Επιστήμονες άρχισαν σήμερα ένα ευρύ πρόγραμμα για τη χαρτογράφηση του γενετικού κώδικα του 1,5 εκατομμυρίου γνωστών ειδών πολύπλοκης ζωής στη Γη και ο στόχος τους είναι να ολοκληρώσουν το έργο μέσα σε μια δεκαετία.
Οι επιστήμονες επισήμαναν πως το Πρόγραμμα ΒιοΓονιδιώματος της Γης (Earth BioGenome Project, EBP) αποτελεί «για τη βιολογία την επόμενη εκτόξευση για τη Σελήνη» μετά το Πρόγραμμα Ανθρώπινου Γονιδιώματος, ένα εγχείρημα 3 δισεκ. δολαρίων για τη χαρτογράφηση του ανθρώπινου DNA που διήρκεσε 13 χρόνια και ολοκληρώθηκε το 2003.
Το EBP αναμένεται να κοστίσει 4,7 δισεκ. δολάρια και «θα δημιουργήσει τελικά ένα νέο θεμέλιο για τη βιολογία ώστε να δοθεί ώθηση σε λύσεις για τη διαφύλαξη της βιοποικιλίας και για βιώσιμες ανθρώπινες κοινωνίες», δήλωσε ο Χάρις Λιούιν καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στις ΗΠΑ και πρόεδρος του EBP.
«Το να έχουμε τον οδικό χάρτη, τα σχέδια … θα είναι μια καταπληκτική πηγή για νέες ανακαλύψεις, για να κατανοήσουμε τους κανόνες της ζωής, πώς λειτουργεί η εξέλιξη, νέες προσεγγίσεις για τη διαφύλαξη σπάνιων ειδών που κινδυνεύουν να εξαφανισθούν και … νέους πόρους για ερευνητές στους τομείς της γεωργίας και της ιατρικής», δήλωσε στη διάρκεια ενημέρωσης δημοσιογράφων στο Λονδίνο.
Το σχέδιο αυτό θα συμπεριλάβει μείζονες ερευνητικές προσπάθειες σ’ όλον τον κόσμο, περιλαμβανομένου του αμερικανικού προγράμματος με στόχο την εύρεση της ακολουθίας του γενετικού κώδικα και των 66.000 σπονδυλωτών, ενός κινεζικού προγράμματος για την εύρεση της ακολουθίας 10.000 γονιδιωμάτων φυτών και της Global Ant Genomes Alliance, που έχει στόχο να βρει την ακολουθία περίπου 200 γονιδιωμάτων μυρμηγκιών.
Στη Βρετανία, οι ακολουθίες των γονιδιωμάτων των κόκκινων και των γκρι σκίουρων, του ευρωπαϊκού κοκκινολαίμη, της αράχνης Dolomedes plantarius και του βατόμουρου θα προστεθούν σ’ αυτή την ευρεία βάση δεδομένων.
Ο όγκος των βιολογικών δεδομένων που θα συγκεντρωθούν αναμένεται να είναι σε «εξακλίμακα» — περισσότερα απ’ όσα δεδομένα συγκεντρώνονται από το Twitter, το YouTube ή ολόκληρη την αστρονομία.
Ο Τζιμ Σμιθ, επιστημονικός διευθυντής της φιλανθρωπικής οργάνωσης Wellcome Trust, δήλωσε πως το πρόγραμμα «θα εμπνέει σε διεθνές επίπεδο» και, όπως και το Πρόγραμμα του Ανθρώπινου Γονιδιώματος, έχει τη δυναμική για να αλλάξει άρδην την έρευνα για τις ασθένειες και την υγεία.
«Από τη φύση θα αποκτήσουμε βαθιά γνώση για το πώς να αναπτύξουμε νέες θεραπείες για λοιμώδεις νόσους, να εντοπίσουμε φάρμακα για να επιβραδύνουμε τη γήρανση, να δημιουργήσουμε νέες προσεγγίσεις για να θρέψουμε τον κόσμο ή να δημιουργήσουμε νέα βιοϋλικά», είπε κατά την ενημέρωση των δημοσιογράφων.
Μέχρι στιγμής έχει βρεθεί η ακολουθία των γονιδιωμάτων λιγότερων από 3.500 είδη πολύπλοκης ζωής ή μόνο του 0,2% περίπου. Σε λιγότερα από 100 εξ αυτών η δουλειά αυτή έχει γίνει σε επίπεδο τέτοιο που να είναι χρήσιμη για τους ερευνητές.
Το σχέδιο είναι το EBP να προσθέσει πολλές χιλιάδες υψηλής ποιότητας ακολουθίες γονιδιωμάτων, για τις οποίες οι επιστήμονες λένε πως θα προκαλέσουν επανάσταση στην κατανόηση της βιολογίας και της εξέλιξης, ενω επίσης θα δώσουν μεγάλη ώθηση στις προσπάθειες διατήρησης και προστασίας της βιοποικιλότητας.
Ο Λιούιν είπε ότι ενδείξεις ταχείας μείωσης της βιοποικιλότητας και αύξησης του αριθμού των ειδών που κινδυνεύουν να εξαφανισθούν υπογραμμίζουν τον επείγοντα χαρακτήρα του προγράμματος.
«Υπάρχει απελπιστική ανάγκη να καταρτίσουμε τώρα τον κατάλογο της ζωής στον πλανήτη μας», δήλωσε. «Θα το κάνουμε όχι επειδή είναι εύκολο, αλλά επειδή είναι δύσκολο και επειδή είναι σημαντικό να το κάνουμε».
