Το γλωσσάρι του ThePresident
Της Σοφίας Μουρούτη – Γεωργάνα
Την εβδομάδα που πέρασε διαβάσαμε λάβρες αναλύσεις, λάβρες παρατηρήσεις και λάβρα διαδικτυακά σχόλια για την συμφωνία του κ. Τσίπρα με τον κ. Ζάεφ. Αυτό σημαίνει ότι όλες αυτές οι αναλύσεις, οι παρατηρήσεις και τα σχόλια ήταν ασυγκράτητα και ορμητικά γεμάτα ένταση. Γιατί αυτό ακριβώς σημαίνει το επίθετο που εξετάζουμε.
Λέξη πολύ παλιά, ομηρική, που μάλλον συνδέεται με το απαρέμφατο λαβεῖν του ρήματος λαμβάνω ή με το ρήμα λάζομαι (=παίρνω, πιάνω, αποκτώ). Λάβρος, λοιπόν, εκείνος που μπαίνει μέσα σε κάποιον χώρο και τα θέλει όλα δικά του. Δεν τον κρατά κανείς.
Η αρχική μορφή της λέξης ήταν ὁ, ἡ λάβρος, τὸ λάβρον και στα ομηρικά κείμενα σχετιζόταν αποκλειστικά με τα φυσικά φαινόμενα, την δύναμη των οποίων δεν μπορούσε κανείς να ανακόψει. Από το λὰβρον πῦρ προέκυψε η λάβρα, η δυνατή ζέστη, αλλά και η έντονη ερωτική διέγερση που σε λιγότερο κομψά ελληνικά γίνεται καψούρα.
Λάβρος ήταν ο Ζέφυρος, λάβρος και ο καπνός ή το σέλας. Αργότερα προσδιόριζε και τους ανθρώπους κυρίως εκείνους που μιλούσαν γρήγορα και δεν άφηναν άλλον να πάρει το λόγο. Στη συνέχεια λάβρος χαρακτηριζόταν ο λαίμαργος για φαγητό ή ποτό.
Σήμερα ο λάβρος, ή φουριόζος σε έντονο τόνο φωνάζει, διαμαρτύρεται επικρίνει. Στέλνει, επίσης, λάβρες επιστολές γεμάτες σφοδρές παρατηρήσεις. Ο πολιτικός μας βίος είναι γεμάτος λάβρους ρήτορες που μόνο στα λόγια μένουν λάβροι.
Από τον λάβρο προκύπτει και το λαβράκι (λάβραξ, λάβρακος), το ψάρι που τρέχει γρήγορα στα πελαγίσια νερά.
Άλλα συνώνυμα για τον λάβρο είναι ο ακάθεκτος, ο βίαιος, ο δεινός, ο θυελλώδης, ο χειμαρρώδης. Αλίμονό μας εάν μας περιλάβουν.
Αντώνυμα ο ήπιος, ο χαλαρός, ο συγκρατημένος και μετριοπαθής.
Λάβρος μπορεί να γίνει και ο έρωτας. Παράφορος και φλογερός και δύσκολος να τιθασευτεί.
Από την λάβρα της Μακεδονίας στον λάβρο έρωτα. Τι σου κάνει η λαβρολεξιλογία.
