Η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) καλεί σήμερα την κυβέρνηση της Ελλάδας να αντιμετωπίσει την κατάσταση στα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης των νησιών του Αιγαίου, γνωστά ως «hotspot».
Τα κέντρα είναι υπερπλήρη. Αυτό σημαίνει ότι χιλιάδες αιτούντες άσυλο και μετανάστες, συμπεριλαμβανομένων πολλών παιδιών, ζουν σε άθλιες, ανεπαρκείς και ραγδαία επιδεινούμενες συνθήκες. Κάποιοι ζουν σε αυτά τα κέντρα για περισσότερο από έξι μήνες.
Οι αρχές πρέπει να επιταχύνουν ταχέως τις διαδικασίες για όσους μπορούν να μεταφερθούν στην ηπειρωτική χώρα για να φιλοξενηθούν, προκειμένου να αυξηθεί η χωρητικότητα υποδοχής. Επίσης πρέπει να βελτιώσουν γρήγορα τις συνθήκες στα κέντρα υποδοχής και να παρέχουν εναλλακτικές υποδομές για τους πιο ευάλωτους.
Η κατάσταση είναι πλέον καζάνι που βράζει στο κέντρο υποδοχής στη Μόρια της Λέσβου, όπου περισσότεροι από 7.000 αιτούντες άσυλο και μετανάστες, το ένα τέταρτο των οποίων είναι παιδιά, συνωστίζονταιι σε υποδομές που έχουν προβλεφθεί για μόλις 2.000 άτομα, δήλωσε στη διάρκεια ενημέρωσης των δημοσιογράφων ο Τσάρλι Γιάξλεϊ της Υπάτης Αρμοστείας για τους Πρόσφυγες.
Εκτιμάται ότι 2.700 άνθρωποι, κυρίως συριακές και ιρακινές οικογένειες, διαμένουν στο κέντρο υποδοχής στο Βαθύ της Σάμου, που ήταν αρχικά σχεδιασμένο για να φιλοξενήσει λιγότερα από 700 άτομα. Αυτό αναγκάζει πολλούς να παραμείνουν σε κακής ποιότητας σκηνές και προσωρινά καταλύματα, που μπορεί να αποτελέσει σοβαρή ανησυχία εάν δεν αντιμετωπιστεί πριν από το χειμώνα. Οι άνθρωποι που χρειάζονται ιατρική φροντίδα αναγκάζονται να περιμένουν στην ουρά για αρκετές ώρες πριν από τη θεραπεία.
Στα κέντρα υποδοχής στα νησιά της Χίου και της Κω βρίσκεται σχεδόν διπλάσιος αριθμός ανθρώπων από την προβλεπόμενη χωρητικότητά τους.
Αντίστοιχα επίπεδα συνωνστισμού δεν έχουν παρατηρηθεί από τον Μάρτιο του 2016, όταν τα ποσοστά άφιξης ήταν πολύ υψηλότερα. Η περιορισμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες επικρατεί σε όλα τα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης. Η Ύπατη Αρμοστεία ανησυχεί ιδιαίτερα για τις θλιβερές ανεπαρκείς εγκαταστάσεις υγιεινής, τις διαμάχες μεταξύ των απογοητευμένων κοινοτήτων, την αύξηση των επιπέδων σεξουαλικής παρενόχλησης και επιθέσεων και την αυξανόμενη ανάγκη για ιατρική και ψυχοκοινωνική περίθαλψη. Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες επαινεί τη φιλοξενία που επιδεικνύουν οι τοπικές κοινωνίες και έχει επίγνωση του αντίκτυπου αυτής της κατάστασης.
Τα παιδιά, συμπεριλαμβανομένων των εκατοντάδων ασυνόδευτων αγοριών και κοριτσιών, κινδυνεύουν ιδιαίτερα, καθώς και δεκάδες έγκυες, νεογέννητα μωρά, επιζώντες σεξουαλικής βίας και άλλα εξαιρετικά ευάλωτα άτομα.
Περισσότεροι από 3.000 αιτούντες άσυλο στα νησιά έχουν λάβει άδεια να μετακινηθούν στην ηπειρωτική χώρα, αλλά οι μεταφορές έχουν επιβραδυνθεί λόγω της έλλειψης επαρκούς στέγασης και υποδοχής στην ηπειρωτική χώρα. Περίπου 1.350 αιτούντες άσυλο μεταφέρθηκαν στην ηπειρωτική χώρα τον Αύγουστο, ωστόσο, αυτό δεν επιλύει την πίεση καθώς συνεχίζουν να φθάνουν περισσότεροι άνθρωποι στα νησιά. Κατά μέσο όρο 114 άτομα έφτασαν ανά μέρα τον Αύγουστο, από 83 τον Ιούλιο. Περισσότερο από το 70% είναι οικογένειες από τη Συρία, το Ιράκ και το Αφγανιστάν.
Παρά τη λήψη ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων, η κυβέρνηση αντιμετώπισε προκλήσεις όσον αφορά την εκπλήρωση προηγούμενων δεσμεύσεων για την αποσυμφόρηση των κέντρων υποδοχής στα νησιά. Η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες προτρέπει τις αρχές να ενισχύσουν τις προσπάθειές τους για την αντιμετώπιση των διοικητικών και υλικοτεχνικών καθυστερήσεων. Εν τω μεταξύ, πρέπει να εξεταστούν έκτακτα μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης καταλυμάτων έκτακτης ανάγκης ή άλλων εναλλακτικών εγκαταστάσεων – καθώς και να ενθαρρυνθούν οι αρχές να συνεργαστούν στενά με την κοινωνία των πολιτών και τις μη κυβερνητικές οργανώσεις σε συγκεκριμένους τομείς όπως η παροχή υγειονομικής περίθαλψης.
Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες παραμένει έτοιμη να στηρίξει τις ελληνικές αρχές με την οικοδόμηση χώρων και την ενίσχυση της επιχειρησιακής τους αντίδρασης, καθώς και με τη μεταφορά των δικαιούχων στην ηπειρωτική χώρα. Κατόπιν αιτήματος της κυβέρνησης, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες έχει συμφωνήσει κατ’ εξαίρεση να συνεχίσει την υποστήριξή της στις μεταφορές αιτούντων ασύλου στην ηπειρωτική χώρα το Σεπτέμβριο, προκειμένου να αποφευχθούν περαιτέρω καθυστερήσεις.
