Μετά από 60 χρόνια απαγόρευσης και δαιμονοποίησης η βιομηχανική κάνναβη επέστρεψε εκεί που είναι η θέση της: στο χωράφι. Και μάλιστα επέστρεψε δυναμικά. Σήμερα, ένα χρόνο μετά τα πρώτα αλώνια και με την απόφαση της Πολιτείας στα χέρια τους οι παραγωγοί κάνουν μακροπρόθεσμα σχέδια γι αυτή την εναλλακτική καλλιέργεια και το κράτος από την πλευρά του συμμετέχει μέσω του οργανισμού ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ στην παρακολούθηση και στην ανάπτυξη του προϊόντος. Στην Ελλάδα το 2016 καλλιεργήθηκαν περίπου 100 στρέμματα, ενώ μέχρι το 2026 μπορεί να φτάσουν τα 265.000 στρέμματα.
Ερχεται νομοθετική ρύθμιση για τη φαρμακευτική κάνναβη
Νέα σελίδα στον αναπτυξιακό χάρτη επιχειρεί να διαμορφωθεί στη χώρα μας μέσω της κάνναβης, του άλλοτε απαγορευμένου καρπού της φύσης. Με την κυβέρνηση να έχει δείξει από την αρχή ιδιαίτερη ελαστικότητα, απελευθερώνοντας με ΚΥΑ την καλλιέργεια της βιομηχανικής, σειρά παίρνει μέχρι το τέλος του έτους η φαρμακευτική κάνναβη, με νομοθετικό πλαίσιο που ήδη είναι υπό επεξεργασία. Μάλιστα πληροφορίες θέλουν τα συναρμόδια υπουργεία να επισπεύδουν την διαδικασία, καθώς τα αιτήματα για επενδύσεις στην Ελλάδα αυξάνονται τους τελευταίους μήνες.
Στόχος είναι η διαμόρφωση ενός σταθερού και προβλέψιμου πλαισίου για ιδιωτικές επενδύσεις στην παραγωγή, επεξεργασία και εξαγωγή σκευασμάτων φαρμακευτικής κάνναβης, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία.
Δεν είναι τυχαίες οι δηλώσεις του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων,Βαγγέλη Αποστόλου, στο Bloomberg ότι “υπερβαίνει τα 1,5 δισ. ευρώ το ύψος των επενδυτικών σχεδίων όσων ενδιαφέρονται για την καλλιέργεια και παραγωγή ιατρικής κάνναβης σε θερμοκήπια στην Ελλάδα”. Δηλώσεις που έρχονται λίγους μήνες μετά την αποκάλυψη από τον υφυπουργό Ανάπτυξης Στέργιο Πιτσιόρλα ότι μεγάλος όμιλος έχει αποφασίσει να επενδύσει στην Ελλάδα στην αξιοποίηση τόσο της κλωστικής όσο και της φαρμακευτικής κάνναβης.
Πληροφορίες θέλουν τους υποψήφιους επενδυτές να προέρχονται τόσο από ευρωπαϊκές χώρες όσο και από την Βόρεια Αμερική.
Μια επένδυση 12 έως 15 θερμοκηπίων κάνναβης θα μπορούσε να δημιουργήσει 400 θέσεις εργασίας, σύμφωνα με την ομάδα εργασίας που προετοιμάζει το νομοσχέδιο για τη νομιμοποίηση της ιατρικής κάνναβης. Σύμφωνα με πληροφορίες ο ΕΛΓΌ – ΔΗΜΗΤΡΑ θα αναλάβει τις εισαγωγές σπόρων και την εγχώρια σποροπαραγωγή. Προβλέπεται να χρειάζονται 4.000 τόνοι σπόρων αξίας 12 έως 16.000.000 € ετησίως.
