Συνέντευξη του Προέδρου της Βουλής κ. Ν. Βούτση στην εφημερίδα «Αυγή» και τον δημοσιογράφο Σπύρο Ραπανάκη
-Από τα ξημερώματα της Τετάρτης, οι δύο στρατιωτικοί μας που κρατούνταν στην Αδριανούπολη βρίσκονται, ελεύθεροι, πίσω στην Ελλάδα. Τι θεωρείτε πως συνέβαλε στο να υπάρξει αυτή η απρόσμενα θετική εξέλιξη;
Από την πλευρά της κυβέρνησης, απέδωσε η συστηματική δουλειά που έγινε με όλους τους τρόπους σε διεθνές επίπεδο, μέσα σε μια κρίσιμη φάση σοβαρής αμηχανίας, αμφιταλάντευσης και νευρικότητας της τουρκικής ηγεσίας.
Μέσα σε μια τέτοια φάση, αυτή η πολύ συστηματική δουλειά έφερε ένα αποτέλεσμα το οποίο λειτουργεί θετικά για την ελληνική κοινή γνώμη από πολλές πλευρές. Λειτουργεί όμως και θετικά για την έναρξη μιας καλύτερης περιόδου στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Η εκδήλωση αυτού του πολύ σημαντικού ενδιαφέροντος από όλους τους πολίτες και τις πολιτικές δυνάμεις υπήρξε και με τη δική μας συνάντηση που έγινε στις φυλακές της Αδριανούπολης εκ μέρους της ελληνικής Βουλής.
Πλην όμως, η κυβέρνηση είχε το σύνολο των υπεύθυνων χειρισμών για αυτή την υπόθεση.
-Για τους οποίους χειρισμούς είχε δεχτεί σφοδρή κριτική όλο το προηγούμενο διάστημα…
Όπως και στην πάρα πολύ σοβαρή υπόθεση του “Μακεδονικού” και της συμφωνίας των Πρεσπών, όπως και στην έκβαση της επίσης πολύ σοβαρής υπόθεσης σε σχέση με τη διευθέτηση του χρέους, φαίνεται πως από πλευράς των πολιτικών δυνάμεων, ιδιαίτερα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, δεν υπάρχουν ούτε η πρέπουσα ανάλυση ούτε η υπεύθυνη συμπεριφορά για τόσο σοβαρά ζητήματα.
Αντίθετα, όλα έχουν μπει στον βωμό μιας ανηλεούς και ιδιότυπα λαϊκίστικης προσπάθειας φθοράς της κυβέρνησης, η οποία όμως με επιτυχία έχει ξεπεράσει όλους αυτούς τους μεγάλους σκοπέλους. Εδώ και καιρό η χώρα έχει εντυπωθεί στον διεθνή περίγυρο ως ένας πόλος σταθερότητας στην περιοχή, μέσα στην οικονομική κρίση. Ενώ ταυτόχρονα οικοδομούμε ως ΣΥΡΙΖΑ ένα σύγχρονο πολιτικό υπόδειγμα Αριστεράς στην Ευρώπη της κρίσης, με ευθύνη διακυβέρνησης.
-Αυτό ενισχύεται από τη γενικότερη αστάθεια που υπάρχει στην ευρύτερη περιοχή;
Πράγματι, η ταυτόχρονη κρίση και η μερική αποσταθεροποίηση, πολιτική και οικονομική, στην Ιταλία και η ευρύτερη γεωπολιτική στην Τουρκία προσδίδουν μια ιδιαίτερα επικίνδυνη νότα στις διεργασίες και τις εξελίξεις σε όλη την περιοχή και την Ευρώπη.
Πιστεύω όμως ότι αυτή ακριβώς η φάση αναδεικνύει τον ρόλο της χώρας μας βάσει της σωστής πολιτικής η οποία έχει ακολουθηθεί στο πεδίο των διεθνών σχέσεων και εξωτερικής πολιτικής, αλλά και της οικονομίας. Ιδιαίτερα δε, στη σωστή γραμμή στην οποία κινούμαστε, σχετικά με το μέλλον της Ευρώπης και των Βαλκανίων. Σε μια Ευρώπη που θα αλλάζει σε προοδευτική κατεύθυνση και θα ξεπεράσει τη σημερινή δεξιά και ακροδεξιά στροφή που είναι άκρως επικίνδυνη προς την ίδια την υπόστασή της.
-Είστε αισιόδοξος σχετικά με την ολοκλήρωση της συμφωνίας των Πρεσπών;
Ο οδικός χάρτης της συμφωνίας θα ακολουθηθεί με τρόπο φερέγγυο και από τις δύο πλευρές και θα εντυπωθεί με τις διεθνείς εγγυήσεις που τον ακολουθούν. Παράλληλα, εκτιμώ πως θα αλλάξουν επί της ουσίας άποψη για σημεία και πλευρές της συμφωνίας πολιτικές δυνάμεις και παράγοντες που μέχρι τώρα έχουν ανεχθεί ή και “ντοπάρει” ακραίες αμυντικές και εθνικιστικές απόψεις.
Αυτή η εξέλιξη θα είναι πάρα πολύ σημαντική για τη χώρα μας και τον ρόλο της μέσα σε σταθερά Βαλκάνια.
-Έχουν μείνει δύο ημέρες για την οριστική έξοδο της χώρας από τα Μνημόνια. Μια ημερομηνία σημείο αναφοράς και ορόσημο για την κυβέρνηση. Τι σηματοδοτεί η 20ή Αυγούστου;
Νομίζω πως είναι πραγματικά ιστορική για τη χώρα η τυπική έξοδος από τις μνημονιακές δεσμεύσεις και την υπαγόρευση της οικονομικής πολιτικής που υπήρξε μέσα από τα διαδοχικά Μνημόνια την προηγούμενη οκταετία. Εμπεριέχει όμως και απτά στοιχεία ουσίας στο επίπεδο της πολιτικής και της κοινωνίας.
Αυτό είναι κάτι που πιστώνεται σε μεγάλο βαθμό στην ελληνική κοινωνία αλλά και στην πολιτική διακυβέρνησης της χώρας που έγινε για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια από την κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ. Στη βάση μιας ανοιχτής, διαφανούς και ειλικρινούς προεκλογικής δέσμευσης τον Σεπτέμβριο του 2015, που εγκρίθηκε με σημαντικό εκλογικό ποσοστό.
-Πιστεύετε ότι πετύχατε τον στόχο σας να κρατήσετε την κοινωνία όρθια;
Αυτά τα χρόνια έγινε δυνατόν από την εφαρμογή ενός άτυπου παράλληλου προγράμματος, το οποίο όμως ενσωματωνόταν κάθε φορά στις δεσμεύσεις των μνημονιακών αξιολογήσεων, να γίνουν κοινωνικές και θεσμικές μεταρρυθμίσεις ουσίας, με προοδευτικό και αριστερό πρόσημο, πέραν των αναγκαστικών πολιτικών δημοσιονομικής πειθάρχησης οι οποίες εμπεριέχονταν στο Μνημόνιο.
Στοιχεία που αφορούν κρίσιμους τομείς, όπως η ανεργία, ή και βασικών δεικτών για την οικονομική ανάπτυξη, τις εξαγωγές, τη μερική αναδιανομή εισοδήματος, έχουν ήδη διαμορφώσει το πεδίο που αναλυτικά περιγράφεται στο σχέδιο για την παραγωγική ανασυγκρότηση και την ανάπτυξη της χώρας μετά τα Μνημόνια.
Υπάρχει η προεργασία και μπορεί μετά τις 20 Αυγούστου να είναι μια τομή που θα προδιαγράψει, ανάλογα και με τον δημοσιονομικό χώρο, τις κυβερνητικές προθέσεις με σταθμό την ομιλία του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ και στον υπό εκπόνηση προϋπολογισμό.
Πλην όμως, έχει υπάρξει η σαφής προδιάθεση για το ποιες πολιτικές θα οριοθετήσουν το προοδευτικό πρόγραμμα εξόδου με κοινωνικό πρόσημο και αντινεοφιλελεύθερα χαρακτηριστικά. Σε αντιπαράθεση με τις εξαγγελίες και την κριτική της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που οριοθετούν ακριβώς το συντηρητικό και νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα για τη μεταμνημονιακή Ελλάδα.
-Ποιες είναι οι προτεραιότητες για την επόμενη ημέρα, κυρίως στο κοινωνικό επίπεδο;
Είναι σαφές ότι υπάρχουν κάποιες βασικές δεσμεύσεις που συγκροτούν αυτή τη διαφορετική λογική στην πολιτική και στο πρόγραμμα της Αριστεράς και των προοδευτικών δυνάμεων απέναντι στις αγοραίες και νεοφιλελεύθερες ή και παραδοσιακά δεξιές αντιλήψεις.
Όπως, για παράδειγμα, όχι μόνο η ανάγκη να μην υπάρξουν περαιτέρω μειώσεις σε οποιοδήποτε επίπεδο εισοδήματος, αλλά και η απαρχή μετρημένων αυξήσεων, μαζί με διαρθρωτικές αλλαγές στον τρόπο που λειτουργεί το Δημόσιο, που θα βελτιώνουν τη ζωή και την καθημερινότητα του πολίτη. Ιδιαίτερα της μεγάλης πλειονότητας, που έχασε μέσα στην κρίση.
Επίσης, ο δείκτης της ανεργίας βαίνει μειούμενος και έχει σημασία να ανοίξει ο δρόμος για μια μαζική, ει δυνατόν, επάνοδο του επιστημονικού και επαγγελματικού δυναμικού που αιμορράγησε από τη χώρα μας προς το εξωτερικό. Ακόμα, να υπάρξει η δυνατότητα στελέχωσης στους κρίσιμους τομείς της Παιδείας, της Υγείας και γενικότερα της κοινωνικής πρόνοιας, που αποτελούν και τα θεμέλια για την επανασύσταση και ισχυροποίηση του κοινωνικού ιστού.
Έχει πολύ μεγάλη σημασία το οικονομικό πρόγραμμα της παραγωγικής ανασυγκρότησης σε επιλεγμένους τομείς να βασίζεται στον σεβασμό του περιβάλλοντος και των εργασιακών δικαιωμάτων. Ιδιαίτερα μάλιστα η δέσμευση που υπάρχει για τις συλλογικές συμβάσεις και για τη θωράκιση των εργασιακών δικαιωμάτων θα πρέπει να λειτουργεί με έναν τρόπο ομαλό μέσα σε ένα ισχυρά ανταγωνιστικό περιβάλλον της δεδομένης κοινωνικοταξικής σύγκρουσης στην κοινωνία μας.
-Αυτό σημαίνει και αύξηση του κατώτατου μισθού;
Ενδεχομένως θα υπάρχει δυνατότητα και σε αυτόν τον τομέα, που είναι κάτι το εντελώς απαραίτητο και αναγκαίο. Όχι μόνο επί της ουσίας, αλλά και ως σήμα για την επανακαταξίωση της μισθωτής εργασίας μέσα στην αναδιαμόρφωση του παραγωγικού προτύπου της χώρας. Όλα αυτά, βέβαια, θα είναι αντικείμενο μελέτης και εξαγγελιών από τον ίδιο τον πρωθυπουργό. Είναι θέματα που η κυβέρνηση και ιδιαίτερα το οικονομικό επιτελείο χειρίζονται με μεγάλη υπευθυνότητα και διαμορφώνουν ως επιλογές.
-Θα υπάρξει αναθεώρηση των μέτρων για το 2019-2020;
Είναι πλέον γνωστό και στους διεθνείς κύκλους, που εθελοτυφλούσαν σε εκείνη την περίοδο που κρίνονταν αυτές οι απαιτήσεις από πλευράς ΔΝΤ, ότι δεν είναι οικονομικά μέτρα και αντίμετρα, που θεωρούνταν αναγκαία για τη διαμόρφωση της στρατηγικής εξόδου της χώρας και την υποστήριξη μιας πολιτικής για τα πλεονάσματα και τη διευθέτηση του χρέους.
Υπό αυτή την έννοια, πιστεύω ότι η μη αναγκαιότητα, εν τοις πράγμασι, της λήψης αυτών των μέτρων θα γίνει κατανοητή και αποδεκτή, ή τουλάχιστον ανεκτή, και από τους θεσμούς με τους οποίους έχει συνομολογηθεί το τρέχον πρόγραμμα που η διάρκειά του εκπνέει αύριο.
Πιστεύω ότι η ανάπτυξη θα έχει θετικό πρόσημο. Η δυναμική της ελληνικής οικονομίας και η προοδευτική ανασύνταξη της κοινωνίας είναι δύο παράγοντες που και στο παρελθόν έχουν δώσει θετικό αποτύπωμα για την ανάπτυξη της χώρας.
Ιδιαίτερα όμως τώρα, με ένα προοδευτικό πρόγραμμα και στη βάση της αποφυγής των λαθών του παρελθόντος, που δεν ήταν μόνο λάθη, αλλά συγκεκριμένες πολιτικές που οδήγησαν στη χρεοκοπία, θα δώσουν ζωή και μέλλον στην ελληνική οικονομία και την κοινωνία.
-Πώς θεσμοποιείται αυτό το κοινωνικό πρόσημο;
Έχουν ήδη εντυπωθεί μέτρα στο θεσμικό σώμα της χώρας που αφορά τα δικαιώματα και τις ελευθερίες, αλλά και στον εκσυγχρονισμό όλου του σχετικού φάσματος, στο πλαίσιο των πιο προωθημένων απόψεων σε ευρωπαϊκή κλίμακα.
Επίσης, η συνταγματική αναθεώρηση που θα γίνει τους επόμενους μήνες θα οριοθετήσει βασικές αντιλήψεις, αρχές και διαφοροποιήσεις ανάμεσα στις πολιτικές δυνάμεις. Για παράδειγμα, ποιος θα έχει το θάρρος να επαναφέρει σήμερα την ελαστικοποίηση των σχετικών άρθρων 24 και 117 για τα δάση και τις δασικές εκτάσεις όπως η αξιωματική αντιπολίτευση διαχρονικά υποστήριζε;
-Την ίδια ώρα, και στην Ευρώπη οι πολιτικές διεργασίες είναι έντονες…
Είναι σαφές ότι θα πρέπει να αναδιαμορφωθεί, ταυτόχρονα και εκ παραλλήλου, σε ευρωπαϊκή κλίμακα και στη χώρα μας η σύγκλιση πάνω σε ένα ρητά αντινεοφιλελεύθερο προοδευτικό πρόγραμμα των παραδοσιακών και των νέων δυνάμεων της ριζοσπαστικής Αριστεράς, της οικολογίας και της αριστερής Σοσιαλδημοκρατίας.
-Αυτός ο χώρος υπάρχει στην Ελλάδα;
Σε επίπεδο κοινωνίας έχει φανεί με πολλές ευκαιρίες ότι υπάρχει, είναι ζωντανός και έχει διαχρονικά ισχυρές ρίζες που ανανεώνονται από την εποχή της Εθνικής Αντίστασης έως σήμερα.
Πολιτικά είναι σαφές ότι, προς ώρας, η σημερινή ηγεσία του ΚΙΝ.ΑΛΛ. λειτουργεί απολύτως δορυφορικά στην πολιτική της Ν.Δ. και απολύτως αντιπαραθετικά έως και εχθρικά προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Πέραν των εύλογων και αναμενόμενων ενστάσεων που θα είχε μια δύναμη της αντιπολίτευσης στην κυβέρνηση.
Η παρούσα κατάσταση δημιουργεί σοβαρές αντιθέσεις και αντιφάσεις μέσα σε όλο τον χώρο της Κεντροαριστεράς, που οριοθετείται αξιακά και ιδρυτικά με τη Δεξιά και την Ακροδεξιά. Το “Μακεδονικό”, η έξοδος από τα Μνημόνια και η συνταγματική αναθεώρηση είναι κορυφαία ζητήματα, όπου θα δοκιμαστούν η αντοχή και το μέλλον αυτού του, εν δυνάμει, προοδευτικού πόλου ως στοιχείο προγραμματικής σύγκλισης, με τις αποφάσεις αλλά και τις κυβερνητικές παρεμβάσεις αυτής της περιόδου.
-Είχατε δηλώσει αμέσως μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές ότι αυτή η τραγωδία στοιχειώνει την ελληνική κοινωνία και μεσομακροπρόθεσμα θα έχει σοβαρές επιπτώσεις σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής συγκρότησης και της πολιτικής ζωής του τόπου. Μπορεί αυτό το τραύμα να επουλωθεί;
Είναι προφανές ότι η μεν Δικαιοσύνη συγκροτεί τον φάκελο των ενδεχόμενων ευθυνών και λαθών που σχετίζονται με την πρωτοφανή αυτή τραγωδία. Από την πλευρά της, η κυβέρνηση, τόσο στο πεδίο της άμεσης και ολόπλευρης ανακούφισης των πληγέντων και της αντιμετώπισης των προβλημάτων σχεδιασμού, όσο και στο πεδίο της ανάληψης πρωτοβουλίας στο κρίσιμο ζήτημα της αντιμετώπισης της αυθαίρετης δόμησης, του ανοίγματος αιγιαλών και των δασικών εκτάσεων, έχει κινητοποιήσει δυνάμεις σε διεθνές και εγχώριο πεδίο.
Έχει κινητοποιήσει δυνάμεις αυτοδιοικητικές, επιστημονικές, δυνάμεις που αφορούν τη σύγχρονη τεχνολογία και βέβαια τη στήριξη και την ενθάρρυνση των δυνάμεων που έδωσαν τη μάχη στην πρώτη γραμμή, όπως η αστυνομία, η πυροσβεστική, η πολιτική προστασία, οι εθελοντές.
Το μεγάλο αυτό τραύμα δεν μπορεί να επουλωθεί οριστικά, γιατί, προφανώς, οι ζωές των συμπολιτών μας, είναι δυσαναπλήρωτες. Η σωστή όμως αντιμετώπισή του μπορεί να αποτελέσει μια τομή στη συγκρότηση, την κουλτούρα επιβίωσης και συνύπαρξης της κοινωνίας μας μέσα στους οικιστικούς ιστούς. Σε σχέση με την κατοικία, με τον χωροταξικό σχεδιασμό, με τα μέτρα και τη στρατηγική πολιτικής προστασίας και εν τέλει με τη συνολική μας λειτουργία ως κοινωνία. Οι προϋποθέσεις είναι πολύ καλύτερες απ’ ό,τι ήταν πριν τρεισήμισι χρόνια. Έχουν προχωρήσει το Κτηματολόγιο, οι δασικοί χάρτες, ο χωροταξικός σχεδιασμός. Θα δοκιμαστούμε όμως όλοι στο πεδίο της τολμηρής πολιτικής παρέμβασης για την υλοποίηση όλων των σχεδιασμών που ο ίδιος ο πρωθυπουργός ανέφερε στη στρατηγικής σημασίας σύσκεψη που έγινε στο Λαύριο προ ημερών.
-Εκτιμάτε πως τα κόμματα της αντιπολίτευσης θα ανταποκριθούν;
Ελπίζω οι πολιτικές δυνάμεις που συγκρούστηκαν, ακόμη και στο εσωτερικό τους, με παράγοντες που δεν ενθάρρυναν το πελατειακό σύστημα και την αυθαιρεσία, να αποστούν στρατηγικά από την ψηφοθηρική πελατειακή νοοτροπία και την επικοινωνία τους με εστίες πραγματικής ανομίας που για χρόνια θεωρούσαν ανομόλογητα ως προνομιακό εκλογικό τους χώρο.
-Η Δικαιοσύνη εξετάζει σειρά υποθέσεων διαφθοράς και διαπλοκής που αναδείχθηκαν σε μεγάλο βαθμό στο κοινοβούλιο. Η κάθαρση και η δικαιοσύνη αποτελούν μια βασική δέσμευση του ΣΥΡΙΖΑ. Θα το δούμε αυτό να συμβαίνει στο υπόλοιπο της διακυβέρνησής σας;
Ελπίζω οι υπό δικαστική διερεύνηση υποθέσεις και εκκρεμότητες που αφορούν ζητήματα πολιτικής διαπλοκής, πιθανώς πολιτικών προσώπων και δημόσιων παραγόντων, να έχουν περαιωθεί στο προσεχές διάστημα από την ανεξάρτητη ελληνική Δικαιοσύνη και στο πλαίσιο όλων των εγγυήσεων του προοδευτικού ελληνικού δικαιικού συστήματος. Αυτό είναι σημαντικό προκειμένου η πολύχρονη φάση της κρίσης να μην αφήσει στον λαό μας τη στυφή γεύση της μόνιμης και διαχρονικής ατιμωρησίας που παρακολουθούσε για χρόνια.
-Μπαίνουμε το φθινόπωρο στην τελευταία σύνοδο της παρούσας Βουλής, που θα είναι και κατ’ ουσίαν προεκλογική, με την αντιπολίτευση να έχει προϊδεάσει για σκληρή αντιπαράθεση με την κυβέρνηση…
Έχω την πεποίθηση ότι υπάρχει όλη η ύλη για πραγματικές, κόσμιες, όσο σκληρές κι αν είναι, πολιτικές αντιπαραθέσεις που θα οδηγήσουν τις πολιτικές δυνάμεις του τόπου μέχρι τις προσεχείς εκλογές.
Μέσα στο 2019, και πριν το συνταγματικό ορόσημο για τις βουλευτικές εκλογές, θα υπάρξουν οι εκλογές για το Ευρωκοινοβούλιο, οι περιφερειακές και οι δημοτικές, που έχουν εντελώς ιδιαίτερη σημασία τόσο για το μέλλον της Ευρώπης όσο και για την περιφερειακή και τοπική διακυβέρνηση της χώρας.
Αποτελεί πολιτικό παράδοξο, που όμως έχει ιστορικά προηγούμενα στην Ελλάδα και διεθνώς μέσα στη διαμόρφωση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, να εμφανίζονται ως πολιτικοί σωτήρες οι θύτες, πολιτικές δυνάμεις και στελέχη που οδήγησαν αποδεδειγμένα και εντυπωμένα στη συνείδηση της κοινωνίας μας τη χώρα σε χρεοκοπία και σε πρωτοφανή οικονομικά και πολιτικά αδιέξοδα.
Η όποια επικοινωνιακή πολεμική με συνεχώς αυξανόμενα σημάδια, με προβοκατόρικες ψευδείς ειδήσεις και μια στρατηγική δολοφονίας χαρακτήρων, ακόμα και του ίδιου του πρωθυπουργού, προσπαθεί να εξωραΐσει την εικόνα της πολιτικής των θυτών και να την αναγάγει σε μια εικόνα ρεαλιστικής εναλλακτικής, δήθεν, σωτηρίας της χώρας. Δυστυχώς, μερικοί στο πολιτικό σύστημα είναι αδιόρθωτοι, στήνουν μια νέα διαπλοκή και αποδέχονται πολιτική ομηρεία από μιντιάρχες στο όνομα του αντιΣΥΡΙΖΑ μετώπου. Με ορισμένους, μάλιστα, να επιδίδονται συστηματικά σε κρεσέντο παραπληροφόρησης και ψευδών ειδήσεων, σε διχαστικό κήρυγμα ακροδεξιάς κοπής. Είμαι πεπεισμένος ότι αυτό το σκηνικό και αυτή η νοοτροπία θα αποδομηθούν πολιτικά και πειστικά το επόμενο διάστημα.
