Του Δημήτρη Γ. Απόκη*
Διαβάζοντας κανείς την προσεκτικά διατυπωμένη κοινή ανακοίνωση που έδωσε το Στέητ Ντιπάρτμεντ, μετά τη χθεσινή κρίσιμη συνάντηση του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών, Μάϊκ Πομπέο, με τον Τούρκο ομόλογό του, Μελβούτ Τσαβούσογλου, διαπιστώνει ότι επρόκειτο για μια πολύ στιβαρή, και έντονη όσο αφορά τη διαπραγμάτευση, συζήτηση μεταξύ των δυο ανδρών. Είναι γεγονός ότι εδώ και αρκετό καιρό, οι σχέσεις μεταξύ της Ουάσιγκτον και της Άγκυρας, είναι ένα διαρκές ντέρμπι και χθες στο Φόγγυ Μπότομ, έγινε ξεκάθαρο ότι το ντέρμπι αυτό πήρε παράταση για μετά τις κρίσιμες εκλογές της Τουρκίας στα τέλη του μήνα.
Η σημαντική παράμετρος σε αυτό το σκληρό διπλωματικό παιχνίδι μεταξύ των δύο χωρών, όσο και να ακούγεται δυσάρεστο για κάποιους εδώ στην Ελλάδα και αλλού είναι ότι η Τουρκία και το καθεστώς του Ταγίπ Ερντογάν, δεν πάνε στην Ουάσιγκτον ζητώντας. Πηγαίνουν και διαπραγματεύονται. Και μάλιστα, διαπραγματεύονται για θέματα κρίσιμα για τις πολιτικές της κυβέρνησης Τράμπ, στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, του Περσικού Κόλπου, και της Ανατολικής Μεσογείου.
Δυστυχώς, για κάποιους που συνεχίζουν να μπερδεύουν το εθνικό συμφέρον με τις προσωπικές τους επιθυμίες, η διαπραγμάτευση της Τουρκίας δεν περιορίζεται, στα στενά περιθώρια της προόδου στο πρόγραμμα της αγοράς των μαχητικών F35, στην αγορά των ρωσικών αντιπυραυλικών συστημάτων s-400, στην έκδοση του Φετουλάχ Γκιουλέν, και στην απελευθέρωση του Αμερικανού Πάστορα.
Αντίθετα, μαζί με όλα αυτά, στο τραπέζι υπάρχουν κρίσιμα θέματα εθνικής ασφάλειας, για τις ΗΠΑ, που αφορούν άμεσα το μέλλον του ΝΑΤΟ, τις εξελίξεις στο κρίσιμο θέμα της Συρίας (από την κοινή δήλωση διαφαίνεται ότι υπάρχει μια εκκολαπτόμενη συμφωνία για την Μανμπίζ), το Μεσανατολικό, την πολιτική των ΗΠΑ έναντι του Ιράν, ειδικά μετά την απόφαση της κυβέρνησης Τράμπ, να αποχωρήσει από τη διεθνή συμφωνία για τα πυρηνικά της Τεχεράνης, τα Βαλκάνια, ενεργειακά, και πολλά άλλα πρώτης γραμμής και προτεραιότητας θέματα.
Επίσης, το όλο φάσμα του κρίσιμου και σκληρού διπλωματικού παιχνιδιού μεταξύ της Ουάσιγκτον και της Άγκυρας, ακουμπά σημαντικές χώρες και στενούς συμμάχους των ΗΠΑ, στην ευρύτερη περιοχή, όπως το Ισραήλ, η Αίγυπτος, η Ιορδανία, η Σαουδική Αραβία και οι χώρες που βρίσκονται κοντά στο Ριάντ, αλλά και το Ιράκ.
Είναι επίσης σημαντικό, στην όλη εξίσωση της σχέσης της Τουρκίας με τις ΗΠΑ, να μην παραβλέπει κανείς την παρουσία και τις επαφές χωρών, όπως η Μεγάλη Βρετανία και η Γαλλία, οι οποίες φλερτάρουν έντονα την Άγκυρα, για τους δικούς τους, κυρίως οικονομικού συμφέροντος, λόγους.
Και βέβαια σε καμία περίπτωση η Άγκυρα, δεν πηγαίνει στην Ουάσιγκτον για να κλαφτεί με επιχειρήματα του τύπου, μην δίνεται όπλα στην Τουρκία γιατί θα τα χρησιμοποιήσει εναντίον μας. Ακόμα και στραβή να είναι, η Άγκυρα και το καθεστώς Ερντογάν, πηγαίνουν στις ΗΠΑ με στρατηγική και ατζέντα παίκτη που κάθεται στο κεντρικό τραπέζι.
Η χθεσινή συνάντηση και η προσεκτικά διατυπωμένη κοινή δήλωση, δείχνει ακριβώς αυτό και τίποτα παραπάνω, για όποιον κάνει μια πραγματικά σοβαρή και ρεαλιστική ανάλυση των γεγονότων και δεν αρέσκεται σε διαπιστώσεις που δημιουργούν ευεξία και μη υποστηριζόμενη από τα γεγονότα ελπίδα.
Και για να είμαστε κυνικά ρεαλιστές και σοβαροί στην ανάλυσή μας εδώ στην Ελλάδα. Εάν δεν ζούμε σε ένα κόσμο εικονικής πραγματικότητας, αλλά σκεφτόμαστε σοβαρά και με βάση το εθνικό συμφέρον της χώρας μας, αντιλαμβανόμενοι την πραγματική κατάσταση στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα στη δεδομένη στιγμή, θέλουμε πραγματικά και θα είμαστε ικανοποιημένοι από μια πλήρη ρήξη της Τουρκίας με τις ΗΠΑ; Έχουν αναλογιστεί αυτοί που προωθούν αυτό το σενάριο και επιχαίρουν για μια τέτοια εξέλιξη, τι σημαίνει για την Ελλάδα η αφαίρεση του εξισορροπητικού παράγοντα, και του buffer zone, της Ουάσιγκτον ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία; Ας το αναλογιστούν με σοβαρότητα και ας έρθουν να το συζητήσουμε.
Πολλά θα γραφτούν και πολλά θα ακουστούν, για σφαγή, ένταση, χαστούκια, πλήγματα, και διάφορα τέτοια, όσο αφορά τη χθεσινή συνάντηση, του Μάϊκ Πομπέο, με τον Μελβούτ Τσαβούσογλου, στο Στέητ Ντιπάρτμεντ. Ακούγονται πολύ ωραία και προσδίδουν μια αύρα σασπένς και εκτόνωσης η οποία πουλάει καλά.
Η ουσία παρόλα αυτά παραμένει και είναι εντελώς διαφορετική. Μια ματιά στον πίνακα των θεμάτων της διαπραγμάτευσης μεταξύ των δύο χωρών, καταρρίπτει ευσεβείς πόθους και ευχολόγια.
Το ντέρμπι είναι δύσκολο και σκληρό. Χθες στην Ουάσιγκτον, πήρε παράταση, αλλά δεν οδηγήθηκε σε αποτέλεσμα. Ας μην βιάζονται, λοιπόν, κάποιοι να πανηγυρίσουν.
*Ο Δημήτρης Γ. Απόκης, είναι Διεθνολόγος και Δημοσιογράφος, Απόφοιτος του The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies, The Johns Hopkins University, μέλος του The International Institute of Strategic Studies, και διετέλεσε επί σειρά ετών διαπιστευμένος ανταποκριτής στο Λευκό Οίκο, το Στέητ Ντιπάρτμεντ, και το Πεντάγωνο, στην Ουάσιγκτον.
