Αλλάζει σταδιακά το τοπίο των εξαρτήσεων στη χώρα μας, σύμφωνα με τα απολογιστικά στοιχεία που παρουσίασε το ΚΕΘΕΑ. O Οργανισμός προσέφερε το 2017, «14.588 θέσεις θεραπείας σε ένα σύνολο εξυπηρετουμένων που τα τελευταία χρόνια γίνεται όλο και πιο ανομοιογενές, με την εξάρτηση από την κάνναβη, το αλκοόλ και τον τζόγο να απασχολούν όλο και περισσότερο τις υπηρεσίες του».
Σε σχέση με την περίοδο πριν από την οικονομική κρίση, σήμερα οι άνθρωποι που συμμετέχουν στα προγράμματα απεξάρτησης του ΚΕΘΕΑ από τα ναρκωτικά είναι μεγαλύτεροι σε ηλικία, με περισσότερα χρόνια συστηματικής χρήσης και μεγαλύτερες επιβαρύνσεις: προβλήματα σωματικής υγείας, κατάθλιψη, εμπλοκή με τον νόμο. Κύρια ουσία χρήσης παραμένει η ηρωίνη και τα οπιοειδή, με επικρατέστερους τρόπους χρήσης την εισπνοή από τη μύτη και το κάπνισμα. Ωστόσο, την τελευταία δεκαετία, σύμφωνα με το ΚΕΘΕΑ, το ποσοστό όσων αναφέρουν ως κύρια ουσία χρήσης την κάνναβη έχει υπερδιπλασιαστεί, από 14% το 2006 σε 35% το 2017.
Οι ανάγκες των χρηστών παρουσιάζονται όλο και πιο διαφοροποιημένες. Στα προγράμματα του ΚΕΘΕΑ προσέρχεται ένας αυξανόμενος αριθμός νεαρών ενηλίκων οι οποίοι ζητούν βοήθεια για την αντιμετώπιση της χρήσης κάνναβης. Την ίδια στιγμή αυξάνεται και ο αριθμός των εξυπηρετουμένων του, που ανήκουν στον “γηράσκοντα” πληθυσμό των χρηστών, κυρίως ενέσιμης ηρωίνης και οπιοειδών, οι οποίοι είναι 40 ετών και άνω με μακρά πορεία στη χρήση, έντονα προβλήματα υγείας και κοινωνικού αποκλεισμού, και αυξημένες ανάγκες φροντίδας.
Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότεροι άνθρωποι ζητούν από το ΚΕΘΕΑ υποστήριξη για την εξάρτηση από το αλκοόλ και τα τυχερά παιχνίδια και ο οργανισμός αναπτύσσει σταδιακά υπηρεσίες τέτοιου είδους σε διάφορες περιοχές της χώρας.
Αναλυτικότερα, από τις θέσεις θεραπείας που προσέφερε το ΚΕΘΕΑ το 2017 , οι 5.080 αφορούσαν προγράμματα για την εξάρτηση από τα ναρκωτικά, το αλκοόλ και τα τυχερά παιχνίδια στην κοινωνία και 1.690 κρατουμένους και αποφυλακισμένους στα προγράμματα με άξονα το σύστημα απονομής ποινικής δικαιοσύνης. 1.980 άνεργοι και περιθωριοποιημένοι χρήστες στην ευρύτερη περιοχή της πρωτεύουσας υποστηρίχτηκαν από τα προγράμματα άμεσης πρόσβασης και προσέγγισης χρηστών στον δρόμο, ενώ 5.838 συγγενείς και σημαντικοί άλλοι συμμετείχαν στα προγράμματα οικογενειακής υποστήριξης.
Οι εκπρόσωποι του ΚΕΘΕΑ μίλησαν επίσης για τις αυξανόμενες ανάγκες που διαπιστώνουν πανελλαδικά σε ό,τι αφορά την ενημέρωση, την πρόληψη και την έγκαιρη παρέμβαση σε θέματα εξαρτήσεων. Μέσα στο 2017, 19.498 άτομα συμμετείχαν στα προγράμματα ενημέρωσης και πρόληψης του ΚΕΘΕΑ, στις τοπικές κοινωνίες, σχολεία, ΑΕΙ, δομές κοινωνικής φροντίδας και παιδικής προστασίας, χώρους εργασίας κ.ά.
Οι εκπρόσωποι του ΚΕΘΕΑ υπογράμμισαν ότι «οι πάγιες και νέες ανάγκες στον τομέα της απεξάρτησης και γενικότερα της υγείας χρειάζεται να καλύπτονται με προσλήψεις μόνιμου προσωπικού και τη δημιουργία υπηρεσιών χωρίς ημερομηνία λήξης, και όχι μέσα από πρόσκαιρες λύσεις, χωρίς προοπτική, όπως οι βραχύχρονες προσλήψεις και τα προγράμματα ΕΣΠΑ. Δυσκολίες υπάρχουν επίσης λόγω των καθυστερήσεων των γραφειοκρατικών διαδικασιών και της έλλειψης εθνικής στρατηγικής και σχεδιασμού».
