Όταν στο Νόρμαν Ατλάντικ έλιωναν τα σίδερα: Άλλη μια σύγκριση Σαμαρά – Τσίπρα
Γράφει η Σοφία Βούλτεψη*
Τούτες τις μέρες που παρακολουθούμε την εθνική τραγωδία με ανάμικτα συναισθήματα πόνου και οργής, αυτές τις μέρες που ουδείς τολμά να αποκαλύψει πότε ακριβώς δόθηκαν – αν δόθηκαν – οι εντολές, από ποιον και σε ποιον, αυτές τις μέρες που κρύβονται ο ένας πίσω από τον άλλο σχηματίζοντας μια μακριά γραμμή ντροπής, το μυαλό μου έτρεξε σε μια άλλη μεγάλη κρίση που χρειάστηκε να αντιμετωπίσουμε τον καιρό που υπηρετούσα ως υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Σαμαρά και κυβερνητική εκπρόσωπος.
Το μυαλό μου έτρεξε σ’ εκείνο το φλεγόμενο πλοίο, στο Νόρμαν Ατλάντικ, με τη φωτιά να λιώνει τα σίδερα κάτω από τη βροχή και το χαλάζι.
Χαράματα της 28ης Δεκεμβρίου 2014. Κυριακή. Παραμονή της τρίτης ψηφοφορίας για εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Με ξυπνάει ο ήχος του κινητού. Το μόνο που θυμάμαι εκείνη την ώρα είναι πως έπεσα για ύπνο σκεπτόμενη ότι η επομένη είναι η τελευταία «ελεύθερη» Κυριακή πριν από τις εκλογές. Λάθος λογάριαζα.
Αρπάζω το τηλέφωνο, κοιτάω, είναι ο Δημήτρης ο Σταμάτης, υπουργός Επικρατείας.
«Καλημέρα, πού είσαι;»
Πού να ήμουν 6.30 το πρωί της Κυριακής;
«Έχει πάρει φωτιά πλοίο με πολλούς επιβάτες, οι περισσότεροι Έλληνες, κοντά στην Κέρκυρα. Έλα γρήγορα. Ο πρωθυπουργός έφθασε κιόλας στο γραφείο του», λέει και κλείνει.
Φθάνω κι’ εγώ άρον-άρον. Η κατάσταση δραματική. Οι πληροφορίες συγκεχυμένες. Ο καιρός κακός. Ο Σαμαράς στα τηλέφωνα. Σε μια στιγμή τον ακούω να υψώνει τη φωνή του. Κάποιος του είπε πως πρέπει να έγινε λάθος στον τρόπο με τον οποίο είχαν τοποθετηθεί τα αυτοκίνητα, ότι δεν είχαν κρατηθεί οι αποστάσεις και τα λοιπά.
«Τι μας νοιάζει αυτό τώρα;», φωνάζει ο Σαμαράς. «Αυτά θα τα βρουν στην ανάκριση, θα μας τα πει η Δικαιοσύνη μετά από χρόνια. Τώρα πρέπει να γίνει το σωστό για να τους σώσουμε. Κουτσομπολιό θα κάνουμε ή θα δράσουμε; Αν τους χάσουμε τι θα λέμε; Ότι ξέρετε είχαν βάλει λάθος τα αυτοκίνητα; Ελάτε τώρα, ρε παιδιά! Μην χάνουμε χρόνο! Συντονιστείτεεεεεε!»
(Μερικά χρόνια αργότερα, στην καταστροφική φωτιά της 23ης Ιουλίου, η συριζαϊκή προπαγάνδα θέλησε να στρέψει την προσοχή στα αυθαίρετα και στους εμπρησμούς, για να απομακρύνουν τα βλέμματα από την ανικανότητα και τις ευθύνες τους).
Η φωτιά, λοιπόν, έχει ξεσπάσει στο γκαράζ του επιβατικού οχηματαγωγού σημαίας Ιταλίας «Νόρμαν Ατλάντικ», την ώρα που έπλεε ναυτικά 22 μίλια από τις ακτές της Ιταλίας και 44 βορειοδυτικά της Κέρκυρας.
Οι σειρήνες χτύπησαν στις 5.50 ώρα Ελλάδας και η χώρα μας ανέλαβε την διεύθυνση της επιχείρησης πέντε λεπτά αργότερα.
«Έχουμε τον έλεγχο; Για πόση ώρα;», ρωτάει ο Σαμαράς του οποίου το γραφείο έχει μετατραπεί σε στρατηγείο.
Η απάντηση που λαμβάνει εντείνει την ανησυχία. Έχει ξεκινήσει μια διελκυστίνδα μεταξύ Αλβανών και Ιταλών για το πού πρέπει να ρυμουλκηθεί το πλοίο. Η Αλβανία είναι πιο κοντά, αλλά η Ιταλία επιμένει να οδηγηθεί το πλοίο σε δικό της λιμάνι.
«Κοίτα τι πάθαμε τώρα», σχολιάζει ο Σαμαράς. «Έχουμε εμείς την ευθύνη και αυτοί δεν συνεννοούνται. Τέλος πάντων, μέχρι να τα βρουν κάντε ό,τι πρέπει τώρααααα! Πόσοι οι επιβάτες;»
Και εδώ μπλεγμένο το πράγμα. Τα ιταλικά μέσα ενημέρωσης λένε άλλα, από την ναυλώτρια εταιρία μαθαίνουμε άλλα, τέλος πάντων, καταλήγουμε: 475 άτομα, από τα οποία 268 Έλληνες και 55 μέλη πληρώματος. Επίσης, 125 φορτηγά, 3 λεωφορεία, 84 IX, 3 αυτοκινούμενα και μία μηχανή.
Η επιχείρηση παραμένει στα χέρια της Ελλάδας για τέσσερις ώρες και μετά αναλαμβάνουν οι Ιταλοί. Ήδη έχουν σπεύσει τα παραπλέοντα πλοία, αμέσως φεύγουν δύο ρυμουλκά από την Πύλο και την Κέρκυρα, δύο πυροσβεστικά πλοιάρια από την Ηγουμενίτσα και την Κέρκυρα και ένα ρυμουλκό από την Ιταλία. Στην περιοχή βρίσκεται επίσης ένα αεροσκάφος c-130 ενώ πέντε ελικόπτερα βρίσκονται σε ετοιμότητα στην Κέρκυρα και στο Άκτιο.
Μεγάλη κινητοποίηση, μεγάλη αγωνία. Τα μποφόρ μεταξύ 8 και 10. Βρέχει, ρίχνει χαλάζι, χιονίζει, η θάλασσα λυσσομανάει. Οι πρώτες περιγραφές από το πλοίο φρικιαστικές. Κόλαση του Δάντη. Οι λαμαρίνες καίγονται, τα σίδερα λιώνουν.
Κοιταζόμαστε με απόγνωση. Βρισκόμαστε σε διαρκή σύσκεψη, τα κανάλια μεταδίδουν ό,τι πληροφορία έρχεται από την Ιταλία.
«Τι να σου κάνουν τα καρυδότσουφλα;»
«Θέλω να μάθω τώρα τι πλοία και άλλα μέσα έχουν φύγει για την περιοχή», ακούμε τον Σαμαρά να φωνάζει στο τηλέφωνο. «Προσέξτε, έχει σημασία. Να τους πάρουν πριν ο πανικός τους οδηγήσει να πέσουν στη θάλασσα. Θα τους χάσουμε μέσα στη φουρτούνα».
Του λένε ότι στην περιοχή έχουν σπεύσει τέσσερα πλωτά σκάφη του λιμενικού, τρία ελικόπτερα και δύο αεροσκάφη των ελληνικών και των ιταλικών αρχών, ενώ η ιταλική ακτοφυλακή αποστέλλει και ρυμουλκό πλοίο. Επίσης πυροσβεστικό ναυαγοσωστικό πλοίο σπεύδει στο σημείο του συμβάντος από την Ηγουμενίτσα.
«Τι είναι αυτά; Τι να σου κάνουν τα καρυδότσουφλα; Θα κινδυνεύσουν και οι λιμενικοί. Να κινητοποιηθούν τώρα τα μέσα των Ενόπλων Δυνάμεων», τηλεφωνεί ο Σαμαράς που δεν βρίσκει αρκετή την κινητοποίηση. «Επίσης, θέλω περισσότερα Κέντρα Συντονισμού. Πιο κοντά στο περιστατικό», συμπληρώνει.
Το μεσημέρι τίθεται σε λειτουργία Κέντρο Συντονισμού Αεροπορικών Μέσων στο αεροδρόμιο της Κέρκυρας και από το απόγευμα στην περιοχή επιχειρεί ελικόπτερο Σούπερ Πούμα μεταφέροντας κόσμο από το φλεγόμενο πλοίο στο παραπλέον «Cruise Europa». Άλλα δύο κέντρα παρακολούθησης και συντονισμού οργανώνονται σε Πάτρα και Ηγουμενίτσα.
Αργότερα έρχεται η αναφορά για όλα τα μέσα:
«Από τις 06:45’ έως τις 08:50’ π.μ απογειώθηκαν δύο ελικόπτερα S -70 του Πολεμικού Ναυτικού με προορισμό το αεροδρόμιο της Κέρκυρας
Από τις 08:32’ π.μ έως τις 09:52’ π.μ, άλλα τρία ελικόπτερα ΑΒ – 205 της ΠΑ προσγειώθηκαν στο αεροδρόμιο της Κέρκυρας προερχόμενα από τα αεροδρόμια Αράξου, Καλαμάτας και Πρέβεζας.
Ακολούθως δύο SUPER PUMA της ΠΑ έσπευσαν αμέσως στο αεροδρόμιο Κέρκυρας, προερχόμενα από τα αεροδρόμια Λήμνου και Χίου.
Επιπροσθέτως, απογειώθηκαν δύο αεροσκάφη C-130 από το αεροδρόμιο της Ελευσίνας προς την περιοχή, με αποστολή τον συντονισμό των αεροπορικών μέσων.
Δύο ελικόπτερα ΝΗ-90 βρίσκονται στο αεροδρόμιο Ακτίου καθώς και δύο ελικόπτερα Chinook στο αεροδρόμιο Αράξου με δύο ομάδες Ειδικών Επιχειρήσεων. Παραμένουν εκεί για αντιμετώπιση καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης μεταφοράς προσωπικού
Η φρεγάτα «Ναβαρίνον» διατάχθηκε να πλεύσει στη περιοχή. Στην περιοχή σπεύδει και η τορπιλάκατος «Δανιόλος» στην οποία επιβαίνει ομάδα Ειδικών Επιχειρήσεων ενώ προς το σημείο κινείται και το Πλοίο Γενικής Υποστηρίξεως «Αξιός».
Σε ετοιμότητα βρίσκονται δύο ελικόπτερα S-70 του Πολεμικού Ναυτικού από τον Μαραθώνα και άλλα δύο Chinook του Στρατού Ξηράς από το αεροδρόμιο Μεγάρων.
Επιπλέον ομάδα της 31 Μοίρα Επιχειρήσεων Έρευνας Διάσωσης (31 ΜΕΕΔ) της ΠΑ επιβαίνει σε E/Π SUPER PUMA του Πυροσβεστικού Σώματος».
Με ακρίβεια λεπτού δηλαδή η ενημέρωση.
(Μερικά χρόνια αργότερα, στις πυρκαγιές της 23ης Ιουλίου 2018, ουδείς θα ανακοίνωνε επισήμως ώρες και δράσεις. Θα περιοριζόμασταν στις μαρτυρίες πολιτών, πυροσβεστών και αστυνομικών. Μαρτυρίες του τύπου «τέτοιες ώρες δεν κοιτάς ρολόι, δεν ξέραμε αν ήταν μέρα ή νύχτα, υπήρχε παντού καπνός»)
Οι ώρες περνούν και ήδη η επιχείρηση διάσωσης αποδίδει καρπούς.
Στο μεταξύ, από νωρίς, ο Σαμαράς έχει επικοινωνήσει με τον Ιταλό πρωθυπουργό Ματτέο Ρέντσι, αφού ήδη από τις δέκα το πρωί την ευθύνη της επιχείρησης έχει αναλάβει η Ιταλία.
«Και τι είμαι εγώ; Το Λιμενικό; Κάτσε στ’ αυγά σου»
Ο Σαμαράς αποφασίζει να το πάει «μαλακά». Δεν έχει την ευθύνη της επιχείρησης, αλλά και δεν θέλει να παρακολουθεί αμέτοχος. Οι δύο πρωθυπουργοί συμφωνούν να βρίσκονται σε ανοιχτή γραμμή. Συμφωνούν να διατεθούν όλα τα μέσα, ανεξαρτήτως ποιος έχει τον έλεγχο.
«Παρακολουθούμε την υπόθεση του πλοίου μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας σε επαφή με τον πρωθυπουργό Σαμαρά και τη μέγιστη κινητοποίηση του ναυτικού μας», αναφέρει σε τουίτ του ο Ρέντσι μετά την συνομιλία του με τον Έλληνα ομόλογό του.
«Ωραία», λέω εγώ. «Βγαίνω έξω να ενημερώσω τους δημοσιογράφους».
Ο Σαμαράς αγριεύει: «Τι δουλειά έχεις εσύ; Ενημερώνει το Άμυνας και το Λιμενικό».
Αναστενάζω: «Πρόεδρε σου θυμίζω πως εδώ έξω ξεροσταλιάζουν οι δημοσιογράφοι που καλύπτουν τον πρωθυπουργό. Δεν θα δώσω στοιχεία της επιχείρησης, αλλά πρέπει να ενημερώσω σχετικά με εσένα».
«Και τι είμαι εγώ; Το Λιμενικό; Το Άμυνας; Τι να τους πεις δηλαδή;».
Ξαναξεφυσάω: «Είσαι ο πρωθυπουργός. Συντονίζεις. Μίλησες με τον Ρέντσι», απαντάω.
«Βρε παιδί μου, τι ενδιαφέρουν τώρα αυτά; Ο κόσμος θέλει να μάθει τι γίνεται με το πλοίο, πώς πάει η διάσωση, τι γίνεται με τους ανθρώπους τους. Με μένα θα ασχολούνται νομίζεις; Κάτσε στ’ αυγά σου».
«Όχι, τι είναι αυτά;», ακούγεται από το βάθος μια φωνή. Ο Νίκος Τσούτσιας, διευθυντής του Γραφείου Τύπου του πρωθυπουργού στη Βουλή, έμενε σιωπηλός μέχρι εκείνη τη ώρα. «Έχει δίκιο η Σοφία. Όλα ενδιαφέρουν. Πρέπει να ενημερώσει».
Ο Σαμαράς ελπίζει να βρει συμμάχους στον Σταμάτη και τον Μουρούτη.
