«Γράφω τα μυθιστορήματά μου επειδή έχω μια απορία στην οποία απεγνωσμένα χρειάζομαι μια απάντηση» λέει ο συγγραφέας Ντάγκλας Κάρλτον Εϊμπραμς. «Μια μέρα, μαζί με τις δίδυμες κόρες μου, ακούγαμε για κάποιες φάλιανες στον…Τάμεση, οι οποίες είχαν ξεστρατίσει. Τότε έκανα στον εαυτό μου την ερώτηση που κυριαρχεί στο βιβλίο: Θα μπορούσε να υπάρξει κάποια σύνδεση ανάμεσα σε ό,τι συμβαίνει στη στεριά και σε ό,τι συμβαίνει στη θάλασσα; Επίσης ήθελα να μάθω αν θα μπορούσαμε να σώσουμε τους εαυτούς μας και αν υπάρχει στην ανθρώπινη καρδιά κάτι πιο ισχυρό από την άγνοια, τον φόβο και την απληστία. Πήρα την απάντησή μου -από τους επιστήμονες μαζί με τους οποίους δούλεψα για το βιβλίο-, υπάρχει κάτι ισχυρότερο από αυτά και αποτελεί τη μεγαλύτερη ελπίδα μας».
Ακούσατε ποτέ το «τραγούδι της φάλαινας»; Εκφράζει αυτό κάποια συναισθήματα, κάτι άλλο;
«Είχα τη χαρά και το προνόμιο να κολυμπήσω δίπλα σε φάλαινες, να ηχογραφήσω το τραγούδι τους και να μελετήσω τη συμπεριφορά τους. Υπάρχουν πολλές θεωρίες σχετικά με το νόημα του τραγουδιού τους, αλλά σίγουρα βοηθά στην επικοινωνία και την έκφραση συναισθημάτων τους. Ακόμη διαθέτουν και διαφορετικά είδη τραγουδιών. Γνωρίζουμε ότι είναι δομημένα όπως τα δικά μας τραγούδια και εξελίσσονται διαρκώς, καθώς τα αρσενικά τραγουδούν μαζί και αλλάζουν τα τραγούδια, τα βελτιώνουν. Καθώς δούλευα στο βιβλίο ανακάλυψα και “κοινωνικούς ήχους” – τις λέξεις που χρησιμοποιούνται για επικοινωνία – στα τραγούδια τους».
Είναι η φάλαινα ένα πλάσμα υψηλής νοημοσύνης;
«Δεν γνωρίζουμε πόσο έξυπνες είναι οι φάλαινες, αλλά αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι έχουν ατρακτοειδείς νευρώνες οι οποίοι στους ανθρώπους επιτρέπουν την καλλιέργεια και τη γλώσσα. Είμαστε σχεδόν σίγουροι ότι οι φάλαινες διαθέτουν και τα δύο».
Σε ποιο σημείο βρίσκεται το θέμα της φαλαινοθηρίας σήμερα;
«Χάρη στην απαγόρευση της εμπορικής φαλαινοθηρίας, πολλοί πληθυσμοί φαλαινών “επιστρέφουν”, αλλά βρίσκονται ακόμη πολύ κάτω από τα ιστορικά τους νούμερα. Ωστόσο χώρες όπως η Ιαπωνία, η Νορβηγία και η Ισλανδία αλιεύουν χιλιάδες ψάρια των οποίων το κρέας καταλήγει σε σούσι εστιατόρια στο Τόκιο. Τώρα οι Γιαπωνέζοι και οι υποστηρικτές τους επιχειρούν να ανατρέψουν την απαγόρευση. Η πάλη για να σωθούν οι φάλαινες δεν έχει ακόμη τελειώσει, αφού αντιμετωπίζουν και πολλούς άλλους κινδύνους. Η μόλυνση του νερού είναι ο πιο καινούργιος και θανατηφόρος, αλλά αυτός είναι ένας κίνδυνος που αφορά τόσο τις φάλαινες όσο και τους ανθρώπους».
Εχει καταγραφεί επίθεση φάλαινας σε γιοτ. Πώς το σχολιάζετε;
«Πιστεύω ότι είναι πολύ απίθανο η φάλαινα όντως να επιτέθηκε. Προφανώς το γιοτ βρέθηκε στον δρόμο της φάλαινας και αυτό που έκανε μάλλον αποτελεί μέρος της κανονικής συμπεριφοράς της. Είναι αλήθεια ότι όπως σε κάθε άλλο ζώο, συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπου, διαφορετικά άτομα έχουν διαφορετικά ταμπεραμέντα, οπότε κάποια ενδεχομένως να είναι πιο επιθετικά από άλλα. Οταν κάποτε κολυμπούσα στη θάλασσα μαζί με φάλαινες, μια 25 τόνων αρσενική συνοδός φάλαινα ήρθε κοντά μου, με κοίταξε “μάτι με μάτι” και μετά σήκωσε το τεράστιο πτερύγιό της απαλά πάνω από το σώμα μου, αποφεύγοντας να με χτυπήσει. Εδώ κάτω στο Μεξικό όπου βρίσκομαι τώρα, βλέπουμε γκρι φάλαινες, οι οποίες συχνά ανταποδίδουν χτυπήματα όταν σφαγιάζονται, να φέρνουν τα μωρά τους για να μας τα “συστήσουν”, ενώ μας αφήνουν και να τα αγγίζουμε. Αυτές οι φάλαινες ζουν πάρα πολύ καιρό, οπότε κάποιες ίσως έχουν βιώσει τη φαλαινοθηρία και έχουν συμπεράνει ότι στις συγκεκριμένες συνθήκες είναι ασφαλείς».
Μοιράζεστε την άποψη που θέλει στο κοντικό μέλλον να είναι τα οικολογικά προβλήματα εκείνα που θα «ανεβάζουν» ή θα «κατεβάζουν» τις κυβερνήσεις;
«Νομίζω ότι η Ευρώπη ήδη έχει αρχίσει να βλέπει πόσο πολλοί άνθρωποι ενδιαφέρονται για τη Γη, που είναι το σπίτι μας. Πιστεύω ότι καθώς οι άνθρωποι συνειδητοποιούν και αρχίζουν να βιώνουν τους κινδύνους προσωπικά και κοινωνικά, θα απαιτούν οι πολιτικοί τους να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα ή αλλιώς να χάνουν την εξουσία τους. Δεν μιλάμε για το περιβάλλον, μιλάμε για τον “oikos” – το σπίτι μας. Αν αγαπάμε το σπίτι μας, τα παιδιά μας, πρέπει να συνειδητοποιούμε ότι όλη η ζωή είναι συνδεδεμένη και να την προστατεύουμε». *
