του: Γιάννη Τριανταφύλλου.
Στην φάση των 16 του Μουντιάλ της Ρωσίας, οι 3 από τους 8 νοκ άουτ αγώνες κρίθηκαν στη διαδικασία των πέναλτι. Και ίσως ήταν εκείνοι που πρόσφεραν τη μεγαλύτερη αγωνία στους τηλεθεατές.
Γιατί τα πέναλτι έχουν αγωνία. Χαρακτηριστικός ο τίτλος του μυθιστορήματος του Πέτερ Χάντκε «Η αγωνία του τερματοφύλακα πριν από το πέναλτι». Το βιβλίο κυκλοφόρησε το 1970 και έναν χρόνο μετά αποτέλεσε το σκηνοθετικό ντεμπούτο του διάσημου Βιμ Βέντερς.
Ο τερματοφύλακας Γιόζεφ Μπλοχ “τρώει” ένα γκολ, κατά τη διάρκεια ενός εκτός έδρας παιχνιδιού και μετά από καυγά με τον διαιτητή αποβάλλεται. Φεύγοντας από το γήπεδο, ξεκινά μια άσκοπη περιπλάνηση στην ξένη πόλη, καθώς κάτι τρώει τα σωθικά του. Είναι ένας τερματοφύλακας που βρέθηκε εκτός παιχνιδιού, τιμωρημένος για μερικές αγωνιστικές, χαμένος εκτός των ορίων του δικού του ψυχολογικού γηπέδου.
Ασφαλώς το βιβλίο δεν είναι ποδοσφαιρικό Αλλά ο τίτλος του έχει μετέπειτα χρησιμοποιηθεί άπειρες φορές, αγγίζοντας τα όρια του κλισέ, σε αναφορές αγώνων που πήγαν στα πέναλτι ή και για την εκτέλεση πέναλτι στη διάρκεια ενός ματς.
Ποιός έχει μεγαλύτερη αγωνία σε μια τέτοια αναμφίβολα ψυχοφθόρα διαδικασία; Ο τερματοφύλακας που βρίσκεται σε πιο παθητική θέση ή ο εκτελεστής; Από την άλλη, ανισότητα υπάρχει και στην περιπτωση απόκρουσης ενός πέναλτι. Ο τερματοφύλακας, εκ προοιμίου, θεωρείται χαμένος. Μια απόκρουση, ειδικά εάν συνοδευτεί και από την τελική επιτυχία της ομάδας του, τον εκτοξεύει στο βάθρο της δόξας. Αντίθετα, ο παίκτης που το χάνει, καθίσταται συχνά, εάν βεβαίως η απώλεια αποδειχθεί “μοιραία”, αποδιοπομπάιος τράγος για τους φιλάθλους της ομάδας.
Για τους τηλεθεατές πρόκειται για μια διαδικασία απολύτως συναρπαστική. Και απαιτεί γερά νεύρα εφόσον η κατάσταση αλλάζει από τη μια στιγμή στην άλλη. Μια απόκρουση, ένα δοκάρι, ένα άουτ…
Στο ματς Αγγλίας-Κολομβίας, ο Αγγλος τερματοφύλακας Πίκφορντ ήταν εκείνος που έδωσε την πρόκριση στους 8 στην ομάδα του, με την απόκρουση του τελευταίου πέναλτι των Κολομβιανών. Είχε προηγηθεί το πραγματικό θρίλερ των πέναλτι ανάμεσα σε Κοράτες και Δανούς. με τον Κάσπερ Σμάιχελ, γιό του Πέτερ Σμάιχελ, να αποκρούει δύο πέναλτι αλλά με τον θηριώδη ( γιατί τα πέναλτι χρειάζονται και μεγάλο κορμί…) Σούμπασιτς να κάνει την υπέρβαση, αποκρούονταας 3! Και δίνοντας τελικά την πρόκριση στην Κροατία.
Στα πέναλτι “πήγαν” κι οι οικοδεσπότες Ρώσοι τους Ισπανούς, γνωρίζοντας ότι ήταν εξαιρετικά δύσκολο να τους κερδίσουν στα 120 λεπτά της αναμέτρησής τους. Εκεί, ο Ρώσος γκολκίπερ Ακινέεφ, με τις αποκρούσεις του, ήταν τελικά ο ήρωας του αγώνα, δίνοντας στην ομάδα του την πρόκριση στους 8.
Τι απαιτείται για να αποκρούσεις πέναλτι; Συνήθως μεγάλο κορμί, ένστικτο αλλά και θέληση, ψυχολογία. Να θέλεις να το πιάσεις. Να “ψαρώσεις” αν μπορείς, τον εκτελεστή που βρίσκεται απέναντί σου, σε πλεονεκτική θέση σε σχέση με σένα.
Πολλοί αγώνες του παρελθόντος στα Μουντιάλ κριθηκαν στη διαδικασία των πέναλτι. Εκεί όπου συνήθως επικρατούν οι…Γερμανοί. Χάραλντ Σουμάχερ, Μπόντο Ιλγκνερ, Γενς Λέμαν, προσφεραν με τις αποκρουσεις τους στην εθνική Γερμανίας σημαντικές διακρίσεις σε πολύ κρίσιμους αγώνες. Αντίθετα οι Αγγλοι, εμπιστευόμενοι συνήθως μεγάλους σε ηλικία τερματοφύλακες, οι οποίοι στη διάρκεια του ματς μπορεί να είναι και πρωταγωνιστές λόγω της τεράστιας εμπειρίας τους αλλά στα πέναλτι η αλήθεια έιναι ότι αργούν κάπως να πέσουν, δεν είχαν ποτέ μέχρι τώρα, κατορθώσει να προκριθούν. Ωστόσο για όλα φαίνεται πως υπάρχει η πρώτη φορά..
Και είμαστε ακόμη στους 8. Ποιές άλλες συγκινήσεις μάς επιφυλλάσσει το ρωσικό Μουντιάλ; Ποιές άλλες ψυχοφθόρες και -εξ αυτού- συναρπαστικές διαδικασίες εκτελέσεων πέναλτι; Λίγε ημέρες υπομονή και θα έχουμε τις απαντήσεις στα ερωτηματά μας…
H αγωνία του τερματοφύλακα πριν το πέναλτι, ( Die Angst des Tormanss beim Elfmeter ), στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Gutenberg.