«Δεν είναι αυτονόητο ότι θα μιλούσα με τον Ρέντσι, ότι θα είμαι στο γραφείο μου, ότι θα συντονίζω;», προσπαθεί να τους υποβάλει την απάντηση.
Αλλά την έχει πατήσει, γιατί κι’ εκείνοι πιστεύουν πως τα αυτονόητα δεν είναι και πολύ αυτονόητα. «Ο Ρέντσι έβγαλε κιόλας τουίτ», λέει ο Μουρούτης.
«Τα τουίτ μας μάραναν», λέει ο Σαμαράς, αλλά εγώ έχω βγει ήδη από το γραφείο του. Σε λίγο βρίσκομαι στον δρόμο και μιλάω με τους δημοσιογράφους:
«Είναι μία πολύ δύσκολη επιχείρηση», τους λέω. «Ο πρωθυπουργός είναι από τα ξημερώματα μέσα, συντονίζει και έχει ήδη μιλήσει με τον Ιταλό ομόλογό του Ματτέο Ρέντσι. Είναι σε ανοικτή γραμμή. Βρισκόμαστε μπροστά στις χειρότερες συνθήκες που μπορούσαμε να συναντήσουμε. Δίνεται μάχη με τα στοιχειά της φύσης και ας ελπίσουμε όλα να πάνε καλά και να μην χαθεί καμιά ανθρώπινη ζωή»».
«Δεν αρχίσαμε καλά», μονολογώ ξαναμπαίνοντας στο Μαξίμου. «Θα μας βγάλει την ψυχή».
Μπαίνοντας στο πρωθυπουργικό γραφείο ακούω τον Σαμαρά να ζητά τη λίστα των επιβατών. «Πόσα παιδιά;», ρωτάει. Τον ενημερώνουν πως δεν έχουν ακριβή αριθμό, αλλά ήδη πολλά παιδιά μεταφέρονται στη στρατιωτική βάση της Γκαλατίνα, κοντά στο Λέτσε και από εκεί σε νοσοκομεία της ευρύτερης περιοχής, με συμπτώματα υποθερμίας.
Σε ανοικτή ακρόαση με τον Ρέντσι
Κατά τις τρεις το μεσημέρι και ενώ έχω επιστρέψει στο γραφείο μου, το τηλέφωνο κουδουνίζει και το φως αναβοσβήνει στην ένδειξη «πρωθυπουργός».
«Ανέβα στο γραφείο μου να ξαναμιλήσουμε με τον Ρέντσι. Να βοηθήσεις με τα ιταλικά σου».
Όταν μπαίνω έχει βάλει το κινητό του πάνω στο γραφείο του και σχηματίζει τον αριθμό του κινητού του Ρέντσι. «Κάθισε δίπλα μου, θα μιλήσουμε στα ιταλικά για να καταλαβαίνουμε όλες τις αποχρώσεις αυτών που θα πει ο Ρέντσι, να μην ψάχνει τις λέξεις, μιλάει αγγλικά, αλλά στη γλώσσα σου σού έρχονται πιο αυθόρμητα οι λέξεις. Να δούμε πού βρισκόμαστε. Ό,τι δεν καταλαβαίνω θα μου το μεταφράζεις επί τόπου και αν δεν μου έρχονται οι λέξεις θα το μεταφράζεις εσύ στον Ρέντσι».
Βάζει ανοιχτή ακρόαση.
«Ciao Matteo. Πώς είναι η κατάσταση; Καλύτερη;»
«Πολύ καλύτερη, Αντώνη»
«Σε τι σημείο βρισκόμαστε; Θα προλάβουμε πριν νυχτώσει;»
«Πάνε όλα καλά. Ελπίζουμε ότι θα τελειώσουμε πριν βραδιάσει. Έχουμε τον έλεγχο. Είναι καλό ότι δεν υπάρχουν θύματα. Η συνεργασία Ιταλίας Ελλάδας είναι άψογη. Αντώνη, έχε εμπιστοσύνη στο ιταλικό ναυτικό. Έχουμε εμπιστοσύνη στις Ένοπλες δυνάμεις μας».
(Εκείνη την ώρα δεν είχαν ακόμη βρεθεί οι τρεις νεκροί, ούτε γνωρίζαμε για την ύπαρξη των αγνοουμένων).
«Ματτέο, ακούω πως το καράβι έχει πάρει κλίση. Πρέπει να τελειώνουμε γρήγορα, πριν βουλιάξει», επιμένει ο Σαμαράς με μια μικρή διακοπή για να του βρω κάποιες λέξεις.
«Δεν υπάρχει κλίση στο καράβι», απαντά ο Ιταλός πρωθυπουργός.
«Μου το στέλνουν από την πρεσβεία μας στη Ρώμη. Ότι το είπαν κάποια ιταλικά μέσα ενημέρωσης», επιμένει ο Σαμαράς.
«Ναι, το είπαν, αλλά δεν είναι έτσι».
«Άκου Ματτέο. Εσύ έχεις άμεση ενημέρωση. Πώς θα γίνει να παίρνω κι’ εγώ την ίδια ενημέρωση με σένα;», ρωτάει ο Σαμαράς.
«Εύκολο. Θα δώσω εντολή να σε συμπεριλάβει στη λίστα των παραληπτών του το Κέντρο Επιχειρήσεων. Θα παίρνεις στο κινητό σου την ίδια ενημέρωση με μένα την ίδια στιγμή. Θα είναι στα ιταλικά, αλλά βλέπω ότι δεν έχετε πρόβλημα. Μην ανησυχείς. Όλα θα πάνε καλά. T’ abbraccio».
«T’ abbraccio anche io, amico». Και κλείνουν.
Μέσα σε ελάχιστο χρόνο αρχίζουν να έρχονται το ένα πίσω από το άλλο τα μηνύματα στο κινητό του Σαμαρά. Τα διαβάζει αμέσως και αναλόγως τηλεφωνεί και δίνει κι’ αυτός τις δικές του κατευθύνσεις στους δικούς μας. Από δίπλα κι’ εγώ, για να είμαστε σίγουροι για την μετάφραση.
Σε ένα από αυτά, οι Ιταλοί αρμόδιοι αναφέρονται στον κίνδυνο πανικού και πτώσης στη θάλασσα. Στέλνουν περισσότερα μέσα στην περιοχή για την περισυλλογή.
«Το είπα εγώ, ο πανικός», λέει ο Σαμαράς. Σηκώνει το τηλέφωνο. «Πείτε τους ξανά ότι είμαστε έτοιμοι να πετάξουμε και να βοηθήσουμε. Τα δικά μας παίρνουν περισσότερο κόσμο μέσα».
Και πραγματικά, λίγο αργότερα οι Ιταλοί ζητούν τα Σούπερ Πούμα της Ελλάδας.
«Να κακοχαρακτηριστώ εξαιτίας σου; Πού να βρίσκεται δηλαδή ο πρωθυπουργός;»
Η ώρα έχει πάει τέσσερις το απόγευμα. «Κράτα το κινητό μου για να παρακολουθείς τα μηνύματα. Αν με βάση κάποιο από αυτά κρίνεις ότι μπορούμε να παρέμβουμε όπως έγινε πριν, ειδοποίησέ με. Πάω να ξαπλώσω για μία ώρα», μου λέει.
