Στην ιατρική ένας βασικός διαχωρισμός εννοιών είναι αυτός του συμπτώματος και της ασθένειας. Έχει πολύ μεγάλη σημασία ο διαχωρισμός των δύο -λένε οι γιατροί- αν τελικά θέλεις να θεραπεύσεις τον ασθενή.
*Του Νικόλα Καρανικόλα, Επίκουρου Καθηγητή Α.Π.Θ.
Η οικονομική κρίση που μας ταλαιπωρεί εδώ και δέκα έτη, είναι σύμπτωμα ή ασθένεια; Ακόμα και σήμερα, αν ρωτήσουμε απλούς πολίτες ή και λήπτες πολιτικών αποφάσεων για τις αιτίες της κρίσης, το πιο πιθανό είναι ότι θα καταλήξουμε σε πολλές, διαφορετικές ή ακόμα και ετερόκλιτες ή συγκρουσιακές απαντήσεις.
Οι περισσότεροι Έλληνες άλλωστε, πιστεύουν ότι η οικονομική κρίση είναι η ασθένεια και οι βασικές αιτίες του κακού είναι συγκεκριμένες. Συνήθως, οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα βλέπουν ως βασικές αιτίες τις κρίσηςτα θέματα του δημοσίου τομέα όπως αυτά των υπεράριθμων δημοσίων υπαλλήλων, οι δημόσιοι υπάλληλοι βέβαια διαβάζουν ως κύρια αιτία της κρίσης τηνφοροαποφυγή του ιδιωτικού τομέα, ενώ μια άλλη βασική αιτία που ακούγεται συχνά είναι τα ζητήματα του φορολογικού και ασφαλιστικού πλαισίου που διέπει την ώρα μόνιμα ευμετάβλητο δημιουργώντας παθογένειες όπως οι πολλές και υψηλές συντάξεις που για πολλά χρόνια δίνονταν πρόωρα.
Η κρίση που ζούμε -κατά την άποψή πολλών πια- είναι σύμπτωμα και όχι ασθένεια. Όπως και επακόλουθα συμπτώματα είναι και οι λεγόμενες ως αιτίες της κρίσης.
Μίααπό τις βαθύτερες αιτίες και ασθένειες της Ελληνικής κοινωνίας, ήταν και παραμένει το πελατειακό κράτος. Το ότι πολλές φορές για να γίνει το αυτονόητο οφείλεις να έρθεις σε «επαφή» με τους αιρετούς και ψηφισμένους πολιτικούς όλων των επιπέδων διοίκησης.
Η πιο κοντινή στον πολίτη, άσκηση διοίκησης στην Ελλάδα, είναι η τοπική αυτοδιοίκηση. Οι Δήμοι. Κυρίαρχα λοιπόν αποτελεί τον χώρο όπου ως πολίτες διδασκόμαστε ένα δούνε και λαβείν μικροσυμφερόντων και ανόητων προσωπικών εξυπηρετήσεων. Η τοπική αυτοδιοίκηση αποτέλεσε για χρόνια το «farwest» της πολιτικής στην Ελλάδα. Άγριες προσωπικές κόντρες, οικογένειες που χωρίζονται στην μέση αλλά και ίντριγκα και λαϊκισμοί συνοικιακού χαρακτήρα και γειτονιάς αποτελούν τα κύρια χαρακτηριστικά της σύγχρονης πολιτικής έκφρασης στην χώρα.
Από την μία, ο Έλληναςπου επιθυμεί να κάνει την δουλειά του μέσα από την λογική της ελάχιστης προσπάθειας, και από την άλλη, ο αιρετός της αυτοδιοίκησης, που απαλλαγμένος πια από κόμματα και πολιτικές στηρίξεις,ανεξάρτητος πια, δημιουργεί τα προσωπικά του «ψηφουλάκια». Κάπου στην μέση, όλοι οι αμέτοχοι πολίτες που απλά θέλουν να διεκπεραιώσουντην δουλειά τους με την συνεργασία ενός ανήμπορου στην κανονικότητα κράτους. Το «bullying»στον καθημερινό στίβο λοιπόν κατά την επαφή με τις υπηρεσίες, είναι πραγματικότητα για όλους, που αμήχανα περιμένουμε σε ουρές με τα χαρτάκια αναμονής ανά χείρας.
