Βάζετε στον καφέ σας ζάχαρη; Μήπως, γάλα; Ίσως λίγο ουίσκι; Στη βόρεια Σκανδιναβία βάζουν τυρί! Ναι, τυρί. Το «τυρί του καφέ» – το αποκαλούν «juusto» – απορροφά τον ζεστό καφέ, μαλακώνει χωρίς να λιώνει, σαν ένα υγρό τυρένιο σφουγγαράκι.
Αν και μπορεί να ξενίσει κάποιους ουρανίσκους, στους Σάμι στη Λαπωνία, αλλά και σ’ άλλες περιοχές στη βόρεια Φινλανδία, Νορβηγία, Σουηδία, ακόμη και Ρωσία, το κέρασμα kaffeost είναι μια ευπρόσδεκτη τελετουργία. Και ένα ζεστό καλωσόρισμα.
Η πλήρης ονομασία του εν λόγω τυριού μεταφράζεται «τυρόψωμο», καθώς το juusto, πέραν της ξερής υφής του χρησιμεύει ως υποδοχέας μαρμελάδας ή σιροπιού. Βεβαίως, και ως «δύτης» σε μια κούπα με ζεστό καφέ.
Κάποτε το κάνανε με γάλα ταράνδου, τώρα χρησιμοποιούν συχνά κατσικίσιο ή αγελαδινό. Η διαδικασία ετοιμασίας του τού επιτρέπει να διατηρείται έως και για έναν ολόκληρο χρόνο αλλά απαιτείται συγκεκριμένη διαδικασία για να καταναλωθεί. Ένα παραδοσιακό φλιτζάνι kaffeost ξεκινά με έναν κύβο juusto τοποθετημένο στον πάτο μιας ξύλινης κούπας που έχει λαξευτεί από ξύλο από κόμπο σημύδας. Οι καφεπότες χύνουν τον καυτό καφέ στην κούπα και αλιεύουν με το κουτάλι τα μαλακωμένα κομμάτια καθώς απολαμβάνουν το ρόφημα. Ή, απολαμβάνουν τα μικρά τυρένια υπολείμματα που μένουν στο πάτο, όταν αδειάσουν την κούπα.