Επιστρέφω στο γραφείο μου με το κινητό του στο χέρι. Ευκαιρία για μια ακόμη ενημέρωση, σκέφτομαι. Για να τα πάρουν όλοι συγχρόνως, αποφασίζω να το κάνω μέσω του Αθηναϊκού Πρακτορείου.
Στις 16.42 της 28ης Δεκεμβρίου 2014, βγαίνει το ακόλουθο τηλεγράφημα:
«Δεύτερη τηλεφωνική επικοινωνία του πρωθυπουργού Α. Σαμαρά με τον Ιταλό ομόλογό του Ματτέο Ρέντσι.
Πριν από λίγο ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς είχε δεύτερη τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ιταλό ομόλογό του Ματτέο Ρέντσι για την επιχείρηση διάσωσης του φλεγόμενου πλοίου Norman Atlantic, στην Αδριατική.
O κ. Σαμαράς ρώτησε τον κ. Ρέντσι αν η κατάσταση είναι καλύτερη και ο Ιταλός πρωθυπουργός του απάντησε πως είναι πολύ καλύτερη.
«Σε τι σημείο βρισκόμαστε; Θα προλάβουμε πριν νυχτώσει;», ρώτησε στη συνέχεια ο Αντώνης Σαμαράς.
«Ναι. Προσπαθούμε. Είναι καλό ότι δεν υπάρχουν θύματα. Είναι καλή η συνεργασία Ιταλίας – Ελλάδας. Έχουμε εμπιστοσύνη στις Ένοπλες Δυνάμεις μας. Να ξέρεις, επειδή το άκουσα κάπου, ότι δεν υπάρχει κλίση στο καράβι», του απάντησε ο Ματέο Ρέντσι.
Επίσης ο κ. Σαμαράς ρώτησε πώς μπορεί και εκείνος να έχει άμεσα την ενημέρωση του Ιταλού πρωθυπουργού και εκείνος του είπε ότι θα του στέλνει, από το Κέντρο Επιχειρήσεων την ενημέρωση που έχει».
Δεν προλαβαίνει να βγει το τηλεγράφημα και χτυπάει το τηλέφωνο. Είναι ο Σαμαράς που υποτίθεται ότι έχει πάει να ξεκουραστεί. Κάποιοι – καλοθελητές – του τα έχουν μεταφέρει.
«Έδωσες εσύ τη συνομιλία μου με τον Ρέντσι;», ρωτάει σε έξαλλη κατάσταση.
«Φυσικά», του απαντώ. (Νόμιζα ότι τα λύσαμε αυτά)
«Είναι δυνατόν;», φωνάζει. «Είχα μια συνομιλία με έναν ξένο πρωθυπουργό και την έκανες φύλλο φτερό; Τι θα πει τώρα ο Ρέντσι; Ότι χρησιμοποιώ την συνομιλία μας για να προβληθώ; Είναι αυτό σωστό; Να κακοχαρακτηριστώ εξαιτίας σου; Γι’ αυτό του τηλεφωνήσαμε ή για να ξέρουμε ανά πάσα στιγμή τι συμβαίνει; Κι’ αν εκτεθεί που μου στέλνουν τα μεταξύ τους μηνύματα;».
Έχω μείνει άναυδη! Ο δισέγγονος της Πηνελόπης Δέλτα σε όλο του το μεγαλείο. Μου την έχει δώσει.
«Πρόεδρε έχει πάει απόγευμα, είναι Κυριακή, οι δημοσιογράφοι ρωτούν πού βρίσκεσαι», απαντάω.
«Πού να βρίσκεται δηλαδή ο πρωθυπουργός εκτός από το γραφείο του όταν έχουμε σχεδόν πεντακόσιους ανθρώπους στη θάλασσα, στα πλοία, στα αεροπλάνα και στα νοσοκομεία; Θα με τρελάνετε όλοι;»
(Αθήνα, 23 Ιουλίου 2018. Οι φωτιές μαίνονται όταν ο πρωθυπουργός μπαίνει στο αεροπλάνο με προορισμό το Μόσταρ της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης. Περνά εκεί όλο το απόγευμα, μένει μέχρι το βράδυ. Κάνει δηλώσεις με τον Βόσνιο πρωθυπουργό. Πηγαίνει με τους άλλους ηγέτες και πρώτον και καλύτερον τον Ζάεφ στην παλιά γέφυρα του Μόσταρ. Κρατά ένα κόκκινο τριαντάφυλλο. Πετούν όλοι μαζί τα στεφάνια και τα λουλούδια στο ποτάμι, την ώρα ακριβώς που στο Μάτι άνθρωποι (και μικρά παιδιά) πηδούν φλεγόμενοι από τους βράχους και σκοτώνονται, ενώ άλλοι κολυμπούν για ώρες, κάποιοι δεν τα καταφέρνουν και πνίγονται. Στις εννιά το βράδυ, υπογράφει τη «Χάρτα της Ειρήνης». Στην Ελλάδα έχουμε πόλεμο. Επιστρέφει αργά το βράδυ και δίνει μια παράσταση σε απευθείας μετάδοση, χωρίς να ακούγεται λέξη για την ύπαρξη θυμάτων. Με παιδαριώδεις ερωτήσεις και αμήχανες απαντήσεις).
Κλείνω την παρένθεση. Εκείνη την ημέρα, 28 Δεκεμβρίου 2014, δεν ήμουν σε θέση να του διηγηθώ μια ιστορία από το μέλλον. Ακόμη και για εμένα την Κασσάνδρα, όπως με αποκαλούσαν, κάτι τέτοιο θα ήταν αδιανόητο.
«Άκουσε, Πρόεδρε. Αμέσως μετά τη συνομιλία σας, ο Ρέντσι έδωσε συνέντευξη Τύπου και είπε ότι όλοι οι επιβάτες του «Norman Atlantic» μεταφέρθηκαν στο πλοίο «San Giorgio» του ιταλικού πολεμικού ναυτικού. Σου διαβάζω τι είπε ο Ιταλός πρωθυπουργός: «Στο Norman Atlantic έχει μείνει μόνο ο καπετάνιος, ο οποίος, όπως κάνουν οι σοβαροί κυβερνήτες, ολοκληρώνει τις επιχειρήσεις μαζί με τέσσερα μέλη του Πολεμικού Ναυτικού. Προσπαθούν ακόμη να γαντζώσουν το πλοίο σε ρυμουλκό. Το «San Giorgio» αναμένεται να μεταφέρει τους διασωθέντες στο λιμάνι του Μπρίντιζι έως το βράδυ».
«Αυτά τώρα τι μου τα λες;», με διακόπτει ανυπόμονα ο Σαμαράς.
Συνεχίζω να του διαβάζω: «Τα ιταλικά μέσα ενημέρωσης μιλούν για την μεγαλύτερη επιχείρηση διάσωσης στην Αδριατική εν καιρώ ειρήνης».
«Και τι θα λέει τώρα για μένα ο Ρέντσι, κυρία μου;»
«Το ξέρω, το κατάλαβα από την πρώτη στιγμή, Γι’ αυτό ανησυχούσα. Γι’ αυτό έριξα τα μούτρα μου. Για να μην γίνει κανένα λάθος και πάθουμε καμιά καταστροφή. Γι’ αυτό επέμενα να πάνε και δικά μας μέσα, αν και οι Ιταλοί στην αρχή δυσφορούσαν. Αλλά τι σχέση έχει αυτό με αυτό που έκανες; Σε ξαναρωτώ: Είναι δυνατόν να δημοσιοποιούμε εμείς συνομιλίες μεταξύ πρωθυπουργών; Πήρες την άδειά μου; Και κυρίως, πήρες την άδεια του Ρέντσι;»
Βρε κακός μπελάς!
«Όχι, δεν πήρα την άδεια κανενός. Έκρινα ότι πρέπει να ενημερώσω».
«Και τι θα λέει τώρα για μένα ο Ρέντσι, κυρία μου;»
Βγήκα από τα ρούχα μου: «Ο Ρέντσι δεν θα λέει τίποτε. Όπως αυτός ενημερώνει, ενημερώνεις κι’ εσύ. Ούτε σου ζήτησε να μην αποκαλύψεις τη συνομιλία σας, ούτε τίποτε. Καταλαβαίνει ότι η κοινή γνώμη πρέπει να ενημερώνεται».
«Ελπίζω να έχεις δίκιο. Το καλό που σου θέλω. Κατεβαίνω στο γραφείο μου και φέρε μου το κινητό μου, γιατί είσαι επικίνδυνη. Έπεσα και στην ανάγκη σου με τα ιταλικά»!
Μόλις κλείνουμε, τηλεφωνεί η Χριστίνα η Κοραή.
«Μπράβο κοριτσάκι μου. Να ξέρουμε κι’ εμείς τι μας γίνεται»
«Άσε με Χριστίνα, μην παίζεις με τον πόνο μου. Φωνάζει ότι η αποκάλυψη της συνομιλίας του με τον Ρέντσι είναι περίπου αποκάλυψη προσωπικών δεδομένων. Αυτά τραβάω με αυτόν τον άνθρωπο»!
Μόλις κλείνουμε, έρχεται το γνωστό τηλεφώνημα (και το γνωστό ερώτημα) από τον Τσούτσια:
«Πού βρισκόμαστε;»
«Μποφόρ, πολλά μποφόρ», του απαντάω και του διηγούμαι τα καθέκαστα, με τις νέες εκρήξεις… ιπποσύνης!
Το βράδυ, βρισκόμαστε φυσικά ακόμη στο Μαξίμου. Τρώμε κάτι πρόχειρο εκεί, έρχεται και η Γεωργία, η γυναίκα του πρωθυπουργού, ανήσυχη κι’ αυτή. Εκείνο το βράδυ της 28ης προς 29η Δεκεμβρίου περάσαμε μια μακριά νύχτα στο γραφείο.
Και πριν μας αφήσει η πρώτη μέρα της κρίσης, είχα κερδίσει άλλη μια… μάχη! Ο Σαμαράς έχει επικοινωνήσει με τον γιο ενός από τα θύματα, για να εκφράσει τη συμπαράσταση και τα συλλυπητήριά του. Τότε είχα ανακοινώσει την επικοινωνία – με τον Σαμαρά να φωνάζει πάλι ότι δεν τα θέλει αυτά και δεν το έκανε γι’ αυτό και τα λοιπά – αλλά σήμερα αποφεύγω να αναφέρω το όνομα, καθώς αργότερα έγινε γνωστό πως είχε γίνει λανθασμένη ταυτοποίηση από τις ιταλικές αρχές και τελικά ο άνθρωπος αυτός ήταν μεταξύ των αγνοουμένων.
«Ψάχναμε να βρούμε μέρος χωρίς φωτιά…»
Την άλλη μέρα, 29 Δεκεμβρίου, φθάνουν κι’ άλλοι διασωθέντες. Στο αεροδρόμιο της Κέρκυρας, με το Σικόρσκι του Πολεμικού Ναυτικού. Οι περιγραφές που δίνουν από τη μάχη τους με τις φλόγες και τα κύματα είναι συγκλονιστικές:
«Να μην τύχει σε κανέναν άνθρωπο. Κατά τις 5 το ξημέρωμα, το καράβι είχε τυλιχτεί στις φλόγες. Άρχισαν να γίνονται ανατινάξεις, έλιωναν λαμαρίνες. Έβγαινε από μέσα φωτιά. Ψάχναμε να βρούμε μέρος χωρίς φωτιά. Μέσα στη θύελλα, πανικός… Έβγαλαν πρώτα τα παιδιά, μετά τις μητέρες. Χαίρομαι που σώθηκε η οικογένεια μου. Το αυτοκίνητο καταστράφηκε- πηγαίναμε διακοπές. Όλα τα παιδάκια ήταν συνεργάσιμα, συμπεριφέρθηκαν σαν μεγάλοι. Δεν γνωρίζαμε εάν θα αντέξει το σκάφος. Ήταν συνεχόμενη αγωνία. Ελευθερώθηκα όταν σώθηκαν τα παιδιά μου, 9 και 14 ετών- είναι καλά. Τους έσωσε ιταλικό ελικόπτερο. Θα τους συναντήσω στην Πάτρα.
Ήταν ο χειρότερος καιρός που μπορούσες να φανταστείς. Έλιωναν τα πάντα. Όλη την νύχτα τα ελικόπτερα επιχειρούσαν. Ένας Ιταλός διασώστης κόντεψε να πέσει τρεις φορές στη θάλασσα. Να ευχαριστήσω τον Άλεξ. Εκείνος έβγαλε την οικογένεια μου από το πλοίο. Ανακουφιστήκαμε όταν είδαμε ελληνικό ελικόπτερο. Είμαστε από τους τελευταίους. Μας έσωσε το ελληνικό ελικόπτερο. Ήταν οι καλύτεροι, γιατί δεν έστειλαν περισσότερους; Προσέγγιζαν τέλεια, έβγαζαν περισσότερους. Όταν βλέπεις ανθρώπους από την πατρίδα σου συγκινείσαι».
Εκείνη την ώρα, κανείς δεν σκέπτεται πως όταν μια χώρα έχει την ευθύνη μιας επιχείρησης, πρέπει να δώσεις μάχη για να λάβεις μέρος κι’ εσύ…
Άλλη μαρτυρία: «Ήταν κλειδωμένες πολλές πόρτες. Υπήρχε ένα πυρωμένο σίδερο. Οι σόλες μας έλιωσαν. Σπάσαμε τη γέφυρα να μην σκάσουμε από την κάπνα. Λιποθύμησαν άνθρωποι από υποθερμία. Μας έσωσε ελληνικό πλήρωμα του πλοίου. Χρειάστηκε να δεθούμε με σχοινιά για να σώσουμε μια γυναίκα και ένα παιδί που εγκλωβίστηκαν στην φυσούνα».
Άλλη μαρτυρία: «Φυσούσε μανιασμένος αέρας, η θάλασσα ήταν φουρτουνιασμένη και αριστερά μας από μια γυάλινη πόρτα βλέπαμε τις φλόγες».
Ακούμε και συγκεκριμένα πράγματα από τους πυροσβέστες, που μας ενημερώνουν πως η κινητοποίηση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας της Πάτρας, προκειμένου να στελεχωθεί το πυροσβεστικό σκάφος «Σκούρτης», ώστε να αποπλεύσει από το λιμάνι και να κατευθυνθεί προς την θαλάσσια περιοχή, όπου φλεγόταν το «Norman Atlantic», ήταν άμεση.
Ανέφερε στο ΑΠΕ ο αρχιπυροσβέστης και πρόεδρος της Ένωσης Πυροσβεστών Δυτικής Ελλάδος και Ιονίων Νήσων Βασίλης Φερτάκης: «Μόλις πήραμε εντολή από το κέντρο επιχειρήσεων μέσα σε περίπου 20 λεπτά βρισκόμασταν στο λιμάνι της Πάτρας. Αποπλεύσαμε από το λιμάνι της Πάτρας με σχετικά καλές καιρικές συνθήκες, αφού έπνεαν άνεμοι έντασης περίπου 5 μποφόρ. Όμως όταν φθάσαμε στην θαλάσσια περιοχή ανάμεσα στα νησιά της Οξιάς και της Λευκάδας οι καιρικές συνθήκες επιδεινώθηκαν με τους ανέμους να φθάνουν τα 8 μποφόρ. Ήταν αδύνατον να συνεχίσουμε, καθώς υπήρχε σοβαρός κίνδυνος για την ασφάλεια τόσο για του πληρώματος, όσο και του σκάφους».
(Θυμίζω ότι ο Σαμαράς το προέβλεψε αμέσως και ζήτησε κινητοποίηση των Ενόπλων Δυνάμεων).
Οι διασωθέντες συνεχίζουν να φθάνουν σε διάφορα ελληνικά λιμάνια και η Ιταλία αναφέρει την ύπαρξη δέκα νεκρών. Το βράδυ της 29ης Δεκεμβρίου φθάνουν με C-130 της Πολεμικής Αεροπορίας άλλα 43 άτομα.
«Θα μου απαγορεύσεις να ελέγξω;»
Στο μεταξύ, ο Σαμαράς έχει ζητήσει τις λίστες με τα ονόματα των επιβατών και τις λίστες με τους διασωθέντες. Τα έχει απλώσει πάνω στο γραφείο του, μας δίνει από μια λίστα και διαβάζει ονόματα.
«Πρόεδρε», λέω (πάλι εγώ) χαμηλόφωνα. «Γίνεται επίσημη διασταύρωση. Εξάλλου οι λίστες αλλάζουν συνεχώς, αφού έχουμε συνέχεια καινούργιους διασωθέντες».
«Και τι μου προτείνεις; Να μην ελέγξω κι’ εγώ; Θέλω να πάρω μια ιδέα. Θα μου το απαγορεύσεις; Δεν βλέπεις ότι ακόμη μας έρχονται αντιφατικά στοιχεία για τον αριθμό των επιβαινόντων;»
Όχι, τι να του απαγορεύσω; Ποια είμαι εγώ που θα απαγορεύσω; Ξανάπιασα τη λίστα μου και δεν ξαναμίλησα. Αρκετά είχα ακούσει…
«Πάρε και ρώτα αν έχουν πάει πρώτες βοήθειες και τα λοιπά σε όλα τα αεροδρόμια», με αγριοκοιτάζει.
Θα είχαν πάει σίγουρα, αλλά… τι να κάνω, τηλεφώνησα.
«Και πάρε να μάθεις αν άρχισε η ρυμούλκηση από τους Ιταλούς. Έχουμε στείλει κι’ εμείς εκεί ρυμουλκό».
«Ακόμη δεν δόθηκε το πράσινο φως από την Αλβανία», τον ενημερώνω σε λίγο. Χαμηλόφωνα και κατευναστικά γιατί, το έβλεπα, πάλι εγώ θα την πλήρωνα τη νύφη.
(Τελικά η Αλβανία επιτρέπει την μεταφορά του πλοίου σε ιταλικό λιμάνι στις 31 Δεκεμβρίου).
Πράγματι, το βράδυ της 29ης, το πλοίο βρισκόταν ακόμη κοντά στις αλβανικές ακτές. Στο μεταξύ, όμως, οι Ιταλοί έχουν αποδεχθεί την ελληνική συμμετοχή. Η φρεγάτα Ναβαρίνο χρησιμοποιείται ως πλωτή εξέδρα των επιχειρήσεων και το ελληνικό ελικόπτερο S-70 μεταφέρει κόσμο στο ιταλικό ελικοπτεροφόρο SAN GEORGIO και στο αεροδρόμιο της Κέρκυρας.
Στο πλοίο προσεγγίζουν συνεχώς τα Σούπερ Πούμα και απομακρύνουν τον κόσμο.
Στις 29 Δεκεμβρίου ανακοινώνεται η ολοκλήρωση της επιχείρησης διάσωσης και στις 30 Δεκεμβρίου οι Ιταλοί ανακοινώνουν 13 νεκρούς. Οι ιταλικές δικαστικές αρχές δίνουν τελικά τον αριθμό των επιβαινόντων, αλλά έχει αρχίσει μια συζήτηση για το ενδεχόμενο να υπάρχουν περισσότεροι αγνοούμενοι, καθώς οι Ιταλοί θεωρούν βέβαιο ότι στο πλοίο υπήρχε και άγνωστος αριθμός μεταναστών.
«Συνεχίζουμε τους ελέγχους στις λίστες των επιβατών», λένε σε συνέντευξη Τύπου οι Ιταλοί υπουργοί Άμυνας και Μεταφορών. «Θα δώσουμε τις λίστες και στις ελληνικές αρχές. Ανάμεσα στους διασωθέντες υπάρχουν και άνθρωποι εκτός επίσημης λίστας».
Κομφούζιο! Οι άνθρωποι της εταιρίας λένε ότι μιλάνε με επιβάτες του πλοίου στα κινητά, αλλά δεν τους βλέπουν στη λίστα των Ιταλών.
«Μην σας ξεφύγει καμιά βλακεία!»
«Βλέπεις;», μου λέει ο Σαμαράς. «Και μετά μου λες γιατί δεν σου γράφω. Δεν καταλαβαίνω γιατί όλη μέρα αναφέρονται στο ενδεχόμενο overbooking και στους ενδεχόμενους παράνομους μετανάστες. Μην σας ξεφύγει καμιά βλακεία. Όταν κάνουμε διάσωση δεν κοιτάμε ποιον σώζουμε, ούτε ψάχνουμε τα αίτια. Αυτά να μας τα πουν μετά, στην ανάκριση».
(Πού να φανταζόταν πως χρόνια αργότερα, μετά τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι, οι διάδοχοί του θα έριχναν τα βάρη στα θύματα, στα αυθαίρετα, στον άνεμο και οπουδήποτε αλλού εκτός από τους εαυτούς τους! Α, να μην ξεχάσω να αναφέρω πως στις 28 Δεκεμβρίου, η «Αυγή» δημοσίευσε άρθρο του κ. Τσίπρα, όπου ανέφερε ότι
«παρά την απεγνωσμένη της προσπάθεια να κρατηθεί στην εξουσία, η κυβέρνηση Σαμαρά καταρρέει. Είτε τους αρέσει είτε όχι, ο λαός έρχεται ξανά στο πολιτικό προσκήνιο και ο ΣΥΡΙΖΑ, με τη στήριξη του λαού, θα παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο σε μια μεγάλη πολιτική αλλαγή. Άλλωστε ο λαός μας πάντα στρεφόταν στην Αριστερά όταν έπρεπε να παλέψει για την επιβίωση και την αξιοπρέπειά του. Χωρίς να δειλιάσει. Ακριβώς το ίδιο συμβαίνει και τώρα»… Δηλαδή, ούτε πένθος, ούτε τίποτε. Οι άνθρωποι συνέχιζαν κανονικά)
Για την κακή μου τύχη, όταν την πρωτοχρονιά έφθασαν στην Πάτρα τα διασωθέντα μέλη του πληρώματος, πληροφορηθήκαμε πως το αλαλούμ με τις λίστες έγινε επειδή
«λέγαμε το όνομά μας στα αγγλικά και το έγραφαν ανάποδα».