Από την άλλη, υπάρχει διάχυτη η ελπίδα ότι η κρίση έσβησε και τις όποιες ψευδαισθήσεις είχαν οι μέτριοι αυτής της χώρας για διορισμούς και μεταθέσεις. Ότι κάτι καινούριο πάει να γεννηθεί στην χώρα, αφού οι πολιτικές τεχνικές χειραγώγησης του παρελθόντος χάνονται για τους φιλόδοξους «Γκόρτσους» του καφενείου.
Σήμερα βέβαια, ζούμε την περίοδο του δημάρχου σταρ. Αυτού δηλαδή που με την χρήση των νέων κοινωνικών δικτύων περνά την άποψη του μέσα από Likeκαι ιαχές θαυμασμού από τους ημετέρους. Σύμπτωμα και αυτό. Ένα ιδιότυπο όψιμο πανηγυράκι που έχουμε στήσει στα αποκαΐδια της κρίσης μας.
Αν αντιδράσουμε πιο ώριμα από ότι στο παρελθόν, αν κάτι έχουμε διδαχθεί από την τελευταία δεκαετία θα περάσουμε από την περίοδο που διανύουμε -ελπίζω- στην περίοδο των υποδομών.
Με κάθε ευκαιρία, οι πόλεις, θυμίζουν ότι είναι απόλυτα ανοχύρωτες σε ακραία φαινόμενα. Τα καιρικά φαινόμενα, η μετανάστευση, αλλά και ακόμα και η καθημερινή επαφή με τις υπηρεσίες προδίδουν το ότι είκοσι χρόνια τώρα απλά χάναμε χρόνο, μη επενδύοντας ποτέ μακροπρόθεσμα.
Η σύγχρονη διοίκηση λοιπόν, θα πρέπει να περάσει μέσα από τον σχεδιασμό και την υλοποίηση «έξυπνων» λύσεων που θα δημιουργήσουν τις υποδομές που τόσο έχουμε ανάγκη. Οι καθημερινές λειτουργίες ενός Δήμου, η χρήση της τεχνολογίας όχι ως αποσπασμένες εφαρμογές κινητών τηλεφώνων αλλά ως ολιστικό περιβάλλον οργάνωσης της καθημερινότητας του Δήμου, και η αξιολόγηση των υπηρεσιών και των υποδομών είναι τα ζητήματα που βρίσκονται στο προσκήνιο. Με την υλοποίηση αυτών, θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε στην άσκηση αναπτυξιακής πολιτικής από τους Δήμους μας. Τότε μόνο θα δούμε το πέρασμα από την τοπική αυτοδιοίκηση στην τοπική διακυβέρνηση. Εκείνη δηλαδή η ανάπτυξη των χωρικών πολιτικών από τους Δήμους, που μέσα από μία συμμετοχική διαδικασία αναδιοργάνωσης των διαδικασιών, θα οδηγήσει και θα αναπτύξει το νέο μοντέλο κοινωνικών συνεργασιών που τόσο μας έλλειψε στην μεταπολιτευτική Ελλάδα.
Άλλωστε, ο επιτυχημένος αιρετός του αύριο, θα είναι αυτός που οι δημότες δεν θα γνωρίζουν καν το όνομα του. Αφού όλα θα λειτουργούν μέσα από τις υπηρεσίες του Δήμου και δεν θα υπάρχει η ανάγκη να παρευρίσκεται σε κάθε μνημόσυνο και γάμο στην περιφέρεια του. Αν δεν το καταφέρουμε αυτό τότε πολύ φοβάμαι ότι από τον Δήμαρχο σταρ γρήγορα θα περάσουμε στον δήμαρχο κλόουν που θα κάνει τα πάντα για να κρατηθεί στο προσκήνιο.
Ας τολμήσουμε λοιπόν να συμμετέχουμε όλοι μας όχι μέσα από τα προσωπικά μας συμφέροντα αλλά την επιλογή απόψεων και στάσεων.
