Στο ακριτικό Πωγώνι, το πολυφωνικό τραγούδι, ταυτότητα του τόπου, «κτίζει» γέφυρες φιλίας των λαών. Με τη φιλοδοξία να γίνει θεσμός, πραγματοποιήθηκε χθες το βράδυ το 1ο Φεστιβάλ Πολυφωνίας στα Κτίσματα, χωριό που βρίσκεται στα ελληνοαλβανικά σύνορα, με τη συμμετοχή μουσικών Συλλόγων από τη γειτονική χώρα, τα Ιωάννινα και άλλες περιοχές.
«To τραγούδι βγαίνει από την ψυχή μας. Από μικρά παιδιά μεγαλώσαμε τραγουδώντας. Αυτό έχουμε. Ήταν ήρεμη η ζωή. Τραγουδούσαμε στο βουνό με το κοπάδι, στους γάμους, στις γιορτές, κάθε μέρα…». Είναι τα λόγια της 80χρονης κυρα-Αναστασίας Γιώτη, η οποία μαζί με άλλους ηλικιωμένους καλωσόρισαν με ένα παραδοσιακό πολυφωνικό τραγούδι τον κόσμο ανοίγοντας την αυλαία του Φεστιβάλ. Όπως θυμάται με χαμόγελο η κυρα-Αναστασία, το πολυφωνικό ήταν η καθημερινότητα, ήταν τρόπος ζωής, ήταν έκφραση συναισθημάτων, ήταν τραγούδι για την ομορφιά, τον έρωτα, την αγάπη, την ξενιτιά, τη χαρά και τη λύπη.
Στόχος, του Συλλόγου Πωγωνίσιου Πολυφωνικού Τραγουδιού, που διοργάνωσε το Φεστιβάλ, είναι η εκδήλωση να καταστεί θεσμός για τα πολιτιστικά δρώμενα του τόπου. Ο δήμαρχος Πωγωνίου Κώστας Καψάλης κατά τον χαιρετισμό του εξήρε την προσπάθεια του πολιτιστικού Συλλόγου και υπογράμμισε «πως το πολυφωνικό τραγούδι γεννήθηκε στο Πωγώνι», γι αυτό μέσω δύο προγραμμάτων, θα υποστηριχθεί η πολιτιστική παράδοση της περιοχής. Το δημοτικό τραγούδι του Πωγωνίου, παρουσιάζει δύο αξιοπρόσεχτα στοιχεία. Την πολυφωνική αντίληψη κι τη μουσική περιγραφή».
Σύμφωνα με τον ερευνητή της ελληνικής μουσικής παράδοσης Σπύρο Περιστέρη, το πολυφωνικό τραγούδισμα της περιοχής περιέχει στοιχεία του λεγόμενου οριζόντιου μουσικού συστήματος, σύμφωνα με το οποίο δύο ή περισσότερες φωνές αποτελούν ανεξάρτητα ηχητικά σύνολα, που στην πορεία τους δημιουργούν κάθετες ηχητικές στήλες και μας δίνουν έτσι την αρμονική αντίληψη.
Αυτά τα πολυφωνικά άσματα, τραγουδιούνται από ομάδες ανδρών ηή γυναικών ή και μεικτές. Ο αριθμός των ατόμων που αποτελούν την ομάδα ποικίλει. Υπάρχει, όμως, το κατώτερο όριο των τεσσάρων ατόμων. Αλλιώς δεν έχουμε πολυφωνική εκτέλεση. Αυτά τα τραγούδια έχουν μια απλή μελωδία η οποία συνοδεύεται από δύο- τρείς άλλες βοηθητικές.
Το πολιτιστικό δρώμενο στο Πωγώνι υποστήριξε η Περιφέρεια Ηπείρου με γνώμονα την ανάδειξη της μοναδικότητα του πολυφωνικού τραγουδιού, τη διάσωση της λαϊκής παράδοσης και την τουριστική προβολή του τόπου.