«Τι έχεις να πεις τώρα;», πάλι ο Σαμαράς. Και τελικά είχε δίκιο διότι κατά τον δικό μας έλεγχο τα ίδια ονόματα αναφέρονταν δύο φορές, καθώς αυτοί που κατέγραφαν μπέρδευαν τα ονόματα με τα επίθετα. Είχαμε δηλαδή διπλοεγγραφές και αναγραμματισμούς. Στο μεταξύ, στην Ιταλία είχε μεταβεί και ανώτερος αξιωματικός του Λιμενικού για να παρίσταται στη διασταύρωση των στοιχείων.
Τελικά, στις 31 Δεκεμβρίου η Ελλάδα έδωσε τα στοιχεία των εννέα Ελλήνων αγνοουμένων. Παράλληλα, συνεχιζόταν η ταυτοποίηση των νεκρών και η επιστροφή δεκάδων διασωθέντων.
Στο Μέγαρο Μαξίμου ο πρωθυπουργός δεν ακούει τα καθιερωμένα Κάλαντα, λόγω πένθους.
ΣΥΡΙΖΑ: Φταίει το μνημόνιο!
Με διαφορετικό τρόπο είχε «πενθήσει» την προηγουμένη, 30 Δεκεμβρίου, ο ΣΥΡΙΖΑ:
Σε ανακοίνωσή του, κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι προσπάθησε να… αποσείσει τις ευθύνες της «που προκύπτουν από την εφαρμογή των μνημονιακών πολιτικών»! Και συνέχισαν κατηγορώντας την κυβέρνηση για έλλειψη επαρκούς ναυτεργατικού προσωπικού (ενώ το προσωπικό ορίζεται από την χώρα της οποίας τη σημαία φέρουν τα πλοία). Επίσης, καλούσαν την κυβέρνηση να αναλάβει τις ευθύνες της και να… ζητήσει «συγγνώμη» από τους επιβάτες και τους συγγενείς τους για την τραγική εικόνα, που παρουσιάζεται, με το να μην υπάρχει -μέχρι σήμερα- ακριβής αριθμός και πλήρη στοιχεία διασωθέντων και αγνοουμένων επιβατών. Αυτή η αποδιοργάνωση αποτελεί όνειδος για την μνημονιακή συγκυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου»!
Όπως καταλαβαίνετε, εγκαλούσαν την κυβέρνηση επειδή οι Ιταλοί δεν μπορούσαν να κάνουν διασταύρωση στις λίστες – την οποία τελικά έκανε η Ελλάδα και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, που βρισκόταν στο γραφείο του και όχι στο Μόσταρ!
Την πρωτοχρονιά του 2015 ξεκίνησε η ρυμούλκηση του φλεγόμενου ακόμη πλοίου προς το λιμάνι του Μπρίντιζι, ενώ στις 5 Ιανουαρίου είχε επιστρέψει και ο τελευταίος Έλληνας τραυματίας. Οι τελευταίες φωτιές στο πλοίο έσβησαν στις 10 Ιανουαρίου.
Στις 3 Ιανουαρίου, οι επίσημα επιβεβαιωμένοι νεκροί Έλληνες, σύμφωνα με τις ιταλικές Αρχές, ανέρχονταν πλέον σε τρεις, ενώ εννέα αγνοούνταν. Οι σοροί έφθασαν στην Αθήνα στις 16 Ιανουαρίου με αεροσκάφος της Πολεμικής Αεροπορίας.
Συνολικά, ο θλιβερός απολογισμός ήταν 11 νεκροί και 18 αγνοούμενοι. Το πόρισμα της πραγματογνωμοσύνης εκδόθηκε δύο χρόνια αργότερα και η διαδικασία ενώπιον της Δικαιοσύνης δεν έχει ολοκληρωθεί.
Σημειώστε ότι στις 2 Ιανουαρίου 2015, πριν καν σβήσει η φωτιά στο πλοίο, δόθηκε στη δημοσιότητα το λεπτομερές ιστορικό των αρχικών ενεργειών του Ενιαίου Κέντρου Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης του Αρχηγείου του Λιμενικού Σώματος από τη στιγμή που ενημερώθηκε για το περιστατικό εκδήλωσης πυρκαγιάς, ενώ κοινοποιήθηκε και η αποσταλείσα αλληλογραφία μέσω ηλεκτρονικού μηνύματος με το οποίο προωθήθηκαν έγκαιρα προς την Ιταλική πλευρά (MRCC/ROME) οι καταστάσεις επιβατών και πληρώματος. Για όλα αυτά, υπήρχαν εγγραφές σε Υπηρεσιακά Ημερολόγια Συμβάντων, ανταλλαγή επίσημης αλληλογραφίας (έγγραφα – σήματα) καθώς επίσης και επίσημα καταγεγραμμένες συνομιλίες.
(Από την αποφράδα 23η Ιουλίου 2018 έχουν περάσει δύο εβδομάδες και ακόμη βρισκόμαστε στο σκοτάδι)
«Ας μετράνε οι άλλοι τα κουκιά, εμείς να μην μετράμε νεκρούς»!
Σήμερα, μετά από τόσα χρόνια και καθώς ξεδιπλώνω αναμνήσεις και σημειώσεις από εκείνες τις μέρες, συνειδητοποιώ ότι όλα αυτά – ο συντονισμός, η αγωνία, τα ξενύχτια στο γραφείο πάνω από τα τηλέφωνα – συνέβαιναν την παραμονή και ανήμερα της τρίτης και τελευταίας ονομαστικής ψηφοφορίας για εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας.
Σήμερα, σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά, βασανίζω το μυαλό μου για να θυμηθώ αν εκείνη την 28η Δεκεμβρίου 2014, της τρέλας και του αγώνα για να σωθούν οι επιβάτες και το πλήρωμα του Νόρμαν Ατλάντικ, αναφερθήκαμε έστω και μια φορά στην διαδικασία της επόμενης ημέρας για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας.
Δεν θυμήθηκα κάτι, απλά κάπου στις σημειώσεις μου βρήκα τη φράση «ξεχάστε την ψηφοφορία, ας μετράνε οι άλλοι τα κουκιά, εμείς να μην μετράμε νεκρούς». Και σε παρένθεση το όνομα Σαμαράς.
Στις 29 Δεκεμβρίου, πήγαμε στη Βουλή ξενυχτισμένοι. Το αποτέλεσμα γνωστό: 168 βουλευτές ψήφισαν υπέρ του Σταύρου Δήμα και κατά της διεξαγωγής πρόωρων εκλογών. 132 βουλευτές (ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ, Χρυσή Αυγή, ΔΗΜΑΡ και ΑΝΕΛ), ψήφισαν «παρών». Χρειάζονταν 180 ψήφοι για να μην ανακοπεί η πορεία της χώρας και για να μην βρεθούμε στα χάλια που βρισκόμαστε σήμερα.
Με την ολοκλήρωση της ψηφοφορίας, επιστρέψαμε στο γραφείο και συνεχίσαμε κανονικά να ασχολούμεθα με το φλεγόμενο πλοίο – την ώρα που οι πολιτικοί μας αντίπαλοι πανηγύριζαν με υψωμένες τις (αριστερές, βεβαίως) γροθιές!
