Τόπος στα νιάτα για να γυρίσει η Ελλάδα σελίδα
*Του Στράτου Χαρχαλάκη
Το 2014 ήταν η πρώτη φορά που οι εκλογές έγιναν την άνοιξη (Μάιο) και οι νέες δημοτικές αρχές ανέλαβαν καθήκοντα την 1η Σεπτεμβρίου για θητεία 5 ετών σύμφωνα με τις προβλέψεις του Καλλικράτη (Ν.3852/2010). Η περίεργη αυτή κατάτμηση του δημοτικού έτους αποδείχθηκε αρνητική, αφού σε πολλές περιοχές της χώρας και κυρίως σε τουριστικούς δήμους, παρατηρήθηκε εγκατάλειψη βασικών υποδομών και υπηρεσιών (καθαριότητα κ.λπ.) από εν ενεργεία δημοτικές αρχές που όμως δεν είχαν επανεκλεγεί (κίνδυνος που είχε επισημανθεί στον κ. Ραγκούση αλλά εκείνος αγρόν ηγόραζε), ενώ η ανάληψη καθηκόντων την 1η Σεπτεμβρίου ουσιαστικά δεν έδινε τη δυνατότητα στις νέες δημοτικές αρχές να πράξουν κάτι ουσιαστικό στους πρώτους μήνες της θητείας τους, αφού όφειλαν να εφαρμόσουν τον προϋπολογισμό και το τεχνικό πρόγραμμα που είχαν ψηφίσει οι προκάτοχοί τους. Για ακόμα μία φορά δηλαδή, η αυτοδιοίκηση – το πιο νευραλγικό ίσως κομμάτι της ελληνικής δημόσιας ζωής – ζούσε στην σφαίρα των πειραματισμών ενός Υπουργού, που θέλοντας να συνδέσει το όνομά του με μια «μεταρρύθμιση», προχώρησε σε αλλαγές χωρίς σχέδιο και πρόγραμμα με αποτέλεσμα για πολλούς μήνες οι Δήμοι να μην μπορούν ουσιαστικά να λειτουργήσουν.
Στις εκλογές του 2014 αναδείχθηκε μια σειρά νέων σε ηλικία Δημάρχων σε πολλές περιοχές της Χώρας, τόσο σε αστικά κέντρα, όσο και στην επαρχία και τα νησιά. Σε περιοχές που παραδοσιακά διοικούνταν από τη λεγόμενη παλιά φρουρά των τοπικών παρατάξεων και κομματαρχών, οι πολίτες έδωσαν ψήφο εμπιστοσύνης σε νέες πολιτικές δυνάμεις που δεν είδαν τον δημαρχιακό θώκο απλά ως ένα «επάγγελμα» που θα τους εξασφάλιζε τα προς το ζην, αλλά ως μια ευκαιρία αλλαγής νοοτροπίας στα κοινά, μέσα από τις τοπικές κοινωνίες όπου συνήθως οι πολιτικές έριδες είναι ισχυρότερες και εντονότερες από την κεντρική πολιτική σκηνή.
Οι πολίτες το 2014 γύρισαν την πλάτη στο παλιό, στο φθαρμένο, σε τοπικά παραταξιακά συμφέροντα που έθεταν ως προτεραιότητα το ρουσφέτι και τις επιλεκτικές τσιμεντοστρώσεις δρόμων συνήθως λίγες μέρες πριν τις εκλογές (μην μου πείτε ότι τα ακούτε για πρώτη φορά αυτά!). Σε τοπικά συμφέροντα που προκειμένου να διατηρηθούν στην εξουσία έταζαν στους πάντες τα πάντα, δεν ήξεραν να λένε «όχι», υπόσχονταν από μεταθέσεις φαντάρων μέχρι προσλήψεις στο δημόσιο εκτός ΑΣΕΠ, σε ορισμένες περιπτώσεις μοίραζαν και χαρτονομίσματα που βρέθηκαν μέσα στις κάλπες. Και όταν σε πολλούς δήμους της Χώρας εμφανίστηκαν να απειλούνται από νέα πρόσωπα που δεν έφεραν πάνω τους κανένα από τα μιαρά στίγματα του μεταπολιτευτικού πολιτικού συστήματος, αντέδρασαν σκληρά. Προσπάθησαν να πείσουν τον κόσμο ότι οι δήμοι τους ανήκουν (!), ναι αυτή ήταν η κυρίαρχη νοοτροπία σε όσες περιπτώσεις το νέο αντιπαρατέθηκε με το παλιό! Και φυσικά δεν τα κατάφεραν! Οι πολίτες τους γύρισαν την πλάτη γιατί απλά κατάλαβαν ότι οι θεσμοί δεν μπορούν να διοικούνται διαρκώς από τα ίδια πρόσωπα, γιατί ήθελαν να δώσουν τόπο στα