Ένα ενδιαφέρον άρθρο γνώμης που δημοσιεύεται στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας «Χουριέτ» στην Τουρκία, το οποίο υπογράφεται από τον Σερκάν Ντεμιρτάς, χωρίς να το αντιλαμβάνεται ο συντάκτης του, είναι εξαιρετικά αποκαλυπτικό για τον τρόπο με τον οποίο σκέφτεται η σύγχρονη Τουρκία και αφορά τη συνεχιζόμενη αυθαιρεσία της κράτησης των δυο Ελλήνων στρατιωτικών από το εκεί καθεστώς…
Γράφει ο ΜΙΧΑΗΛ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
ΠΗΓΗ: DEFENCEPOINT.GR
Καταρχάς, στο άρθρο είναι εμφανής η «καθεστωτική επιρροή», καθώς δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ευφυΐα για να διαπιστώσει κανείς το πόσο πρέπει όλοι να «στρογγυλεύουν» όσα γράφουν εάν δεν επιθυμούν να καταστούν τρόφιμοι των τουρκικών φυλακών με κάθε λογής γελοία κατηγορία, όταν βέβαια κάνουν τον κόπο να την απαγγείλουν, καθώς σε τέτοιες «δημοκρατίες» αυτό δεν είναι καν απαραίτητο.
Πάμε όμως και στην ουσία. Η αγωνία για την επιδείνωση των σχέσεων με τις ΗΠΑ δεν κρύβεται και το άρθρο αρχικά, με αφορμή μια συνέντευξη του ΥΠΕΞ Τσαβούσογλου, επικεντρώνει στις προσπάθειες εξομάλυνσης, υπερτονίζοντας τη συμφωνία για την περιοχή της Μανπίτζ στη Βόρεια Συρία για τις κοινές περιπολίες.
Στη συνέχεια ανακαλύπτει την… εγκάρδια συνομιλία του Τραμπ με τον Ερντογάν για τα συχαρίκια του πρώτο στον δεύτερο για την επανεκλογή του στον «θρόνο». Κάπου εκεί αποφασίζει να ασχοληθεί με τα προβλήματα. Λίγο από S-400 και τους τύπους του Ερντογάν που παραβίαζαν το εμπάργκο κατά του Ιράν και άντε πίσω στο θέμα του φερόμενου ως ενορχηστρωτή του πραξικοπήματος, του ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν.
Φυσικά, στην Τουρκία ο Γκιουλέν θεωρείται από τους ισλαμιστές πράκτορας της αμερικανικής CIA στην Τουρκία και για λογαριασμό της οργάνωσε τη συνωμοσία για να «αποκαθηλώσει» τον λαοπρόβλητο ηγέτη, αν και όσες πιθανότητες έχει αυτό να ισχύει, άλλες τόσες έχει και το ότι το πραξικόπημα το έστησε ο πολυχρονεμένος για να δικαιολογήσει τις σταλινικού τύπου εκκαθαρίσεις που έχουν ακολουθήσει.
«Αντιπαραγωγική» η κράτηση του πάστορα Μπράνσον…
Κάπου εκεί ο αρθρογράφος όμως καταλήγει στο πιο ενδιαφέρον συμπέρασμα. Ότι η κράτηση του πάστορα Άντριου Μπράνσον, τον οποίο ο Ερντογάν θέλει να τον ανταλλάξει (μαζί με εργαζόμενους αμερικανικών προξενείων που έχει συλλάβει το καθεστώς) με τον Φετουλάχ Γκιουλέν, έχει καταστεί πολιτική πολύ υψηλού, δυσανάλογου κόστους για την Άγκυρα.
Η υπόθεση Μπράνσον έχει προσελκύσει από το 2016 που συνέλαβαν οι τουρκικές αρχές τον πάστορα, δυσανάλογο με αυτό που αναμενόταν πολιτικό και θρησκευτικό ενδιαφέρον στις ΗΠΑ και αποτελεί την αφορμή για να εκδηλωθούν κινήσεις στο Κογκρέσο που βλάπτουν σοβαρά τα τουρκικά συμφέροντα.
Ο αρθρογράφος καταλήγει στο συμπέρασμα ότι όσο συνεχίζει να κρατείται ο Μπράνσον τόσο θα περιπλέκεται η κατάσταση στις διμερείς σχέσεις και εμμέσως πλην σαφώς τάσσεται υπέρ της απέλασής του, προαναγγέλλοντας(;) ότι αυτό θα μπορούσε γίνει στις 18 Ιουλίου που είναι προγραμματισμένη η δίκη του. Αυτή θα είναι η μετεκλογική χειρονομία του Ερντογάν στον Τραμπ.
