Η Βαλκανική δεν έπαυσε ποτέ να αποτελεί περιοχή ιδιαιτέρου ενδιαφέροντος για τις μεγάλες δυνάμεις, ο διαχρονικός ανταγωνισμός των οποίων αποτέλεσε αιτία και αφορμή ώστε να αποκληθεί η συγκεκριμένη περιοχή «πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης». Στο πλαίσιο αυτού του διεθνούς ανταγωνισμού επιρροής στα Βαλκάνια πρέπει να αποδοθεί –και υπό το πρίσμα αυτό να ερμηνευθεί- και ο διαμελισμός της Γιουγκοσλαβίας.
*του Νίκου Σίμου
Σήμερα ο ανταγωνισμός αυτός μέσω του ειδικού ενδιαφέροντος Ευρώπης, Δύσης γενικώς και Ρωσίας παραμένει ενεργός. Και εκείνο που εύχεται κανείς είναι οι διαφαινόμενες προσπάθειες κατανομής της επιρροής κάθε μιας ενδιαφερόμενης πλευράς να μη περάσουν μέσα από διαδικασίες νέων αιματοχυσιών. Κι αυτό διότι οι εθνοτικές αντιπαλότητες μέσα στις ίδιες τις χώρες των Βαλκανίων και κυρίως σε αυτές που δημιουργήθηκαν από τον διαμελισμό της Γιουγκοσλαβίας, ευνοούν τις ακραίες καταστάσεις βιας, μέχρις ότου επικρατήσει η μία εθνότητα σε βάρος της άλλης.
Κατά τον βρεταννικό Independent, στην πρώτη γραμμή αντιπαράθεσης βρίσκεται η Ευρωπαϊκή Ένωση (η ΕΕ της Γερμανίας, λέμε εμείς) με την Ρωσία. Κι αυτό διότι κατά τις Βρυξέλλες (διάβαζε Βερολίνο) η σταθερότητα και η ευημερία στα Δυτικά Βαλκάνια ταυτίζονται με την σταθερότητα και το μέλλον της Ε.Ε.
Προφανώς αυτή η σταθερότητα μπορεί να εξασφαλιστεί με την είσοδο των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ και όχι με την επέκταση της ρωσικής επιρροής στα Βαλκάνια. Μπορεί να ισχύει το δεύτερο, δηλαδή η ρωσική επιρροή να ανατρέπει το είδος της ομοιογενούς σταθερότητας που θέλουν οι Βρυξέλλες για την ΕΕ. Όμως και η πρώτη επιδίωξη δηλαδή της ακόμη μεγαλύτερης διεύρυνσης της ΕΕ με υπανάπτυκτες μάλιστα χώρες των Δυτικών Βαλκανίων που διατηρούν ακόμη χαρακτηριστικά …κατσαπλιά, μάλλον αποδυναμώνει την ίδια την συνοχή της ΕΕ, παρά ενισχύει την σταθερότητά της.
Τις διαθέσεις της Ρωσίας –η οποία μάλιστα απείλησε με βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας την περίπτωση των Σκοπίων και της Συμφωνίας των Πρεσπών- τις αποκάλυψε ανακοίνωση του υπουργείου των Εξωτερικών της Ρωσίας. «Θα προκύψουν σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις από την ενδεχόμενη είσοδο της χώρας των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ και σε όλα τα Βαλκάνια», ανέφερε η σχετική ανακοίνωση.
Η ρωσική αντίδραση ήταν περίπου αναμενόμενη αν αναλογιστεί κανείς ότι στην Βαλκανική θα έχει απομείνει με σύμμαχο μόνο την Σερβία, η οποία όμως θα είναι περικυκλωμένη –αν προωθηθούν οι στόχοι Ευρώπης και Αμερικής και δεν ενταχθεί βεβαίως και η Σερβία στο ΝΑΤΟ- από την ΕΕ και την Ατλαντική Συμμαχία.
Όμως εκτός από την αύξηση της δυτικής επιρροής στα Βαλκάνια, που ερεθίζει την Μόσχα, λάδι στην φωτιά ρίχνουν και οι προοπτικές τυχόν αλλαγής συνόρων στην περιοχή, που τις υποδαυλίζουν μάλιστα και σχετικές …προφητικές δηλώσεις. Όπως αυτή λχ. που έκανε προ καιρού ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Πρίστινα, ο οποίος σε συνέντευξη του στο τηλεοπτικό δίκτυο KTV άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο ανταλλαγής εδαφών μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου, στην διαδικασία οριστικής επίλυσης του ζητήματος!
Ο κίνδυνος για την ΕΕ
Το τι συμβαίνει αυτήν την στιγμή στα Βαλκάνια το περιέγραψε πρόσφατα στην ηλεκτρονική του έκδοση ο βρεταννικός Guardian με άρθρο του επικεφαλής του Κέντρου Φιλελεύθερης Στρατηγικής, ενός think tank με έδρα την Σόφια. Το σχετικό κείμενο είχε τίτλο «Η Ευρώπη αντιμέτωπη με μία πιθανή κρίση στα Βαλκάνια». Η ουσία της συγκεκριμένης ανάλυσης βρίσκετα στην κατάληξή της. «Η περιοχή των Βαλκανίων –αναφέρεται- είναι μια περιοχή που η Ρωσία μπορεί να εργαστεί για την αποσταθεροποίηση της ΕΕ με πολύ μικρό πολιτικό κόστος για την ίδια, καθώς έχει το μικρότερο ρίσκο να βρεθεί αντιμέτωπη με τις ΗΠΑ. Και μετά υπάρχει και η Τουρκία, η σχέση της οποίας με την ΕΕ βρίσκεται σε ιστορικό χαμηλό…. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι ενώ η Άγκυρα χρησιμοποιεί την επιρροή της στις μουσουλμανικές κοινότητες στα Βαλκάνια, η Ρωσία χρησιμοποιεί τη δική τους στους ορθόδοξους χριστιανούς. Υπάρχει άραγε περίπτωση συντονισμού των δύο αυτών χωρών, όπως στην περίπτωση της Συρίας; Εάν η ΕΕ έχει αργά αντανακλαστικά μπροστά σε όλες αυτές τις γεωπολιτικές αλλαγές, τότε η στρατηγική της στα Δυτικά Βαλκάνια θα ηττηθεί…».
