Καμπάνια ενημέρωσης για τη λειτουργία των Τοπικών Ομάδων Υγείας, (ΤΟΜΥ) με στόχο την εγγραφή των πολιτών στον οικογενειακό γιατρό και την πληροφόρηση των επαγγελματιών υγείας για θέματα που άπτονται της μεταρρύθμισης της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ), ξεκινάει το υπουργείο Υγείας.
Η αλλαγή στη διάρθρωση των υπηρεσιών, η εμπέδωση νέων ρόλων από τους επαγγελματίες υγείας και η εξοικείωση των πολιτών με τις νέες διαδικασίες και διαδρομές καθίσταται αναγκαία, καθώς από 1η Ιανουαρίου 2019, ο θεσμός του οικογενειακού γιατρού θα είναι υποχρεωτικός και μέχρι σήμερα έχουν εγγραφεί 1,2 εκ πολίτες. Σημειώνεται ότι ο κάθε οικογενειακός γιατρός έχει πληθυσμό ευθύνης του 2.250 άτομα. Σήμερα λειτουργούν 101 ΤΟΜΥ πανελλαδικά -συνολικά προβλέπεται να λειτουργήσουν 239- και μέχρι τέλος του χρόνου αναμένεται η λειτουργία ακόμη 19 δομών.
«Σε περίπτωση μη εγγραφής «ο πολίτης δεν θα έχει σύμβουλο Υγείας, ενώ σε περίπτωση πλήρους εφαρμογής του συστήματος δεν θα μπορεί να λάβει στοχευμένη παραπομπή εντός αυτού», διευκρινίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας του υπουργείου Υγείας, υπεύθυνος για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), Σταμάτης Βαρδαρός. Τονίζει επίσης ότι για τις περιοχές όπου δεν υφίσταται ακόμη οικογενειακός γιατρός, ο πολίτης θα συνεχίσει να έχει τις ίδιες συνήθειες όσον αφορά την υγειονομική του κάλυψη.
«Έχει δημιουργηθεί η εικόνα ότι η εγγραφή στον οικογενειακό γιατρό από τις αρχές του χρόνου είναι ένα αυστηρό και ανελαστικό μέτρο. Ο οικογενειακός γιατρός είναι ένας θεσμός που διευρύνει το δημόσιο σύστημα Υγείας προς όφελος του πολίτη. Η εγγραφή του δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως υποχρεωτική και ότι αντιστοίχως η μη εγγραφή επισείει κυρώσεις ή αποκλεισμό. Είναι προφανές ότι ο πολίτης που έχει πρόσβαση στην υπηρεσία του οικογενειακού γιατρού γιατί στην περιοχή του έχει ήδη ξεκινήσει η λειτουργία ΤΟΜΥ ή υπάρχει Κέντρο Υγείας από το οποίο μπορεί να εξυπηρετηθεί και να εγγραφεί στον γενικό γιατρό ή παθολόγο, και στον παιδίατρο, ή ενδεχομένως υπάρχει ιδιώτης συμβεβλημένος με τον ΕΟΠΥΥ, μπορεί να επωφεληθεί από την χρήση των υπηρεσιών του», τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Βαρδαρός. Εξηγεί ότι για τις περιοχές όπου δεν υφίσταται για την ώρα οικογενειακός γιατρός, «εξυπακούεται ότι ο πολίτης θα συνεχίσει να έχει τις ίδιες συνήθειες όσον αφορά την υγειονομική του κάλυψη. Πολύ απλά θα πω ότι θα συνεχίσει να κάνει ό,τι έκανε μέχρις ότου διευρυνθεί η δυνατότητα εγγραφής στον οικογενειακό γιατρό, φθάνοντας και στην περιοχή του. Από την αρχή έχουμε πει ότι είναι μία μεταρρύθμιση που υλοποιείται σταδιακά και ως εκ τούτου όσο έχουμε νέες ΤΟΜΥ και νέες συμβάσεις με ιδιώτες τόσο πιο αποτελεσματικό θα γίνεται το σύστημα».
Ειδικότητα του οικογενειακού γιατρού – συνταγογράφηση εξετάσεων
Ο κ. Βαρδαρός αναφέρει ότι «ο οικογενειακός γιατρός είναι γενικός γιατρός, ή παθολόγος. Όσον αφορά τον ανήλικο πληθυσμό ο οικογενειακός γιατρός είναι παιδίατρος. Μπορεί κανονικά να συνταγογραφεί γενικές προληπτικές εξετάσεις και όσες προβλέπονται από την ειδικότητά τους. Για άλλες εξετάσεις παραπέμπει στον ειδικό γιατρό αντίστοιχης ειδικότητας. Είναι εύλογο, στην περίπτωση που έχουμε ένα περιστατικό που χρειάζεται φροντίδα από γιατρό συγκεκριμένης ειδικότητας, να δίνεται παραπεμπτικό από τον οικογενειακό γιατρό προς τον γιατρό της ειδικότητας».
Οι χρονίως πάσχοντες που τους παρακολουθεί γιατρός συγκεκριμένης ειδικότητας, θα λαμβάνουν από τον οικογενειακό γιατρό μια ετήσια παραπομπή, εκτός αν χρειάζονται τις υπηρεσίες του οικογενειακού γιατρού για κάποιο άλλο θέμα.
Πώς γίνεται η εγγραφή
Ο πολίτης μπορεί να προσέλθει και να πραγματοποιήσει την εγγραφή του στην ΤΟΜΥ της περιοχής του (εάν λειτουργεί), προσκομίζοντας έναν λογαριασμό κοινής ωφέλειας στο όνομά του ή εναλλακτικά μία υπεύθυνη δήλωση στην οποία θα δηλώνει που κατοικεί μόνιμα, βεβαίωση ΑΜΚΑ και ταυτοποιητικό έγγραφο (π.χ. φωτοτυπία ταυτότητας, διαβατηρίου).
Σε περίπτωση που στην περιοχή του δεν υπάρχουν ΤΟΜΥ ακόμα, μπορεί να εγγραφεί με τον ίδιο τρόπο σε γενικό γιατρό ή παθολόγο του τοπικού Κέντρου Υγείας ή άλλων δημόσιων δομών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, όπως είναι τα Πολυδύναμα Περιφερειακά Ιατρεία, τα Περιφερειακά ή Τοπικά Ιατρεία. Σε περίπτωση που και αυτή η επιλογή δεν είναι εφικτή, ο πολίτης μπορεί να επιλέξει από τους διαθέσιμους συμβεβλημένους με τον ΕΟΠΥΥ οικογενειακούς γιατρούς της περιοχής του.
Εναλλακτικά, υπάρχει η δυνατότητα εγγραφής μέσω της ΗΔΙΚΑ (www.rdv.healthnet.gr) με τους κωδικούς του Taxis Net και επιλογή του μενού «Οικογενειακός Γιατρός». Σε αυτήν την περίπτωση δεν χρειάζεται να προσκομισθεί βεβαίωση ΑΜΚΑ. Απαραίτητο είναι ο πολίτης να επισκεφθεί μετά τον οικογενειακό γιατρό του, ώστε να ξεκινήσει η λειτουργία του ατομικού ηλεκτρονικού φακέλου υγείας.
Μόνο το 1,5% των πολιτών που προσήλθαν στις ΤΟΜΥ παραπέμφθηκε σε Νοσοκομείο
Πρόκειται για ένα νέο θεσμό που εισάγει μια νέα φιλοσοφία για την λειτουργία του Συστήματος Υγείας και η μεγάλη πρόκληση και δυσκολία ταυτόχρονα, είναι η αλλαγή κουλτούρας του πληθυσμού που επί δεκαετίες αναζητούσε υπηρεσίες υγείας χωρίς καθοδήγηση, χωρίς έλεγχο, χωρίς πρώτο σημείο επαφής με το Σύστημα Υγείας, αλλά και των επαγγελματιών υγείας. «Πρέπει πείσουμε ότι το νέο μοντέλο δεν δημιουργεί εμπόδια πρόσβασης, δεν ταλαιπωρεί, δεν επιβαρύνει με κόστος χρόνου ή με οικονομικό κόστος τους ασθενείς και ιδιαίτερα τους χρονίως πάσχοντες. Αλλά, αντίθετα, εξασφαλίζει εγγυημένη πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες υγείας υψηλού επιπέδου, αναφέρει ο κ. Βαρδαρός.
