*Γράφει ο Χάρης Θεοχάρης
Η προστασία του επενδυτικού κοινού είναι ένας δρόμος που έχουμε ακόμα πολλά μέτρα να διανύσουμε μέχρι να φτάσουμε στον προορισμό μας.
Στο πρόσφατο Νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης για τις ΑΕ επιχειρήθηκε μια προσπάθεια εκσυγχρονισμού του εταιρικού δικαίου. Το Νομοσχέδιο περιείχε πολλές θετικές πτυχές και καθώς το ζήτημα δεν έχει ιδιαίτερη πολιτική βαρύτητα ψηφίστηκε από ευρεία κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Ο χρόνος ψήφισής του όμως δε θα μπορούσε να είναι πιο επίκαιρος καθώς το τελευταίο διάστημα παρακολουθούμε μια υπόθεση που έχει συνταράξει το Ελληνικό Χρηματιστήριο με πολλαπλές επιπτώσεις. Η τιμή της μετοχής της FF κατέρρευσε πριν παγώσει τη διαπραγμάτευσή της η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Το σύνολο του Χρηματιστηρίου έχει επηρεαστεί- δυστυχώς- με απαξίωση μέρους της αξίας του. Χιλιάδες μικρομέτοχοι και μικροομολογιούχοι έχουν χάσει χρήματα και έχουν εγκλωβιστεί σε μετοχή με άγνωστη αξία.
Είναι κάτι παραπάνω από προφανές ότι η εποπτεία των μετοχών στη χώρα μας απέχει από τις βέλτιστες πρακτικές πιο προηγμένων αγορών. Η δική μας επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έχει πολλά να διδαχθεί από τον τρόπο λειτουργίας της SEC στη Νέα Υόρκη για παράδειγμα.
Πέρα όμως από τις εποπτικές αστοχίες που πρέπει να διορθωθούν υπάρχουν και τρύπες στο ίδιο το σύστημα, τρύπες που πρέπει να καλυφθούν αν θέλουμε να έχουμε μόνιμη προστασία για το επενδυτικό κοινό, ιδιαίτερα δε τους μη επαγγελματίες του κλάδου.
Μία από αυτές τις αστοχίες αντιμετώπιζε η τροπολογία που κατέθεσα μαζί με άλλους βουλευτές και που έγινε δεκτή από την κυβέρνηση ως νόμος του κράτους.
Η Γενική Συνέλευση των μετόχων ορίζει κάθε χρόνο έναν ορκωτό ελεγκτή ο οποίος ελέγχει τις οικονομικές καταστάσεις της εταιρείας και βεβαιώνει πως είναι πραγματικές, πως δεν υπάρχει κακοδιαχείριση από το ΔΣ της εταιρείας ενάντια στα συμφέροντα των μετόχων. Προστατεύει, συνεπώς, τους μετόχους από το ΔΣ της εταιρείας τους.
Τι συμβαίνει όμως σε περίπτωση που ένας μέτοχος είναι ο ίδιος και μέλος του ΔΣ; Ακόμη χειρότερα τι συμβαίνει αν έχει την πλειοψηφία των μετοχών;
Σε αυτή την περίπτωση έχουμε μια κλασική σύγκρουση συμφερόντων. Γιατί ως μέτοχος επιζητά τον έλεγχο αλλά ως μέλος του ΔΣ επιλέγει να τον αποφύγει. Αν μάλιστα έχει την πλειοψηφία, μπορεί να επιβάλλει ελεγκτή «φιλικό» προς αυτόν πρόσωπο και να συνεχίσει απρόσκοπτα να «κλέβει» τους υπόλοιπους μετόχους.
Με την τροπολογία μας σε αυτή την ειδική ψηφοφορία, για τον ορισμό του ορκωτού ελεγκτή, ο μέτοχος που ασκεί διαχείριση δε θα έχει δικαίωμα ψήφου και δε θα μπορεί να επηρεάσει (παρά μόνο με την πειθώ του, αλλά κανένας νόμος δε μπορεί να σε προστατεύσει από μια τέτοια περίπτωση) την ψηφοφορία.
Επαρκεί αυτή η τροπολογία;
Όχι, είναι η σαφέστατη απάντηση. Πρότεινα κατά τη συζήτηση δύο επιπλέον παρεμβάσεις: να κατηγοριοποιηθούν όλες οι ελεγκτικές εταιρείες ώστε να μη μπορεί να ελέγξει μια ελεγκτική δύο ατόμων μια εταιρεία κολοσσό- όπως ήταν η FF- όπως ακριβώς γίνεται με τις τεχνικές εταιρείες που έχουν πτυχία διαφόρων τάξεων και συνεπώς δε μπορεί να εκτελέσει μια μικρή εταιρεία τον αυτοκινητόδρομο Αθήνα-Θεσσαλονίκη.
Τέλος υπάρχει το φαινόμενο των παρένθετων προσώπων που ξεπερνούν το όριο των πέντε ετών μετά το οποίο ένας ορκωτός δε μπορεί να ελέγχει την ίδια εταιρεία. Η Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχου θα μπορούσε να επιλαμβάνεται τέτοιων περιπτώσεων με αυστηρές κυρώσεις, όπως την αφαίρεση της άδειας του ορκωτού.
Όταν η αντιπολίτευση καταθέτει στοχευμένες προτάσεις που λύνουν πραγματικά προβλήματα υπάρχει περίπτωση – κατά κύριο λόγο σε ζητήματα που δεν έχουν πολιτική φόρτιση – η κυβέρνηση να αναγκαστεί στην υιοθέτησή τους. Στην περίπτωσή μας οι πολλοί μικρομέτοχοι που εξαπατήθηκαν σε συνδυασμό με τη χρονική συγκυρία της παρέμβασης έθεσαν την κυβέρνηση προ των ευθυνών της και αυτή ανταποκρίθηκε θετικά.
Υπό μια σκοπιά, δύο πράγματα καλούμαστε να κάνουμε για να βγούμε από την κρίση. Να αυξήσουμε την εμπιστοσύνη, το κοινωνικό κεφάλαιο που βοηθάει στην ταχύτατη παραγωγή πλούτου και να μειώσουμε τον χρόνο που μας παίρνει να παράξουμε όσα παράγουμε, αυξάνοντας κατακόρυφα την ισχύ μας.
Με την τροπολογία αυτή, αυξήθηκε η εμπιστοσύνη των επενδυτών στις εταιρείες του Χρηματιστηρίου Αθηνών και μπήκε ένα λιθαράκι στο δρόμο της ανάκαμψης. Στο δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει η χώρα μας για να μπει σε τροχιά προκοπής και ευημερίας.
*Ο Χάρης Θεοχάρης είναι ανεξάρτητος βουλευτής
