Η γηραιά Αλβιών, δηλαδή η Μεγάλη Βρετανία, έχει την τιμητική της αυτές τις ημέρες, μια που συζητάμε τις επιλογές της. Μόλις χθες διαβάσαμε στο ThePresident, ότι η βασίλισσα Ελισάβετ επικύρωσε το νόμο της πρωθυπουργού Τερέζα Μέι για το Brexit.
Της Σοφίας Μουρούτη Γεωργάνα
Αλουιόνα την ονομάζει ο αστρονόμος, γεωγράφος, φυσικός φιλόσοφος, μαθηματικός, θεωρητικός της μουσικής Κλαύδιος Πτολεμαίος (100 μ. Χ. – 160 μ. Χ.), που έζησε στη ρωμαϊκή Αλεξάνδρεια. Στο έργο του Γεωγραφία παραθέτει τις γεωγραφικές γνώσεις για τις περιοχές που ήταν γνωστές στην εποχή του. Έτσι, λοιπόν, αποκαλεί το νησί για το οποίο γίνεται πολύς λόγος τελευταία.
Και παλαιότερα, όμως, από τον 6ο αιώνα π.Χ., η περιοχή είναι γνωστή ως Albionum, ενώ σε κείμενα του 4ου αιώνα π.Χ. αναφέρονται τα νησιά Αλβίων και Ιέρνη. Μετά την κατάκτησή τους από τους Ρωμαίους, τον 1ο αιώνα π.Χ., άρχισε να χρησιμοποιείται η ονομασία Britannia.
Πολύ παλιός ο λεκτικός τύπος, προέρχεται από τη λατινική ρίζα Albion, που μάλλον δεν έχει ινδοευρωπαϊκή προέλευση. Το αρχικό θέμα θα ήταν *alb- και δηλώνει το ψηλό βουνό. Από αυτό το ίδιο *alb- έχουμε, επίσης, τη λέξη για την οροσειρά των Άλπεων, που διασχίζουν την Κεντρική Ευρώπη.
Πολλοί παλαιότερα συνέδεσαν το *alb- με το λατινικό επίθετο albus, τον λευκό. Αυτή η ερμηνεία θεωρείται σήμερα παρετυμολογία και προέκυψε από το γεγονός ότι οι ακτές του Ντόβερ ήταν λευκές από το ασβεστολιθικό πέτρωμα, την κρητίδα, κιμωλία.
Γηραιά την λέμε, γιατί είναι παλιά και η ύπαρξή της μαρτυρείται ήδη από την πρώτη χιλιετία π.Χ.
Στα ελληνικά η Αλβιών ως ονομασία του σημερινού Ηνωμένου Βασιλείου είναι ένας ποιητικός λεκτικός τύπος, που τον συναντάμε στη λογοτεχνία μας.
Ο επτανήσιος ποιητής Ανδρέας Κάλβος, στην ωδή του με τίτλο Ὁ Φιλόπατρις, χαιρετά διάφορες χώρες και πόλεις που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη ζωή του, την Ιταλία (Αυσονία), Μ. Βρεττανία (Αλβιώνα), το Παρίσι, για να καταλήξει στο ότι τελικά μόνο η ιδιαιτέρα πατρίδα του, η Ζάκυνθος, κερδίζει την καρδιά του.
Χαῖρε Αὐσονία, χαῖρε
καὶ σὺ Ἀλβιών, χαιρέτωσαν
τὰ ἔνδοξα Παρίσια·
ὡραία καὶ μόνη ἡ Ζάκυνθος
μὲ κυριεύει.
Στην Αλβιώνα θα πάει ο ποιητής το 1816 μαζί με τον δάσκαλό του Ugo Foscolo, θα ξαναβρεθεί εκεί το 1852, θα παντρευτεί δυο φορές Αγγλίδες, θα διδάξει στο Παρθεναγωγείο του Λάουθ και θα ταφεί στο Κέντιγκτον. Θα ασπαστεί μάλιστα και το αγγλικανικό δόγμα.
Η παραμονή του εκεί έφερε αλβιόνειο αέρα στα ελληνικά γράμματα και μάθαμε κάτι καινούργιο.
Ένα μεγάλο «χαίρε» στην Αλβιώνα και από εμάς.
