του Janan Ganesh*
Τον περασμένο Ιούνιο, ο πρόεδρος Τραμπ δήλωσε ότι είναι απόλυτο δικαίωμά του να δώσει χάρη στον εαυτό του. Αυτό που έμοιαζε τότε ρητορικό σχήμα αποκτά τώρα ουσία.
Από την περασμένη Τρίτη, την dies horribilis της προεδρίας του, ο Τραμπ αισθάνεται τον νόμο να τον πλησιάζει σε απόσταση αναπνοής. Ο πρώην δικηγόρος του Μάικλ Κόεν παραδέχθηκε την ενοχή του για διάφορα αδικήματα, ενώ ο πρώην επικεφαλής της προεκλογικής του εκστρατείας Πολ Μάναφορτ καταδικάστηκε για άλλα.
Με την παραδοχή του ότι παραβίασε τον νόμο για τη χρηματοδότηση της προεκλογικής εκστρατείας πληρώνοντας δύο γυναίκες εξ ονόματος του Τραμπ, ο Κόεν φαίνεται να εμπλέκει τον πρόεδρο σε ένα ομοσπονδιακό έγκλημα.
Η απειλή από τον Μάναφορτ είναι λιγότερο άμεση. Οι κατηγορίες εναντίον του προέρχονταν από τις έρευνες του Ρόμπερτ Μιούλερ για τη ρωσική ανάμιξη στις εκλογές του 2016. Οι καταδίκες δεν αφορούν αυτή την ανάμιξη – όπως ορθώς επισήμανε ο Τραμπ- δείχνουν όμως τη σοβαρότητα του έργου του Μιούλερ.
Τα δύο πρώτα μέλη του Κονγκρέσου που κλήθηκαν να ενισχύσουν την προεκλογική εκστρατεία του Τραμπ έχουν ήδη βρεθεί αντιμέτωπα με τη απαγγελία κατηγορίας. Ο άνθρωπος που επελέγη για τη διοίκηση της Υπηρεσίας Περιβαλλοντικής Προστασίας παραιτήθηκε λόγω εμπλοκής του σε σκάνδαλα. Ο πρώτος σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του προέδρου είπε ψέματα στο FBI για τις επαφές του με το ρωσικό κράτος. Το λιγότερο που μπορεί να πει κανείς για τον Τραμπ είναι ότι δεν έχει ταλέντο στην επιλογή των συνεργατών του.
Μια άλλη ερμηνεία είναι ότι οι εγκληματικές πράξεις φτάνουν μέχρι τον πρόεδρο και ότι σύντομα η Αμερική θα αποδείξει για άλλη μια φορά ότι κανείς, ούτε καν αυτός που κατέχει το ανώτατο αξίωμα, δεν είναι υπεράνω του νόμου.
Πρόκειται για μια συγκινητική σκέψη, αγνοεί όμως το τι ακριβώς μπορεί να κάνει ο νόμος. Όλα δείχνουν ότι το μέλλον του Τραμπ θα καθοριστεί από την πολιτική, όχι από τον νόμο. Και αυτό, ο Μιούλερ το γνωρίζει. Το Σύνταγμα απαιτεί απλή πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων για την απαγγελία κατηγορίας (impeachment). Αν οι Δημοκρατικοί κερδίσουν τις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου, μπορεί να κάνουν αυτό το βήμα. Για να αποπεμφθεί ο πρόεδρος, όμως, χρειάζεται πλειοψηφία 2/3 στη Γερουσία. Κι αυτό είναι πολύ δύσκολο να συμβεί. Ο Τραμπ μπορεί έτσι να ακολουθήσει το παράδειγμα του Αντριου Τζόνσον και του Μπιλ Κλίντον και να συνεχίσει να κυβερνά παρόλο που θα του έχει απαγγελθεί κατηγορία.
Όπως εξηγεί ο καθηγητής νομικών του Χάρβαρντ Αλαν Ντέρσοβιτς, δεν υπάρχει όριο στον αριθμό ή το είδος των εγκλημάτων που μπορεί να διαπράξει ένας πρόεδρος, όσο δεν επιτυγχάνεται η υπερπλειοψηφία στη Γερουσία. Οι ιδρυτές του έθνους δεν άφησαν πολλά περιθώρια στην πολιτική, το δικαίωμα όμως του προέδρου να κυβερνά είναι ένα από αυτά.
Κι έτσι ερχόμαστε στην πλέον πολιτική μορφή εκπαραθύρωσης: τις εκλογές του 2020. Εναντίον του σημερινού προέδρου είναι ο αριθμός των σκανδάλων στα οποία ενέχεται. Είναι αλήθεια ότι κανείς μεταπολεμικός πρόεδρος δεν έχασε τις εκλογές εξαιτίας της διαφθοράς. Εξίσου αλήθεια όμως είναι ότι κανείς μεταπολεμικός πρόεδρος δεν κατηγορήθηκε για τόσο πολλά, τόσο γρήγορα. Στα επόμενα δύο χρόνια είναι βέβαιο ότι θα κατηγορηθεί και για άλλα.
Υπέρ του Τραμπ είναι ότι ποτέ δεν στηρίχθηκε στο καλό του όνομα για να κερδίσει ψήφους. Το ότι υποσχέθηκε να «καθαρίσει τον βάλτο» δεν σημαίνει ότι ο κόσμος τον ψήφισε γι’αυτό. Οσο καταφέρνει να πείθει τον αμερικανό εργάτη ότι αποκαθιστά την υπερηφάνεια του με διάφορα «επιτεύγματα» στους τομείς του εμπορίου ή της μετανάστευσης, η εκλογική του βάση θα του συγχωρεί πολλά.
*Ο Τζάναν Γκάνες είναι αρθρογράφος των Financial Times
