Ίσως επηρεασμένοι από τις δημοσκοπήσεις των τελευταίων ημερών ημερών να σκεφτούν μερικοί ότι η κυβέρνηση πνέει τα λοίσθια, βρίσκεται στα τελευταία της, ψυχορραγεί, δηλαδή. Λίγο υπερβολική η διαπίστωση, αν σκεφθεί κανείς ότι τυπικά της απομένει ακόμα ένας χρόνoς μέχρι τις εκλογές.
*Γράφει η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα
Το πνέω το καταλαβαίνουμε, έχει εδώ την έννοια του αναπνέω, βιώνω. Αυτό το λοίσθια, όμως, μας παραπέμπει στο αρχαιοελληνικό επίθετο λοῖσθος, που είναι ο τελευταίος.
Ο Έλληνας γραμματικός Ησύχιος ο Αλεξανδρεύς ή Αλεξανδρινός, που έζησε τον 5ο αιώνα μ. Χ. και συνέγραψε το γνωστό λεξικό του, παραθέτει την λέξη και κάνει μια απόπειρα να την ετυμολογήσει. Λέει, λοιπόν, ότι το πρώτο συνθετικό της προέρχεται από την ρίζα *λοιhiστος, που συγγενεύει μάλιστα με το αγγλικό παραθετικό less και δηλώνει το λιγότερο ως επίρρημα και τον λιγότερο ως επίθετο. Οι μαρτυρίες του Ησυχίου αξίζει να μελετώνται από αυτούς που ασχολούνται με την γλώσσα, γιατί διασώζει πολλούς σπάνιους και περίεργους λεκτικούς τύπους των ελληνικών.
(Φωτ. Από το λεξικό του Ησυχίου, η αρχή του γράμματος Π. Από την βιβλιοθήκη του Αγίου Μάρκου της Βενετίας, όπου διασώζεται το μοναδικό αρκετά φθαρμένο χειρόγραφο του 15ου αιώνα. Πηγή: Wikimedia Commons.
Το δεύτερο συνθετικό ίσως είναι η ρίζα *-θFος, από το θέω, το τρέχω. Άρα λοῖσθος ήταν εκείνος που έμενε τελευταίος στον αγώνα, γιατί δεν έτρεχε δυνατά και γρήγορα.
Αξίζει να αναφέρουμε εδώ ότι στα αρχαία ελληνικά έχουμε τον λοισθότατον, τον τελευταίο όλων, τον έσχατο, και το λοίσθημα, το τέλος. Ο Σοφοκλής ονομάζει τον θάνατο λοίσθιον ἰατρόν κακῶν, ύστατο θεραπευτή των συμφορών που βασανίζουν τον άνθρωπο. (Αποσπάσματα, 626).
Πνέω τα λοίσθια, είμαι ένα βήμα πριν το τέλος. Όχι δα! Δεν δεχόμαστε ότι ψυχορραγούμε. Τα ωραία μας περιμένουν!
*Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας
