληνική κοινωνία είτε την αίσθηση της πολιτικής επιπολαιότητας επειδή δεν υπελόγιζε τις συνέπειες είτε της πλήρους υποταγής… Άλλωστε ο Ανδρέας Παπανδρέου –είτε συμφωνεί είτε διαφωνεί κανείς με την πολιτική του- σε κανένα σταδιο εφαρμογής της πολιτικής αυτής δεν είχε απέναντί του συντριπτικά ποσοστά λαϊκής διαφωνίας, όπως αυτά σε βάρος του κ.Τσίπρα σε σχέση με την Συμφωνία των Πρεσπών.