Υπέρ της φαρμακευτικής παραγωγοί και ασθενείς
Θετικοί στην προοπτική της καλλιέργειας φαρμακευτικής κάνναβής εμφανίζονται οι Έλληνες παραγωγή κλωστικής κάνναβης. Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις του κ. Σπύρος Δέδογλου, προέδρου της Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης “ΘΕΟΓΕΝΗΣ” στην περιοχή του Τυχερού Έβρου ο οποίος τάχθηκε υπέρ της αδειοδότησης της καλλιέργειας του φυτού για φαρμακευτική χρήση. «Είμαστε από τους πρώτους που καλλιεργήσαμε βιομηχανική και κλωστική κάνναβη στην Ελλάδα και θεωρώ ότι πρέπει να αδειοδοτηθεί και η καλλιέργεια φαρμακευτικής κάνναβης δηλαδή της ινδικής. Η παραγωγή θα πρέπει να γίνει με αυστηρούς όρους και οδηγίες όπως γίνεται στην Ιταλία και σε άλλες χώρες της Ευρώπης δηλαδή 3-3,5 μέτρα περίφραξη του αγροκτήματος, προβολείς και κάμερες», υπογραμμίζει ο κ. Δέδογλου. Και προσθέτει: «η καλλιέργεια της φαρμακευτικής κάνναβης και το λάδι που βγαίνει από τον καρπό είναι ιδιαίτερα σημαντικά για την αντιμετώπιση ασθενειών όπως ο καρκίνος. Και η βιομηχανική κάνναβη μπορεί να παράγει φαρμακευτικά σκευάσματα στα οποία χρησιμοποιούνται τα άνθη της. Το πιο σημαντικό για μένα είναι οι Έλληνες ασθενείς να μπορούν να προμηθεύονται ελληνικά σκευάσματα από βιομηχανίες που έχουν αγοράσει την πρώτη ύλη τους από Έλληνες παραγωγούς φαρμακευτικής κάνναβης. Μαζί με η καλλιέργειες της κλωστικής και της φαρμακευτικής κάνναβης θα βοηθήσουν τα μέγιστα στην οικονομία της χώρας».
Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και οι δηλώσεις του κ. Κωσταντίνου Σύρου, προέδρου του 1ου συλλόγου ασθενών χρήσης φαρμακευτικής κάνναβης. «Από όσο γνωρίζω μέχρι τέλος του 2017 θα ψηφιστεί το νομοσχέδιο για την καλλιέργεια της φαρμακευτική κάνναβης και θεωρώ ότι αυτό είναι πολύ σημαντικό για εμάς τους ασθενείς που χρησιμοποιούμε τέτοιου είδους σκευάσματα. Θα πρέπει ο Έλληνας ασθενής που έχει ανάγκη τα σκευάσματα κάνναβης να μη στερείτε το φάρμακο του αλλά θα υπάρξει και ανάπτυξη της οικονομίας με την καλλιέργεια και την φαρμακευτική μεταποίηση της κάνναβης πόσο μάλλον αν οι βιομηχανίες στραφούν και σε εξαγωγές. Είναι συνταγματικό και ανθρώπινο δικαίωμα κάθε Έλληνα ασθενή η θεραπεία με κάνναβη εφόσον μας διατηρεί υγιείς.
Κόστος παραγωγής
Τα έξοδα της καλλιέργειας είναι σχετικά μικρά και εξαρτώνται από την έκταση που θέλει να καλλιεργήσει κάποιος. Η βιομηχανική κάνναβη δεν χρειάζεται χημική φυτοπροστασία και λιπάσματα, μπορεί να γίνει εύκολα βιολογική και να υπάρχει από εκεί μια σημαντική εξοικονόμηση. Το φυτό αξιοποιείται πλήρως, δεν υπάρχει φύρα και δεν πετάγεται τίποτα. Η ποσότητα σπόρου που χρειάζεται είναι 3-5 κιλά το στρέμμα, ανάλογα με το υποπροϊόν που θέλεις να πάρεις πχ ίνα ή σπόρο, με τιμή λιανική πώλησης 12-15 ευρώ το κιλό. Θέλει 4-5 ποτίσματα την καλλιεργητική περίοδο (ανάλογα με την βροχόπτωση/ ξηρασία/ καύσωνα), 300-500mm νερού/ στρέμμα, ενώ δεν έχει μεγάλες απαιτήσεις σε θρεπτικά στοιχεία και λίπανση.
Το συνολικό κόστος παραγωγής (σπόρος, σπορά, λίπανση, άδρευση, συγκομιδή, δεματοποίηση) εκτιμάται στα 105-120 ευρώ το στρέμμα (συμβατική καλλιέργεια), ενώ η συνολική ακαθάριστη πρόσοδος (από σπόρο και άχυρο) εκτιμάται στα 220-250 ευρώ το στρέμμα (συμβατική καλλιέργεια).