νιάτα και στις περισσότερες περιπτώσεις οι επιλογές τους δικαιώθηκαν γιατί επικράτησε μια νέα νοοτροπία σε όλο το φάσμα της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Σε 1 χρόνο από σήμερα (ίσως και σε λίγο παραπάνω αφού οι αυτοδιοικητικές εκλογές θα διεξαχθούν όπως φαίνεται τον Οκτώβριο του 2019) οι πολίτες θα κληθούν να εκλέξουν εκ νέου τις περιφερειακές και τοπικές αρχές της χώρας. Θα είναι οι εκλογές που όπως φαίνεται θα διεξαχθούν με ένα νέο μοντέλο αυτοδιοίκησης, τον «Κλεισθένη», με όποια μορφή τελικά ψηφιστεί και ισχύσει. Το παλιό πολιτικό σύστημα, που ακόμα διατηρεί ορισμένα ερείσματα σε τοπικό επίπεδο προφανώς θα επιχειρήσει να διατηρήσει τις όποιες δυνάμεις του έχουν απομείνει. Οι εκπρόσωποι της νέας γενιάς θα έχουν χρέος να απομονώσουν εκ νέου κάθε τί που παραπέμπει σε πρακτικές που έχουν διαχρονικά πληγώσει την πατρίδα μας και που ευθύνονται για την πολυετή κρίση που όλοι βιώνουμε. Οι νέοι αιρετοί οφείλουν να αποδείξουν ότι η ηλικία τους ταυτίζεται με τις ιδέες και τις πράξεις τους και ότι δεν δρουν πιο παλαιοκομματικά και από τους προκατόχους τους γιατί δυστυχώς υπάρχουν και τέτοιες περιπτώσεις όπου η ηλικία τίθεται ως πρόταγμα αλλά η ουσία είναι τελείως διαφορετική. Η ουσιαστική αλλαγή και η ανανέωση που έγιναν πράξη το 2014 πρέπει να παγιωθούν το 2019, ώστε σταδιακά να υπάρξει ένα νέο ανανεωμένο πολιτικό προσωπικό στην πατρίδα μας, ικανό να αλλάξει παγιωμένες επί δεκαετίες νοοτροπίες και πρακτικές και να δώσει ουσιαστική αναπτυξιακή ώθηση στον τόπο. Νέοι άνθρωποι στα πράγματα, σε συνδυασμό με την εμπειρία των παλαιοτέρων και όσων αισθάνονται και δρουν ως νέοι, νέοι άνθρωποι που θα δρουν θεσμικά και μόνο, που οι αποφάσεις και τα έργα τους θα καθορίζονται από το γενικό συμφέρον και όχι από τοπικά μικροσυμφέροντα, που θα λένε την αλήθεια στον κόσμο ακόμα και αν αυτή πικραίνει ή ενοχλεί, που δεν θα διστάζουν να συγκρουστούν με συμφέροντα και προκαταλήψεις του παρελθόντος, που θα έχουν το σθένος να ανοίξουν τους τόπους τους σε νέες ιδέες και δράσεις.
Τί είναι, όμως, το παλιό; Θα το συμπυκνώσω σε μία φράση που άκουσα στις αρχές της θητείας μου: «Κύριε Δήμαρχε μου στείλατε λογαριασμό νερού 100 Ευρώ, και ξέρετε, εγώ σας ψήφισα!»… Πόσες διαγραφές οφειλών, πόσες απευθείας αναθέσεις, πόσα ανούσια μικρορουσφέτια έγιναν (και γίνονται) στο όνομα μερικών ψήφων; Αυτό είναι το παλιό. Και αυτή την έκφανση της πολιτικής εμείς οι νέοι έχουμε χρέος να καταδικάζουμε, να απομονώνουμε, να περιφρονούμε.
Αν ο τόπος μας δεν συνεχίσει να δίνει «τόπο στα νιάτα» – όχι μόνο στα ηλικιακά νιάτα αλλά και στα νιάτα της φρέσκιας νοοτροπίας ανεξαρτήτως βιολογικής ηλικίας-, το πισωγύρισμα θα έχει αρνητικές επιπτώσεις σε όλους και θα είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι, γιατί Δημοκρατία σημαίνει συνυπευθυνότητα. Όσο υπάρχουν νέοι άνθρωποι που επιθυμούν να προσφέρουν, ξεφεύγοντας από καθετί παλιό, τόσο ο τόπος μας θα έχει μέλλον και μάλιστα λαμπρό.
Ο Στράτος Χαρχαλάκης είναι Δήμαρχος Κυθήρων