Ηθικόν δίδαγμα; Ότι οι Τούρκοι δρουν ορθολογικά, βλέπουν τα πάντα ως ένα ατελείωτο παζάρι και «ζυγίζουν» προσεκτικά τι τους συμφέρει και τι όχι. Εν ολίγοις, εάν γνωρίζεις ότι οι Τούρκοι προβαίνουν σε τέτοιες παράνομες και ανήθικες – αδιάφορο βέβαια… – ενέργειες για να επηρεάσουν τον υπολογισμό κόστους-οφέλους του αντιπάλου και δεν πράττεις τίποτα ουσιαστικό για να φορτώσεις τη «ζυγαριά» από την πλευρά που σε ενδιαφέρει, είσαι είτε αφελής είτε ηλίθιος.
Και ολίγη από την αλά Γκρέκα αντιμετώπιση καταστάσεων…
Με απλά λόγια, αναρωτηθείτε ποιες είναι οι ενέργειες στις οποίες προέβη η ελληνική πλευρά για να πετύχει αυτόν τον εξόφθαλμα προφανή στόχο, τον επηρεασμό δηλαδή της εξίσωσης κόστους-οφέλους του αντιπάλου. Τι θα απαντούσε ο πολύς Νίκος Κοτζιάς που βάλθηκε να μας «λύσει» όλα τα προβλήματα με τους γείτονες με το πολύ πρόχειρο σκεπτικό ότι έτσι θα επικεντρώσει η Ελλάδα στην Τουρκία;
Μήπως ότι θέτουμε το ζήτημα σε όλα τα επίπεδα και έχουμε πετύχει να καταδικάζεται η τουρκική συμπεριφορά από ολόκληρη την οικουμένη; Δεν βρέθηκε κανείς να του υπομνήσει το ατυχές συμβάν με το… ατύχημα της Φατμέ στο Γενί τζαμί; Ή μήπως η απάντηση που έχουν προκατασκευασμένη στους εγκεφάλους τους είναι ο κίνδυνος στρατιωτικής κλιμάκωσης;
Φυσικά και η στρατιωτική ηγεσία θα πρέπει να αρχίσει να σκέπτεται και να πράττει ως τέτοια. Ας μην ευθυγραμμίζεται με ό,τι λέει η πολιτική εάν από στρατηγικής απόψεως είναι για τα πανηγύρια. Και έχει συμβεί αρκετές φορές αυτό, ας μην αναφερθούμε όμως σε πιο συγκεκριμένα παραδείγματα.
Διότι αγαπητοί φίλοι, φαίνεται πως οι σύγχρονοι στρατιωτικοί ηγήτορες επικεντρώνουν στο πως θα πορευθούν εκ του παραλλήλου με την πολιτική ηγεσία σε όλα τα επίπεδα, για να διασφαλίσουν περεταίρω ανέλιξη στην ιεραρχία, περισσότερα παράσημα, παράτες, «παρουσιάστε» και εθνικούς ύμνους.
Κι όταν ακόμα φτάσουν στη θέση του αρχηγού ΓΕΕΘΑ, την ανώτερη δηλαδή θέση της στρατιωτικής ιεραρχίας των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, ποντάρουν στο ότι η «καλή συμπεριφορά» και αυτό που ονομάζουν τόσο διαστρεβλωτικά ως… «πολιτική σκέψη», θα εξασφαλίσει να έχουν να κάνουν κάτι μετά την αποστρατεία, όσο περνάει ακόμα η «μπογιά» τους.
Σε κάποιο ψηφοδέλτιο για θέση στο Επικρατείας ας πούμε, ή η ανάληψη θέσης στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας… εκ προσωπικοτήτων κοινής αποδοχής. Μπορεί όμως να κάνει προκοπή η χώρα εάν στο «εσωτερικό ζύγισμα» στη διαδικασία λήψης απόφασης, οι ιδιοτελείς υπολογισμοί – που δεν μπορείς να τους αποφύγεις τελείως – βαρύνουν δυσανάλογα.
Ισοδύναμο τετελεσμένο εδώ δεν υπάρχει;
Αρκετή – για τα δεδομένα της Ελλάδας – συζήτηση έγινε για το περίφημο δόγμα του «ισοδύναμου τετελεσμένου» αμέσως μετά την κρίση των Ιμίων. Ένα δόγμα το οποίο υποτίθεται σαν στόχο είχε και να απαντήσει στην πρόκληση του αντιπάλου και να αποφύγει την ανεξέλεγκτη κλιμάκωση.
Αυτό το δήθεν «δόγμα» πως εφαρμόζεται στην περίπτωση των δυο Ελλήνων στρατιωτικών που κρατούνται τόσο άδικα, παράνομα και ανήθικα από το ισλαμιστικό καθεστώς της γειτονικής χώρας; Υπάρχει ζήτημα εξεύρεσης και εκτέλεσης κάποιας ελληνικής «πρωτοβουλίας» που θα επιφέρει κάποια ισορροπία;
Είναι τόσο ανίκανη πλέον η Ελλάδα που δεν μπορεί να σκεφτεί… κάτι καινούργιο και δημιουργικό, μετά από ένα διάστημα άκαρπων προσπαθειών λογικής διευθέτησης, ειδικά όταν υπάρχει τόσο πλούσια ιστορία παρόμοιων περιστατικών στο παρελθόν, με κάποια εκ των οποίων να συνιστούν «καραμπινάτη» προσπάθεια κατασκοπείας;
Παρόλα αυτά, η Ελλάδα έδειξε όχι κατανόηση απέναντι στην Τουρκία, αλλά με τη συμπεριφορά της απέδειξε ότι κατανοεί ότι στο διεθνές περιβάλλον υπάρχουν κάποιες παράνομες μεν, αλλά κοινά «ανεκτές» συμπεριφορές. Αναγνωρίζεται δηλαδή εκατέρωθεν ως θεμιτή η απόπειρα συλλογής πληροφοριών και επιδεικνύεις «χαλαρή συμπεριφορά».
Η εικόνα όμως που έχει σχηματίσει η Τουρκία για την Ελλάδα με ευθύνη σαφώς δική μας, είναι ότι μπορεί να συμπεριφέρεται με ένα δικό της ad hoc «σετ κανόνων», άκρως επιθετικών, αφού ό,τι και να συμβεί, συνεχώς ακούς τους ίδιους ηλίθιους να παπαγαλίζουν τη φοβία τους για κλιμάκωση και σύγκρουση!
Υπάρχει και η αντίστροφη ανάγνωση. Ισοδύναμο τετελεσμένο εν προκειμένω, θα ήταν το να απαγάγουμε κι εμείς δυο Τούρκους κακομοίρηδες. Είναι λογικό να αντιτάξει κανείς ότι αυτό δεν θα συγκινήσει την Τουρκία για μια σειρά από λόγους.
Πρώτον διότι αυτοί θα θεωρηθούν «μάρτυρες»… δηλαδή αναλώσιμοι, δεύτερον διότι έχουν τη βεβαιότητα ότι οι ευρωπαϊκές αρχές και αξίες που ακολουθεί η Ελλάδα, διασφαλίζει ότι οι απαχθέντες πιθανότατα θα περνούν καλύτερα από όσο θα περνούσαν στον τουρκικό στρατό.
Άρα, ίσως θα έπρεπε να περάσεις στο Plan B’ και να μαζέψεις π.χ. δυο ανώτατους αξιωματικούς, αδιαφορώντας εντελώς για την… καταδίκη από οποιονδήποτε. Υπάρχουν και άλλες πολλές σκέψεις και προτάσεις «ασύμμετρης» αντιμετώπισης της κατάστασης και της επιβολής κόστους σε άλλα πεδία. Αυτά δεν συζητιούνται βέβαια έτσι δημοσίως, αν θέλουμε να διατηρούμε στοιχειώδη σοβαρότητα.
Το επιχείρημα που θέλαμε να αναπτύξουμε ώστε να γίνει κατανοητό, είναι ότι η Τουρκία, όπως αποδεικνύει η εξέλιξη της υπόθεσης Μπράνσον και ίσως αποδειχθεί αυτή του τραπεζίτη του Ερντογάν (του αντιπρόεδρου της Halkbank), καταλαβαίνει μόνο από διαπραγμάτευση.
Κατέστησε σαφές έστω και έμμεσα, ότι το ενδιαφέρον της είναι οι οχτώ αξιωματικοί που βρίσκονται στην Ελλάδα και δεν προχωράμε στην απέλαση – έκδοσή τους, αφενός διότι εάν η Τουρκία δεν καταλαβαίνει τι σημαίνει ευρωπαϊκό και διεθνές δίκαιο είναι δικό της πρόβλημα και αφετέρου διότι εάν πετύχαινε τον στόχο της, κανείς δεν σε διασφάλιζε ότι δεν θα το επαναλάμβανε…
Σε μια Τουρκία που δρα ως κλασικός περιφερειακός γκάγκστερ, οφείλεις να κατανοείς στοιχειωδώς τον τρόπο σκέψης της και να συμπεριφέρεσαι αναλόγως εάν θέλεις να φέρεις αποτέλεσμα και όχι μόνο να διαχειρίζεσαι. Κανείς δεν προτείνει την εγκατάλειψη των διπλωματικών προσπαθειών. Όμως θέλεις και αποτέλεσμα. Αν ήταν ιδιωτικός τομέας, κάποιοι θα είχαν πάει στα σπίτια τους.
Δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή και μια συμπεριφορά που παραπέμπει στο «τι να κάνουμε, δεν ακούνε» και να επικαλούμαστε είτε… τον πολιτισμό μας απέναντι στους άξεστους, ή τον κίνδυνο στρατιωτικής κλιμάκωσης. Το βέβαιο είναι πως κάποιοι «πεφωτισμένοι» που τα χειρίζονται, οφείλουν επιτέλους κάποιες εξηγήσεις.
