Μια ταινία που προβάλλεται αυτές τις ημέρες στους κινηματογράφους -μετά και από μία σχετική διαφήμιση- είναι η Candelaria. Η ιστορία ενός γέρικου ζεύγους Κουβανών που προσπαθούν να επιβιώσουν στην Κούβα, η οποία, μετά την πτώση της Σ.Ενωσης, βιώνει αβυσσαλέο οικονομικό μαρασμό.
Του Γιάννη Τριανταφύλλου
Είναι ένα φιλμ που πρέπει να δουν όλοι οι θαυμαστές των Αφοι Κάστρο, όλοι εκείνοι που, στο όνομα μιας ψευδαισθητικής επαναστατικότητας, η οποία αναμφίβολα ασκεί γοητεία, ιδίως στα εφηβικά δωμάτια, κλείνουν τα μάτια μπροστά στα εγκλήματα ενός αυταρχικού καθεστώτος που μετέβαλλε την ζωή των Κουβανών σε επίγεια κόλαση.
Φτάνοντας πέρα από το λαθρεμπόριο, τον φόβο σε κάθε ψιθύρισμα κ.ο.κ., να εκπορνεύεις τελικά την ιδιωτική σου ζωή προκειμένου να επιβιώσεις. Όπως κάνει και το ηλικιωμένο ζευγάρι της ταινίας που ζει σε ένα ερείπιο, υπό το φως μιας λάμπας πετρελαίου, με…κοτοπουλάκια να περιφέρονται μες το σπίτι.
Να πεθαίνεις από ασιτία ή από νοσταλγία, είναι το ερώτημα που κάποια στιγμή τίθεται στο μουντό φιλμ. Και η Κούβα εκείνα τα χρόνια της δεκαετίας του ’90 είναι απολύτως μουντή. Σχετική είναι και η περιγραφή της τότε κοινωνίας από τον συγγραφέα της “Βρώμικης τριλογίας της Αβάνας” Χουάν Πέδρο Γκουτιέρες στα βιβλία του.
Κάποιο Κουβανοί πέθαναν, άλλοι αυτοκτόνησαν, άλλοι επιχείρησαν να περάσουν στη Φλόριντα και ή τους έφαγαν οι καρχαρίες ή οι “βάρκες τους”, συνήθως σαμπρέλες αυτοκινήτων, ξεφούσκωσαν, με αποτέλεσμα τον πνιγμό τους. Ο Γκουτιέρες βέβαια “την έβγαλε” με ποτό, σεξ και γράψιμο. ζώντας κάθε μέρα σαν να είναι η τελευταία. Αλλά για τους περισσότερους, τα πράγματα δεν κύλησαν ακριβώς έτσι.
Ποιό είναι το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγεις βλέποντας την Candelaria; Ότι θαυμαστές παρόμοιων καθεστώτων, καλό είναι, πέρα από το φαντασιακό τους, να θέτουν σε λειτουργία και τη λογική τους.
Γιατί όση γοητεία κι αν “σου δίνε锨η επανάσταση, όταν αναγκάζεσαι να εκπορνευτείς για να ζήσεις ( η Κούβα υποτίθεται ότι ήταν “το μπουρδέλο των Αμερικανών”, απλώς μετά άλλαξε “τσατσά” και κατέληξε να μετατραπεί σε κεντρικότερο μπουρδέλο – όλου του κόσμου ), τότε η όποια αξιοπρέπεια πάει περίπατο κι εκείνο που μένει ως τελική γεύση είναι η πικρία της καταβαράθρωσης της ανθρώπινης ύπαρξης και ο απόλυτος και αμετάκλητος ευτελισμός της…
Καμιά αξιοπρέπεια δεν υπάρχει χωρίς εργασία και οικονομική ανεξαρτησία. Καλή η “αλεγρία”, ο χορός, το τραγούδι, ο έρωτας αλλά η ζωή εκτός από επιπόλαια χαρούμενα τζιτζίκια, θέλει και συνειδητοποιημένα εργατικά μυρμήγκια, για να εξελίσσεται και να προχωρά…
