Υπό τον τίτλο «Why Efforts to Build Bridges Could Threaten Peace in the Western Balkans» η εταιρία πολιτικών αναλύσεων STRATFOR, στο πλαίσιο επικείμενων εκτιμήσεών της για το 4ο τρίμηνο του 2018, δημοσιεύει ανάλυση για τους κινδύνους αστάθειας στα Δυτικά Βαλκάνια από τις επικείμενες εξελίξεις γύρω από το νέο γύρο διαπραγματεύσεων Σερβίας- Κοσσυφοπεδίου και την κατάσταση πριν και μετά το δημοψήφισμα των Σκοπίων για τη συμφωνία των Πρεσπών.
Σύμφωνα με την ανάλυση, παρά την φαινομενική ηρεμία στα Δυτικά Βαλκάνια κατά την τελευταία δεκαετία, οι εθνοτικές εντάσεις και ο εθνικιστικός οίστρος διογκώνονται το τελευταίο διάστημα, επαναφέροντας κινδύνους εθνοτικής βίας και πολιτικής αστάθειας στην περιοχή. Τους τελευταίους μήνες του 2018, η ειρήνη της περιοχής θα δοκιμαστεί στις διαπραγματεύσεις μεταξύ Σερβίας-Κοσσυφοπεδίου για την εξομάλυνση των σχέσεων τους, κυρίως γύρω από την αμφιλεγόμενη ιδέα για ανταλλαγή εδαφών, που θα μπορούσε να έχει αποσταθεροποιητικές επιπτώσεις στην περιοχή. Εν τω μεταξύ, το δημοψήφισμα για την επίσημη αλλαγή της ονομασίας της ‘Μακεδονίας’ σε μια προσπάθεια να δοθεί τέλος στη μακρόχρονη διαμάχη με την Ελλάδα θα μπορούσε να αναζωπυρώσει τα εθνικιστικά αισθήματα και τις αντιπολιτευτικές αντιδράσεις στις δύο χώρες. Ξένες δυνάμεις όπως ΗΠΑ, Ρωσία και Ε.Ε. θα δραστηριοποιηθούν για να υπερασπιστούν τα συμφέροντά τους και να επηρεάσουν τα γεγονότα.
Για το θέμα του Κοσσυφοπεδίου, εκτιμάται εν γένει ότι μια πρόταση για ανταλλαγή εδαφών μεταξύ Σερβίας-Κοσσυφοπεδίου, που φέρονται να εξετάζουν οι πρόεδροι των δύο πλευρών, θα μπορούσε να οδηγήσει σε κοινωνικές αναταραχές και στις δύο χώρες, καθώς οι ομάδες που αντιτίθενται στην κίνηση θα μπορούσαν να αντισταθούν στην εφαρμογή της, ενώ θα μπορούσε επίσης να απειλήσει την ενότητα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, αν οι Σέρβοι της χώρας ζητήσουν ανεξαρτησία ή ένωση με τη Σερβία.
Για το δημοψήφισμα των Σκοπίων, εκτιμάται ότι αντιπολιτευόμενες ομάδες στη ‘Μακεδονία’, υπό την καθοδήγηση του VMRO-DPMNE, θα μπορούσαν εκμεταλλευτούν το διχασμό των πολιτών επί της συμφωνίας για να μποϋκοτάρουν το δημοψήφισμα, δημιουργώντας χώρο για πολιτικά και εθνοτικά υποκινούμενη βία που θα κλονίσει τη σταθερότητα της χώρας, ενώ οι διαμαρτυρίες και οι κοινωνικές αναταραχές θα μπορούσαν να συνεχιστούν και μετά το δημοψήφισμα κατά την κοινοβουλευτική αλλαγή του Συντάγματος. Οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. υποστηρίζουν το δημοψήφισμα αλλά τα Σκόπια και η Αθήνα κατηγόρησαν την Ρωσία ότι παρεμβαίνει στα εσωτερικά τους, προσπαθώντας να υπονομεύσει τη συμφωνία
Από την άλλη, ο διχασμός των Ελλήνων επί του ζητήματος θα μπορούσε να προκαλέσει κοινωνικές και πολιτικές αναταραχές και στην Ελλάδα κατά την επικύρωση της συμφωνίας από το ελληνικό κοινοβούλιο, την οποία η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να μεταθέσει στις αρχές του 2019, μετά την ολοκλήρωση των διαδικασιών στην ‘Μακεδονία’. Η επικύρωση όχι μόνο θα μπορούσε να προκαλέσει αντιδημοκρατικές διαμαρτυρίες, ειδικά στη βόρεια Ελλάδα , αλλά και μια πολιτική κρίση και πρόωρες εκλογές, λόγω της διαφωνίας και προαναγγελθείσας αποχώρησης του κόμματος των ΑΝΕΛ από τον κυβερνώντα συνασπισμό.