Το κόστος της μεταποίησης είναι η πιο σημαντική επένδυση σε ότι αφορά την κλωστική κάνναβη. Μια μικρή μονάδα μεταποίησης ελαίων μπορεί να στηθεί με 80-100.000 ευρώ, ενώ μεγαλύτερες μονάδες βιομηχανικής επεξεργασίας (παραγωγή 3-6 τόνους την ώρα) χρειάζονται περισσότερα από 5 εκατομμύρια ευρώ για την κατασκευή τους. Οι μονάδες μεταποίησης μπορούν επίσης να μπουν σε καθεστώς ενισχύσεων και να αξιοποιήσουν το ΕΣΠΑ και τον νέο Αναπτυξιακό νόμο.
Χρήσεις
Στον οδηγό καλλιέργειας που εξέδωσε ο ΕΛΓΟ, επισημαίνεται πως η κλωστική κάνναβη και τα προϊόντα της χρησιμοποιούνται σε ευρύ φάσμα βιομηχανικών και κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων ενώ συγχρόνως τα τελευταία χρόνια προωθείται και η καλλιέργειά της ως ενεργειακό φυτό λόγω της ψηλής περιεκτικότητας σε κυτταρίνη (περίπου 60%) και τη χαμηλή περιεκτικότητα σε λιγνίνη (περίπου 7-8%).
Οι παραγόμενες ίνες χρησιμοποιούνται για την κατασκευή σπάγκων, σχοινιών, δικτύων, υφασμάτων για σάκους, για πανιά ιστιοφόρων και για το «κανναβάτσο». Οι ίνες ανώτερης ποιότητας προωθούνται στην υφαντουργία, ενώ μεγάλο μέρος των υπόλοιπων ινών χρησιμοποιούνται από τη χαρτοβιομηχανία για παραγωγή χαρτιού ειδικής ποιότητας. Οι ίνες της καννάβεως χρησιμοποιούνται ακόμα για την κατασκευή υλικών μόνωσης και υλικών οικοδομών, στην αυτοκινητοβιομηχανία, ως μονωτικό και στεγανωτικό επίστρωμα των αυτοκινήτων.
Η εντεριώνη των στελεχών της καννάβεως χρησιμοποιείται ως υλικό στρωμνής ζώων και ιδιαίτερα των αλόγων ιππασίας, γιατί είναι 12 φορές περισσότερο απορροφητική από το άχυρο του σιταριού, απαλή, καθόλου ερεθιστική, έχει μεγάλη διάρκεια χρησιμοποίησης, δεσμεύει την υγρασία και τις οσμές, και δεν ελκύει έντομα και τρωκτικά. Το υλικό αυτό, μετά τη χρησιμοποίησή του, αποτελεί ένα άριστο χουμικό-βελτιωτικό του εδάφους για ανθοκομικά φυτά και κηπευτικές καλλιέργειες.
Ακόμη σήμερα υπάρχει έντονο επιστημονικό ενδιαφέρον και μελέτες σχετικά με την χρησιμοποίηση των σπόρων κάνναβης και των προϊόντων που παράγονται π.χ. αλεύρι, πρωτεΐνη, λάδι για ανθρώπινη χρήση λόγω της υψηλής θρεπτικής τους αξίας. To 2015 το 55% των σπόρων χρησιμοποιήθηκε στη διατροφή έναντι 30% το 2010.
Η περιεκτικότητα των ταξιανθιών και φύλλων σε δευτερογενείς μεταβολίτες όπως τα κανναβινοειδή, αποτελεί έναν πολλά υποσχόμενο τομέα τελικών χρήσεων της κλωστικής κάνναβης. Έχουν αναγνωρισθεί και απομονωθεί από τη κάνναβη περίπου 60 κανναβινοειδείς ενώσεις, από τις οποίες οι περισσότερες βρίσκονται σε ελάχιστη αναλογία. Το κανναβινοειδές που εμφανίζει ψυχοτρόπες ιδιότητες και έχει μελετηθεί ευρέως, είναι η τετραϋδροκανναβινόλη (tetrahydrocannabinol, THC), η περιεκτικότητα της οποίας στις καλλιεργούμενες ποικιλίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να είναι <0,2% Η κανναβιδιόλη (CBD) συναντάται σε ποσοστό 0,5 – 2 % στο πάνω 1/3 του φυτού και έχει μελετηθεί για τη θεραπευτική της δράση σε καρκίνο, διαβήτη, Αλτσχάιμερ, επιληψία κλπ. Η αναλογία THC/CBD χρησιμοποιείται για χαρακτηρισμό της υπό μελέτης κάνναβης σε φαρμακευτική ή όχι.
