Στη Νότια -όχι στην Κεντρική- Αμερική και συγκεκριμένα στην περιοχή του Άνω Αμαζονίου έως τους πρόποδες των Άνδεων, πριν από περίπου 5.400 χρόνια, εξημερώθηκε και καλλιεργήθηκε για πρώτη φορά το κακαόδεντρο, από το οποίο παράγεται και η σοκολάτα, σύμφωνα με νέα επιστημονικά ευρήματα.
Η ανακάλυψη αυτή σημαίνει ότι η καλλιέργεια του κακάο είναι σχεδόν 1.500 χρόνια παλαιότερη από τις έως τώρα εκτιμήσεις, σύμφωνα με τις οποίες η καλλιέργειά του είχε ξεκινήσει στην Κεντρική Αμερική πριν από περίπου 3.900 χρόνια.
Οι ερευνητές από τον Καναδά, τη Γαλλία, τις ΗΠΑ και τον Ισημερινό, με επικεφαλής τον καθηγητή Μάικλ Μπλέικ του Τμήματος Ανθρωπολογίας του καναδικού Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας στο Βανκούβερ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Nature Ecology & Evolution”, μελέτησαν κεραμικά από την περιοχή Σάντα Άνα-Λα Φλόριντα στο νοτιοανατολικό Ισημερινό (Εκουαδόρ), την αρχαιότερη γνωστή τοποθεσία του προκολομβιανού πολιτισμού Μάγιο-Τσιντσίπε.
Οι επιστήμονες βρήκαν ενδείξεις χρήσης κακάο πριν από τουλάχιστον 5.300 χρόνια, συγκεκριμένα σπόρους του φυτού (Theobroma cacao) στο εσωτερικό σπασμένων κεραμικών σκευών, υπολείμματα θεοβρωμίνης (πικρής αλκαλοειδούς ουσίας που υπάρχει στο καλλιεργημένο κακαόδεντρο αλλά όχι στο άγριο στη φύση), καθώς και ίχνη αρχαίου DNA που είναι μοναδικά στο εξημερωμένο κακαόδεντρο.
Το φυτό του κακάο ήταν σημαντικό για τον πολιτισμό και την καθημερινή ζωή της προκολομβιανής Αμερικής. Οι σπόροι του κακάο χρησιμοποιούνταν σαν νόμισμα, αλλά και για την παραγωγή ροφημάτων σοκολάτας, που καταναλώνονταν στις γιορτές και στις τελετές.
Μέχρι σήμερα το κακάο παίζει σημαντικό ρόλο στους γηγενείς κατοίκους της ισημερινής ζώνης της Νότιας Αμερικής, ιδίως μεταξύ των παραποτάμων του Άνω Αμαζονίου, ενώ εκεί έχει βρεθεί και η μεγαλύτερη γενετική ποικιλομορφία του, πράγμα που αποτελεί μια πρόσθετη ένδειξη ότι στη συγκεκριμένη περιοχή καλλιεργήθηκε για πρώτη φορά.
Σήμερα υπάρχουν 22 είδη του γένους Theobroma και 17 είδη του συγγενικού άγριου γένους Herrania, αλλά μόνο δύο είδη του φυτού Theobroma καλλιεργούνται βόρεια της Κόστα Ρίκα.
Οι επιστήμονες θεωρούν πλέον ότι ο νοτιοαμερικανικός πολιτισμός των Μάγιο-Τσιντσίπε εξημέρωσε και καλλιέργησε το φυτό του κακάο τουλάχιστον 1.500 χρόνια προτού αυτό εξαπλωθεί αργότερα στην Κολομβία, στον Παναμά, στην υπόλοιπη Κεντρική Αμερική και στο νότιο Μεξικό. Αυτό το ταξίδι του κακάο και της σοκολάτας προς τα βόρεια εκτιμάται ότι έγινε μέσω των αρχαίων εμπορικών οδών κατά μήκος της ακτής της Νότιας Αμερικής στην πλευρά του Ειρηνικού Ωκεανού.