«Σύμφωνα με τα απολογιστικά στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας προκύπτει ότι οι πολίτες επωφελούνται από τις νέες δυνατότητες που τους παρέχει το σύστημα και γι’ αυτό το χρησιμοποιούν. Να σημειωθεί ότι κατά τον μήνα Οκτώβριο οι ΤΟΜΥ δέχθηκαν πάνω από 80.000 επισκέψεις, εκ των οποίων, σχεδόν 70.000 αφορούσαν αποκλειστικά το ιατρικό προσωπικό», επισημαίνει ο κ. Βαρδαρός. Συνολικά έχουν καταγραφεί 500.000 επισκέψεις στις 101 ΤΟΜΥ και μόνο το 1,5% των πολιτών που προσήλθαν σε αυτές χρειαζόταν να παραπεμφθεί σε νοσοκομείο. Ο οικογενειακός γιατρός λειτουργεί και ως φίλτρο για το σύστημα υγείας , φυσικά εξαιρούνται τα έκτακτα και επείγοντα περιστατικά.
Κάθε αρχή και δύσκολη…
Ο θεσμός του οικογενειακού γιατρού υλοποιείται για 1η φορά στη χώρα μας, αναπτύσσεται σταδιακά, με δυσκολίες, προβλήματα και καθυστερήσεις. Η πολιτική ηγεσία παραδέχεται περιορισμένη ανταπόκριση στην κάλυψη των θέσεων οικογενειακών γιατρών και όπως τονίζει αυτό οφείλεται κυρίως στη μεγάλη διαρροή ιατρικού δυναμικού στο εξωτερικό, αλλά και σε θέματα που σχετίζονται με τις εργασιακές σχέσεις και τις οικονομικές απολαβές των γιατρών, οι οποίοι ζητούν αύξηση των οικονομικών κινήτρων για να συνάψουν σύμβαση με τον ΕΟΠΥΥ (έως σήμερα έχουν συμβληθεί 700 γιατροί)
«Από πέρυσι τον Αύγουστο έχουν διενεργηθεί δύο ανοιχτοί διαγωνισμοί για τη στελέχωση των ΤΟΜΥ με ιατρικό προσωπικό. Παρά την ανταπόκριση κυρίως των νέων και σε αυτό θα επιμείνουμε γιατί πρόκειται για ανθρώπους με νοοτροπία που επιζητούμε, αλλά και για την πιο παραγωγική δύναμη της χώρας διαπιστώσαμε ότι οι γιατροί μας επιδεικνύουν μία αστυφιλία στις επιλογές τους, αποφεύγοντας την επιλογή περιοχών μακριά από τα αστικά κέντρα ακόμα και στην περιφέρεια. Επίσης, θα πρέπει να σημειωθεί και η στάση των ιατρικών συλλόγων, αλλά και μεμονωμένα, ιατρικών κύκλων του ιδιωτικού τομέα, που προφανώς είδαν τη συγκεκριμένη μεταρρύθμιση ανταγωνιστικά ως κάποιον που έρχεται να πάρει ένα μέρος από τη δουλειά τους. Και αυτό είναι εν μέρει αλήθεια. Έχουμε πει με κάθε ευκαιρία και σε όλους τους τόνους ότι η μεταρρύθμιση γίνεται με στόχο τη διεύρυνση του δημόσιου συστήματος. Αυτό έχει κάποιο κόστος, αλλά όπως φαίνεται στην πράξη από απολογιστικά στοιχεία που έχουμε για τον ένα χρόνο λειτουργίας των ΤΟΜΥ, ο κόσμος εμπιστεύεται τις νέες δομές, κάνει χρήση των υπηρεσιών τους και ο νέος θεσμός κερδίζει έδαφος. Ο αριθμός των γιατρών που έχουμε στο σύστημα αυτή τη στιγμή είναι ικανοποιητικός, ωστόσο υπάρχουν περιοχές που ακόμα δεν καλύπτονται, κυρίως σε Αθήνα και Πειραιά. Δίνουμε έμφαση στο «ακόμα» γιατί πρόκειται για ένα δυναμικό σύστημα που συνεχώς διευρύνεται είτε με τη λειτουργία νέων δομών ΤΟΜΥ είτε με νέες συμβάσεις ιδιωτών γιατρών με τον ΕΟΠΥΥ».
