Όσοι είμαστε ακόμα στις διακοπές δεν μπορούμε να πάρουμε τα μάτια μας από το ελληνικό μπλε, με τις πολλαπλές αποχρώσεις. Όσοι έχουμε επιστρέψει διατηρούμε τις αναμνήσεις του μπλε.
Γράφει η Σοφία Μουρούτη Γεωργάνα
Λέξη γαλλική αυτή τη φορά, bleu η μορφή της η αρχική, στα παλαιά γαλλικά blo(i), ρίζα που συνδέεται με το γερμανικό blau, το αγγλικό blue, και το ολλανδικό blauw.
Το δικό μας μπλε γίνεται άλλοτε γαλάζιο ή γαλανό, άλλοτε σκούρο, βαθύ, έντονο και σκοτεινό, που μερικοί προτιμούν να το αποκαλούν μπλε νουάρ. Το απαλό γαλάζιο του ουρανού είναι το ουρανί, που το λέμε αλλιώς σιέλ ή θαλασσί. Το σκούρο μπλε έχει καθιερωθεί ως μπλεμαρέν, το μπλε της στολής των ναυτικών. Το μπλε αυτό δε συνδέεται πάντοτε με τόσο κομψές εκφράσεις. Μια από τις άκομψες μιας πιο παλιάς εποχής είναι: θα σε κάνω μπλεμαρέν στο ξύλο, θα σε δείρω δηλαδή τόσο που θα μελανιάσεις από τα χτυπήματα.
Γνωστό ακόμη το μπλε ρουά, το βιολετί ή ίντιγκο, το πετρόλ, το τιρκουάζ και το γκρι μπλε.
Στα πιο παλιά ελληνικά δεν είχαμε τη λέξη μπλε. Το αντίστοιχο μπλε ήταν το κυανοῦν, που το ξέρουμε από την κυανόλευκη σημαία. Περίφημο αρχαιοελληνικό μπλε ήταν και το γλαυκό.
Το μπλε είναι όμορφο στα μάτια τα μπλε ή μαβιά (από το τουρκικό mavi), αλλά είναι διάσημο και από τα μπλε στυλό, απαραίτητα εξαρτήματα των μαθητών, αν και με τα σύγχρονα μέσα που διαθέτουν οι μαθητές, τάμπλετ και κινητά, σε λίγο τα μπλε στυλό θα είναι είδος υπό εξαφάνιση.
Όμορφο μπλε έχει το ζαφείρι, άλλο μπλε γνωστό είναι το μπλε που ηλεκτρίζει, το μπλε ελεκτρίκ.
Για το μπλε έχουμε ακόμη τον όρο αζούρ που το ξέρουμε από τον αζουρίτη λίθο, ορυκτό αλάτι στην πραγματικότητα. Οι Ιταλοί άλλωστε το μπλε το λένε azzuro εκτός από blu.
Πόσα μπλε έχουμε σήμερα, εκτός από τα μάτια μπλε του τραγουδιού που αγάπησε μια ολόκληρη γενιά και το τραγούδησε ο Γιάννης Πάριος;
Η επαφή μας με την Ευρωπαϊκή Ένωση μάς έμαθε την Μπλε Βίβλο, που περιέχει τους στρατηγικούς στόχους της Ένωσης για τις θαλάσσιες μεταφορές και την μπλε κάρτα που δίνεται στο εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό μιας τρίτης χώρας και του επιτρέπει να εργάζεται νόμιμα.
Όσοι σέβονται τους κανόνες παρκαρίσματος γνωρίζουν την μπλε ζώνη, που αφορά τις θέσεις στάθμευσης για τους μόνιμους κατοίκους μιας περιοχής.
Το μπλε το βρίσκουμε ακόμη στο μπλε κολάρο (όρος από τα αγγλικά blue – collar), τους χειρώνακτες εργάτες με τις μπλε φόρμες εργασίας.
Το μπλε γίνεται πολύ δυσάρεστο στην μπλε οθόνη που δίνει το μήνυμα μιας ανεπανόρθωτης βλάβης για τον υπολογιστή. Όταν μπλεδίσει η οθόνη, μπλε οθόνη του θανάτου, τα πράγματα είναι μαύρα για τον υπολογιστή ούτε καν σκούρα μπλε.
Οι άρρενες που επιθυμούν να έχουν καλές επιδόσεις σε έναν συγκεκριμένο τομέα έχουν στη διάθεσή τους το περίφημο μπλε χάπι.
Το μπλε δεσπόζει στις γεύσεις γκουρμέ ως μπλε τυρί με ίχνη μούχλας, εύγευστο και νόστιμο σαν το ροκφόρ.
Είπαμε πολλά για το μπλε, μπλελεξιλογήσαμε αρκετά, χωρίς να ξεχάσουμε το Μπλε τζαμί των γειτόνων που προσπαθεί να μιμηθεί το κάλλος της Αγίας Σοφίας.
Μπορείτε να προσθέσετε εσείς τις δικές σας μπλε εντυπώσεις ή εικόνες.
*Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας
