*Του Στέφανου Καβαλλιεράκη
Ο στρατάρχης Mikhail Tukhachevsky υπήρξε ο σημαντικότερος αξιωματικός του Κόκκινου στρατού. Αν και βαθιάς αριστοκρατικής καταγωγής θα ενταχθεί στους κόλπους των Μπολσεβίκων όπου γρήγορα θα ανέρθει την στρατιωτική ιεραρχία. Θεωρείτο αδίστακτος, θιασώτης των μαζικών εκτελέσεων και την χρήσης δηλητηριωδών αερίων στο πεδίο της μάχης. Θα καταπνίξει με ιδιαίτερη αγριότητα όλες τις αντεπαναστάσεις στο εσωτερικό της Ρωσίας και θα ηγηθεί της μεγάλης εκστρατείας των Μπολσεβίκων για την κατάληψη της Λευκορωσίας το 1920 σε ηλικία μόλις 27 χρονών και χωρίς να ενδιαφέρεται για την καταπόνηση του στρατεύματος θα επιχειρήσει την ίδια χρονιά να καταλάβει και την Πολωνία ώστε να εξαπλώσει την Επανάσταση σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Έξω απο την Βαρσοβία όμως θα συμβεί το ” θαύμα του Βίστουλα”, μια απο τις πιο σημαντικές και ίσως πιο άγνωστες για την τύχη της Ευρώπης μάχη, οι Πολωνοί μ επικεφαλής τον κατά 30 χρόνια μεγαλύτερο του στρατηγό Jozef Pilsudski , εθνικό ήρωα της Πολωνίας ( τον θιασώτη δυο δογμάτων εξωτερικής πολιτικής για την αντιμετώπιση της Ρωσίας του Προμηθεισμού και της ενδιάμεσης Ομοσπονδίας) τους σταμάτησε σε μια από τις πιο αιματηρές μάχες του 20ου αιώνα με 250.000 νεκρούς. Ο Tukhachevsky θα ρίξει τις ευθύνες για την ήττα στον πολιτικό επίτροπο που δεν αποδέσμευσε γρήγορα ενισχύσεις, το όνομα του πολιτικού επιτρόπου είναι Ιωσήφ Τζουγκασβίλι, στο στρατό τον φώναζαν Στάλιν.
15 χρόνια αργότερα οι δυο άντρες θα ξανασυναντηθούν, ο Tukhachevsky 42 χρόνων μόλις είναι στρατάρχης και επικεφαλής του κόκκινου στρατού και ο Στάλιν πολιτικός επικεφαλής της ΕΣΣΔ. Οι δυο άντρες μισιούνται θανάσιμα. Διαφωνούν ριζικά και για την εκτίμηση τους ως προς το κομμάτι αντιμετώπισης του ναζιστικού καθεστώτος. Ο Tukhachevsky θέλει να επιτεθούν άμεσα στη Γερμανία, ο Στάλιν που μέσω Μολότοφ ήδη συνομιλεί κρυφά με τους Ναζί θέλει να περιμένουν.
Το 1937, στο πλαίσιο των δικών της Μόσχας όπου εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι θα εκτελεστούν, ο Tukhachevsky θα συλληφθεί απο την NKVD ( η υπηρεσία εσωτερικής ασφαλείας της ΕΣΣΔ). Χρειάστηκε μισός αιώνας έρευνας για να αποκαλυφθεί ο τρόπος με τον οποίο ο Στάλιν τον παγίδεψε. Αφού διέρρευσε στους Γερμανούς οτι τον υποψιαζόταν για προδότη, ο Χαιντριχ, το ” ξανθό κτήνος” , ο επικεφαλής των Γερμανικών μυστικών υπηρεσιών θα διαρρεύσει προς την ΕΣΣΔ ένα πλαστό φάκελο με στοιχεία οτι οTukhachevsky είναι πράκτορας των Γερμανών. Με αυτό τον τρόπο η Γερμανία ξεφορτώνεται τον πιο επικίνδυνο στρατιωτικό εγκέφαλο της ΕΣΣΔ και ο Στάλιν έναν εσωτερικό αντίπαλο. Ο κόκκινος στρατός θα το πληρώσει με μεγάλο φόρο αίματος το 1941.
Η πτώση του στρατάρχη ξεκινά. Θα βασανιστεί φρικτά, το κείμενο της ομολογίας του έχει πάνω στάμπες αίμα από ένα αιμόφυρτο περιφερόμενο σώμα. Θα δικαστεί χωρίς δικηγόρους και θα εκτελεστεί με μια σφαίρα στο κεφάλι. 5 από τους δικαστές του θα εκτελεστούν και αυτοί αργότερα, στο απίστευτο γαϊτανάκι χαφιεδισμού και εξόντωσης που για μια διετία καθιέρωσε ο Στάλιν. Ολόκληρη η οικογένεια του Tukhachevsky θα εξοντωθεί συχνά με φρικτούς τρόπους, θα επιβιώσει μόνο η κόρη του φυλακισμένη για 15 χρόνια σε γκουλάγκ με την αποσταλινοποίηση επι Χρουτσωφ. Ο Tukhachevsky και άλλοι αξιωματικοί που εκτελέστηκαν θα αποκατασταθούν.
*Ο Στέφανος Καβαλλιεράκης είναι ιστορικός, Δρ. Μεσογειακών και Ανατολικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου.