Σκόρπια διαλείμματα έκανε μόνο ο Α. Σαμαράς, για να επισκεφθεί τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, για να μιλήσει στην Πολιτική Επιτροπή και στο υπουργικό συμβούλιο και για να γράψει την αναγκαία δήλωσή του, καθώς η Βουλή διαλυόταν και η χώρα όδευε σε εκλογές. Έλεγε μεταξύ άλλων σ’ εκείνη τη δήλωση:
«Η χθεσινή τραγωδία με θύματα δυστυχώς προκαλεί μεγάλη οδύνη σε όλο το λαό μας. Εκφράζω τα συλλυπητήρια μου και τη συμπαράστασή μου σε κάθε οικογένεια που πληγώθηκε. Και θέλω βέβαια να ευχαριστήσω εκ μέρους της Ελληνικής Πολιτείας τις ένοπλες δυνάμεις και το Λιμενικό Σώμα, Ελλάδας και Ιταλίας, που σε μια γιγαντιαία και πρωτόγνωρη επιχείρηση, που ακόμα συνεχίζεται, έσωσαν και σώζουν εκατοντάδες ζωές επιβατών από την πυρκαγιά του πλοίου στην Αδριατική. Και μάλιστα κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες.
Σήμερα είχαμε την τελευταία ψηφοφορία για εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Κάναμε ό,τι μπορούσαμε για να εκλέξει Πρόεδρο η σημερινή Βουλή. Και για να αποτραπούν οι πρόωρες εκλογές, που περικλείουν σοβαρούς κινδύνους και που δεν τις θέλει η μεγάλη πλειοψηφία του Ελληνικού λαού.
Οι περισσότεροι ανεξάρτητοι βουλευτές άκουσαν τη φωνή της συνείδησής τους, τη φωνή της λογικής και του Εθνικού συμφέροντος: Και ψήφισαν την υποψηφιότητα του Σταύρου Δήμα. Τους ευχαριστώ όλους.
Δυστυχώς, μια μειοψηφία 132 βουλευτών, μέσα στους οποίους συναθροίζεται ο ΣΥΡΙΖΑ με τη Χρυσή Αυγή, σέρνουν τη Χώρα σε πρόωρες εκλογές. Όλοι όσοι καταψήφισαν φέρνουν ακέραιη την ευθύνη για μιαν εξέλιξη που δεν την ήθελε η ελληνική κοινωνία»…
Την ίδια ώρα, ο Αλέξης Τσίπρας δήλωνε:
«Οι Έλληνες βουλευτές, τα κόμματα της δημοκρατικής αντιπολίτευσης απέδειξαν ότι η Δημοκρατία δεν εκβιάζεται όσες πιέσεις και μεθοδεύσεις κι αν κάποιοι σκαρφιστούν. Όταν η μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού είναι αποφασισμένη να μπει ένα τέρμα στις πολιτικές των μνημονίων και της λιτότητας, τότε οι βουλευτές δεν μπορούν παρά να ανταποκριθούν στο καθήκον, να εναρμονιστούν με τη λαϊκή βούληση. Σήμερα, η κυβέρνηση του κ. Σαμαρά, που επί δυόμισι χρόνια λεηλάτησε την κοινωνία και που ήδη είχε αποφασίσει και δεσμευτεί για νέα μέτρα, αποτελεί παρελθόν. Με τη θέληση του λαού μας, σε λίγες μέρες θα είναι παρελθόν και τα μνημόνια της λιτότητας. Το μέλλον ήδη ξεκίνησε, να είστε αισιόδοξοι και χαρούμενοι».
Μετά από όλα αυτά, στις 2 Ιανουαρίου 2015, συνεδρίασε η Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ στο cine Κεραμεικός (Κεραμεικού 61) με θέμα την προετοιμασία του κόμματος για την εκλογική μάχη και στις 3 και 4 Ιανουαρίου βρίσκονταν σε… Διαρκές Συνέδριο στο κλειστό γυμναστήριο του TAE KWON DO, στο Π. Φάληρο.
Οι καρέκλες, η ευθύνη και… «αφήστε τον να λέει!»
Στις 29 Δεκεμβρίου, σε ομιλία του, ο Τσίπρας πραγματοποιούσε μια πρωτοφανή επίθεση κατά του Σαμαρά, αποκαλώντας τον «πρωθυπουργό του αυταρχισμού και της κοινωνικής κατεδάφισης»!
Τότε ήταν που είπε τα περίφημα:
«Για μας, για την Αριστερά, στόχος δεν είναι η εξουσία.
Είναι η δημοκρατική αναγέννηση της κοινωνίας και της χώρας.
Στόχος δεν είναι οι καρέκλες.
Είναι η μεταρρύθμιση του κράτους προς όφελος του πολίτη.
Στόχος δεν είναι τα αξιώματα.
Είναι η κοινωνική δικαιοσύνη.
Η κυβερνητική εξουσία, την οποία διεκδικούμε και θα κερδίσουμε είναι μέσο για τη μεγάλη προοδευτική αλλαγή».
Τότε ήταν που ζήτησε και προειδοποίησε:
«Γι’ αυτό απευθυνόμαστε στον κ. Σαμαρά και ζητάμε ξεκάθαρα:
Να τοποθετηθούν υπηρεσιακές διοικήσεις στα υπουργεία Εσωτερικών, Δικαιοσύνης, Τύπου και Προστασίας του πολίτη.
Ώστε να διασφαλιστεί ότι ο τόπος θα πάει στις εκλογές χωρίς αντιδημοκρατικούς χειρισμούς και παρατράγουδα.
Και ακόμα προειδοποιούμε:
Μη διανοηθείτε να πάρετε μαζί σας φεύγοντας ούτε ένα δημόσιο έγγραφο.
Μην διανοηθείτε να πειράξετε τίποτα από τους φακέλους στα συρτάρια των υπουργείων. Και ειδικά την αλληλογραφία με την τρόικα.
Γιατί αυτή η χώρα έχει δημοκρατία. Και στην δημοκρατία η διαφάνεια έχει τον πρώτο λόγο, είτε το θέλουν είτε όχι».
Την ώρα που τα έλεγε όλα αυτά – ο υπουργός Τύπου πάντως δεν άλλαξε, διότι δεν… υπήρχε, εγώ ήμουν υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ και μόνο ως προς το αξίωμα του κυβερνητικού εκπροσώπου αντικαταστάθηκα από τον αείμνηστο Στέφανο Αναγνώστου ώστε να μπορώ να λειτουργώ ως υποψήφια βουλευτής – ο Σαμαράς είχε επιστρέψει στα πρωθυπουργικά του καθήκοντα και στη ναυτική τραγωδία.
«Μην διανοηθείτε να ασχοληθείτε με κάτι άλλο ώσπου να ξεκαθαρίσει η κατάσταση. Αφήστε τον να λέει!», διέταξε.
Σήμερα, αυτοί που δήθεν δεν είχαν στόχο τις καρέκλες, παραμένουν βιδωμένοι σ’ αυτές κι’ ας έχουν προκαλέσει τόσες τραγωδίες.
Αυτοί που ήθελαν να… εξετάσουν την αλληλογραφία με την τρόικα, έχουν γίνει οι πιο πιστοί υπηρέτες της.
Και αυτοί που μας κατηγορούσαν για κοινωνική κατεδάφιση έχουν διαλύσει τη χώρα και το μόνο για το οποίο αγωνιούν είναι μήπως οι νεκροί «θολώσουν» την εικόνα τους…
*Βουλευτής Β΄ Αθηνών, πρώην υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ και κυβερνητική εκπρόσωπος, δημοσιογράφος
