Με αφορμή τα όσα έγιναν και γράφτηκαν για τα δενδρύλλια κάνναβης στην Καρδίτσα, εμείς λεξιλογώντας θα πούμε ότι ἡ κάνναβις, τῆς κανννάβιως ή τῆς καννάβεως είναι λέξη που δανείζεται η ελληνική από κάποια άλλη γλώσσα ανατολικής προέλευσης.
*Της Σοφίας Μουρούτη Γεωργάνα
Λέξη πολύ παλιά, την συναντάμε για πρώτη φορά στον Ηρόδοτο (484 – 425 π.Χ.). Από αυτά που γράφει ο πατέρας της ιστορίας αντιλαμβανόμαστε ότι ο λεκτικός τύπος «κάνναβις» δήλωνε τους σπόρους της κάνναβης, του φυτού εκείνου που έχει κοντό μίσχο και φύλλα σε σχήμα παλάμης. Από τις ίνες των βλαστών του φτιάχνονται νήματα, σχοινιά, τα κανναβόσχοινα, ενώ από τους αδένες των φύλλων του και από τις άκρες των κλαδιών του το χασίς. Από άλλα μέρη του ένα άλλο ναρκωτικό, η μαριχουάνα.
Από νήματα κατασκευάζονται κανναβόπανα, καννάβινα, κανναβήσια ή κανναβένια υφάσματα. Ένα από τα υφάσματα αυτά -που περιέχει βέβαια και άλλα υλικά- είναι το πανί της ζωγραφικής, το κανναβάτσο. Το κανναβάτσο, όμως, χρησιμοποιείται και για την κατασκευή σακιών, ανδρικών υφασμάτων, δαπέδων πυγμαχίας, επειδή είναι το υλικό του χοντρό και ανθεκτικό ταυτόχρονα.
Με την κάνναβη σχετίζονται οι κανναβόσποροι, ή κανναβόκοκκοι, το κανναβούρι, που τρώνε τα ωδικά πουλιά και κελαηδούν ωραία. Το φυτό που τους παράγει το λένε αλλιώς κανναβουριά.
Η δράση των σπόρων της καννάβεως στην αρχαιότητα ήταν γνωστή στους λαούς της Ανατολής. Οι Σκύθες, νομαδικά φύλα που κατοικούσαν στα βόρεια παράλια της Μαύρης Θάλασσας, έκαιγαν τους σπόρους καννάβεως, για να καπνισθούν, να ιδρώσουν και με αυτόν τον τρόπο να καθαρισθούν. Ο Ηρόδοτος αναφέρει γι’ αυτούς ότι αυτό ήταν το λουτρό τους, δεν έκαναν άλλο μπάνιο, με νερό δηλαδή. Αυτό ονομαζόταν τὸ κανναβισθῆναι.
Με την κάνναβη συνεκδοχικά εννοούμε την ψυχοτρόπο ουσία, το ναρκωτικό, μια ποικιλία της οποίας είναι η ινδική κάνναβη. Έτσι ονόμασε ο Ζαν Μπατίστ Λαμάρκ (1744 – 1829), φυσιοδίφης και ακαδημαϊκός, τα δείγματα που συνέλεξε στην Ινδία.
Στα αγγλικά και γαλλικά λέγεται cannabis, λεκτικός τύπος που προέρχεται από την λατινική cannabis, που κι αυτή με την σειρά της ανάγεται στην ελληνική. Ενδιαφέρον είναι ότι στην τουρκική ονομάζεται kenevir που παραπέμπει στο δικό μας κανναβούρι.
Τελευταία η κάνναβη μάς έβαλε σε καινούργιες δουλειές.
*Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας
